26-2 Leesvaardigheid + schrijfvaardigheid A1EF

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom bij de les Nederlands!

• Telefoons omgedraaid op tafel
• Pak je spullen erbij

Planning

• Controle huiswerk
  
• Lezen hoofdstuk 4 & 5: herhaling & check
• Aan de slag!
• Bonus: Vastelaovesquiz!

Controle huiswerk

Wie heeft de opdrachten 0 - 8 + praktische opdracht van hfd 4 Leesvaardigheid niet af?

Niet af?

• Laat zien hoever je bent.
• Alleen in stilte verder werken.
• Na de les laat je zien wat je allemaal gedaan hebt & maak je afspraken met de juf.

Leesvaardigheid: herhaling & check

Na alle lesstof:

- ken je de structuur van een tekst (hoofdgedachte, onderwerp, alinea etc.

- ken je vier verschillende leesstrategieën;

- ken je de tekstdoelen;

- ken je tekstsoorten & tekstvormen;

- ken je alle tekstverbanden

De vragen beantwoorden we in stilte. Niet overleggen met buur!

Vraag? Steek je hand op.

Samenvatting van de tekst in 1 zin.

Een tekst kun je in logische stukken indelen. Een stuk dat bij mekaar hoort, heet een ...

Een beschrijving van 1 woord/ een paar woorden waar de tekst over gaat.

Het onderwerp van een alinea

Overtuigen, amuseren, informeren

globaal, zoekend, precies lezen

Hoofdgedachte

Alinea

onderwerp

deelonderwerp

Tekstdoelen

Leesstrategieën

Welke vier leesstrategieën
zijn er?

Verschillen in betekenis

Verkennend lezen: je wilt een eerste indruk krijgen van een tekst.

Nauwkeurig lezen: je wilt weten wat er in de tekst staat en je wilt hem begrijpen.

Verschillen in betekenis

Zoekend lezen: je hebt een vraag waarop je antwoord wilt hebben. Je zoekt in een tekst alleen de informatie die het antwoord bevat op je vraag.

Studerend lezen: je wilt de inhoud van een tekst leren. Je leest de tekst met het doel om de informatie te onthouden.

Tekstdoelen

Noem voorbeelden van teksten met het tekstdoel: overtuigen.

Noem voorbeelden van teksten met het tekstdoel: activeren.

Tekstdoelen

• Informeren --> de lezer informatie geven over een onderwerp.

• Overtuigen --> de lezer overtuigen van jouw mening.

• Activeren --> de lezer iets laten doen. 

(Bijv. lid worden van een vereniging, iets laten kopen.)

• Amuseren --> de lezer vermaken.

Sleep de tekstdoelen naar de juiste teksten. Je houdt er 2 over.

Amuseren

Overtuigen

Informeren

Waarschuwen

Activeren

Adviseren

Instrueren

Tekstdoelen vs. tekstsoorten vs. tekstvormen

Tekstdoelen                                  Tekstsoorten

Informeren         -->                    Informatieve teksten

Overtuigen         -->                     Betogende teksten

Activeren            -->                      Activerende teksten

Amuseren           -->                     Amuserende teksten

Wat zijn dan tekstvormen?

Wat is een tekstvorm van een activerende tekst?

1. reclamefolder
2. krantenbericht
3. stripverhaal
4. filmrecensie

Welke tekstvorm hoort bij een betogende tekstsoort?

1. handleiding
2. ingezonden brief
3. advertentie
4. toneelstuk

Welke tekstvorm past NIET bij het doel: informeren (denk aan het belangrijkste doel!)

1. naslagwerk
2. ingezonden brief
3. notulen
4. nieuwsbericht

Welk tekstdoel heeft de afbeelding hiernaast?

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren
4. Amuseren

Leespubliek

Hoe achterhaal je het leespubliek van een tekst?

1. Je kijkt naar de woordkeus.
2. Je kijkt naar de bron.
3. Je kijkt naar het onderwerp.
4. Alle drie de antwoorden zijn goed.

Wat wordt bedoeld met 'leespubliek'?

1. De mensen in de zaal bij een lezing
2. Een groep lezers voor wie de tekst is geschreven
3. Bezoekers van een bibliotheek
4. Mensen op een tribune bij een voorleeswedstrijd

Tekstverbanden

Signaalwoorden redengevend
tekstverband

Redengevend tekstverband

Geeft een reden aan:

• Ik ga naar school omdat ik goede cijfers wil halen.

• Wij gaan vroeg naar de stad want dan staan de kroegen nog niet vol.

Signaalwoorden: want, omdat, daarom, immers, namelijk

Signaalwoorden concluderend
tekstverband

Concluderend tekstverband

Geeft een conclusie aan:

• Je hebt goed geluisterd naar de uitleg dus ik denk dat je goede cijfers gaat halen. (= conclusie)

• De jury gelooft de verdachte niet. Hieruit volgt dan ook de doodstraf. (=conclusie)

Signaalwoorden: dus, dan ook, cncluderend, de slotsom is, hieruit volgt

Welk tekstverband:
Hij is vrijgezel, hij heeft immers geen vriendin.

1. Opsommend
2. Tegenstellend
3. Redengevend
4. Tijdsvolgorde

Welk tekstverband:
Ten eerste denk ik niet dat hij daarvoor geschikt is. Daarnaast kost hij ook teveel.

