Extra les

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Extra uitleg

Bij een twee-eiige tweeling is:

1. Het genotype en fenotype hetzelfde
2. Alleen fenotype hetzelfde
3. Genotype en fenotype verschillend
4. Alleen fenotype verschillend

Heeft een vlinder hetzelfde fenotype als de rups waaruit hij is ontstaan? En hetzelfde genotype?

1. alleen hetzelfde fenotype
2. alleen hetzelfde genotype
3. zowel hetzelfde fenotype als hetzelfde genotype

Zwarte vachtkleur is dominant over roodbruin. Wat is het genotype van deze koe?

1. AA
2. Aa
3. aa
4. Is niet te zeggen

Bij bananen vliegen is het allel voor normale vleugels (B) dominant over het allel voor vleugelstompjes (b). Een vrouwtje dat heterozygoot is voor de vleugelvorm wordt gekruist met een mannetje met vleugelstompjes. Maak het kruisingsschema.

B

b

b

b

Bb

Bb

bb

bb

Bij vliegjes wordt de oogkleur o.a. bepaald door een gen gelegen in het X-chromosoom. Rode oogkleur is dominant over witte oogkleur. Een vrouwtje met witte ogen wordt gekruist met een mannetje met rode ogen. Geef het kruisingsschema.

XA

Y

Xa

Xa

XAXa

XAXa

XaY

XaY

Een man met bloedgroep A en een vrouw met bloedgroep 0 hebben een kind met bloedgroep 0. Hoe groot is de kans dat een tweede kind ook bloedgroep 0 heeft?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

het kind heeft bloedgroep 0, dus ii. Van vader én moeder moet het dus allel i hebben gekregen, vader heeft dus genotype IAi. Moeder heeft ii (bloedgroep 0). De kans dat vader i doorgeeft is 0,5, de kans dat moeder i doorgeeft is 1. De kans op ii is dus 0,5 x 1 = 0,5. Het feit dat het eerste kind bloedgroep 0 heeft is niet van invloed op de bloedgroep-kans voor het tweede kind.

Wat is de kans op een heterozygoot genotype bij twee ouders die heterozygoot zijn voor een letale factor ?

1. 1/2
2. 3/4
3. 1/3
4. 2/3

Voorbeeld van een onafhankelijk gekoppelde dihybride kruising

Ouders bepalen

tip:  kijk eerst naar 1 eigenschap

Ouders bepalen

vachtkleur: 10 donker en 10 licht          = evenveel 1:1

oren: hang oren 5 en 16 rechte oren    = ± 1:3

1:1 = Aa * aa

1:3 = Bb * Bb

dus ouders:

 AaBb * aaBb

Is de eigenschap (zwart) dominant of recessief?

1. dominant
2. recessief
3. niet te zeggen

Een onderzoeker wil graag te weten komen wat voor effecten de nature van iemand kan hebben. Welk type onderzoek is hiervoor geschikt?

1. Eeneiige tweeling
2. Twee-eiige tweeling
3. Broer en zus
4. Moeder en dochter