1. opsommend
2. tijdsvolgorde
3. tegenstellend
4. uitleggend

Welk tekstverband:
Ze is misschien streng maar wel heel erg leuk.

1. opsommend
2. tijdsvolgorde
3. tegenstellend
4. uitleggend

Welk tekstverband:
Hij loopt een beetje wankel dus ik denk dat hij genoeg heeft gedronken.

1. Tegenstellend
2. Uitleggend
3. Redengevend
4. Concluderend

Aan de slag!

Leesvaardigheid:

• Rest opdrachten hoofdstuk 4 + 1, 3 en 4 hoofdstuk 5

Schrijfvaardigheid:

• Eigen schrijftaak uiteenzetting (Stap 1 tot en met 13) 
• Inleveren uiterlijk woensdag 13 maart!

Leesdossieropdracht 2! --> inleveren!

Spelling

• Ga verder met de opdrachten van het overzicht.

Overleggen mag maar wel op fluistertoon!

Bonus: Vastelaovesquiz!

Spelregels

• Maak groepen van 4 of 5. Schuif de tafels in groepjes.
• Alle spullen gaan in de tas, alleen pen op tafel.
• Zometeen krijgen jullie 4 vragen.
• Schrijf het antwoord op een vel en steek dit in de lucht als de tijd om is.

De groep met de meeste punten wint!

Maar eerst!

• Verzin een groepsnaam die verband houdt met de Vastelaovend!

Opdracht 1

• Hoe heet deze groep?
• Wat hebben ze gewonnen?

• Wat is hier de bijzin en wat voor soort bijzin is het?

Es de diëtiste beltj en dich in de kroeg verteldj
,

Det dien aafslanksjema mit de vastelaovesdaag auch geldtj

Antwoorden Opdracht 1

• Hoe heet deze groep? --> Hoondervel
• Wat hebben ze gewonnen? --> het LVK

• Wat is hier de bijzin en wat voor soort bijzin is het?

Es de diëtiste beltj en dich in de kroeg verteldj
Det dien aafslanksjema mit de vastelaovesdaag auch geldtj

Bijwoordelijke bijzin

De onderste zin is de ondergeschikte! De andere twee zijn nevenschikkend.

Waar in ’t bronsgroen eikenhout, ’t nachtegaaltje zingt.

Over 't malse korenveld, ’t lied des leeuweriks klinkt.

Waar de hoorn des herders schalt, langs der beekjes boord.

Daar is mijn vaderland, Limburgs dierbaar oord!

Opdracht 2

• Wat heb je zojuist gelezen?

• Schrijf je deze woorden met of zonder tussen -(e)n?

Eike....hout

Kore.....veld

Nachte...gaal

Leeuwe....rik

Schrijf ze goed op!

Antwoorden Opdracht 2

• Wat heb je zojuist gelezen? --> Limburgs volkslied

• Schrijf je deze woorden met of zonder tussen -(e)n?

Eikenhout (eerste deel alleen meervoud -en)

Korenveld (eerste deel alleen meervoud -en)

Nachtegaal (geen samenstelling)

Leeuwerik (geen samenstelling)

Schrijf ze goed op!

Opdracht 3

• In welke schitterend mooie plaats van Limburg wonen Bjorn en Mieke?
• Maak af:

'Duuzend sterren baovenan, dòr bin ik d'r ieëne van, 

..............................................................................................'

• Wat is het gezegde in deze zin en wat voor soort gezegde is het?

'Duuzend sterren baovenan, dòr bin ik d'r ieëne van'

Antwoorden Opdracht 3

• In welke schitterend mooie plaats van Limburg wonen Bjorn en Mieke?

Venray!

• Maak af:

'1000 sterre baovenán, 
daor bin ik ’r ieëne van, 

Lách nor baove, laot ze straole van geluk.'

Antwoorden Opdracht 3

• Wat is het gezegde in deze zin en wat voor soort gezegde is het?

'Duuzend sterren baovenan, daor bin ik ’r ieëne van'

Naamwoordelijk gezegde: bin ieëne (daorvan)

Samengestelde zin, ondergeschikt. 

Hoofdzin: daor bin ik 'r ieëne van.

PV: bin

Onderwerp: ik

'Ben' is koppelwerkwoord: onderwerp is iets --> wie of wat bin ik?  ieëne (daorvan). 

Opdracht 4

• Wat is de achternaam van zowel de zangeres als de zanger?

• Wat is de belangrijkste boodschap in het refrein?

• Hoe noem je de rijm die terugkomt in het refrein?

As weej alles gaeve 
Same laeve 
Is ut um ut aeve 
Mit wie weej dit belaeve

Antwoorden Opdracht 4

• Wat is de achternaam van zowel de zangeres als de zanger?

Koonings

• Hoe noem je de rijm die terugkomt in het refrein?

As weej alles gaeve 
Same laeve
Is ut um ut aeve 
Mit wie weej dit belaeve

--> Dit is volrijm

En de winnaar is......

Met natuurlijk een fantastische Vastelaovesprijs!

Tip: versier jezelf of een ander hiermee!

Fijne vakantie & fijne Vastelaovend!