Drugs voorlichting

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

Drugs
Wat weten we er over?

Wat zijn drugs?

Drugs is een verzamelnaam voor middelen die de hersenen beïnvloeden en daardoor effect op lichaam en geest hebben. Dit wordt ook wel de psychoactieve werking genoemd. 

Drugs is een verzamelnaam voor middelen die de hersenen beïnvloeden en daardoor effect op lichaam en geest hebben. Dit wordt ook wel de psychoactieve werking genoemd.

Effecten

Stimuleren

Verdoven

Bewustzijnsveranderend

Stimulerend

Bij deze middelen krijgt de gebruiker het gevoel meer energie te hebben en alerter te zijn. De ademhaling en hartslag verhogen, de bloeddruk stijgt en de spieren spannen zich aan. Voorbeelden: cocaïne en speed maar ook tabak en koffie. Stimulerende middelen worden soms ook wel ‘uppers’ genoemd.

Verdovend

Hierbij komt de gebruiker in een slaperige roes. Verdovende middelen hebben een kalmerende en ontspannende werking. De gebruiker kan in een slaperige roes komen. De ademhaling en hartslag worden langzamer en spieren ontspannen. Voorbeelden: heroïne en andere opiaten (bijvoorbeeld oxycodon), ghb, maar ook alcohol en slaapmiddelen. Verdovende middelen worden soms ook wel ‘downers’ genoemd.

Bewustzijnsveranderend

De gebruiker van deze middelen gaat de wereld (heel) anders zien en beleven doordat deze middelen het bewustzijn tijdelijk veranderen. Voorbeelden: LSD, hasj en wiet en paddo’s. Bewustzijnsveranderende middelen worden soms ook wel ‘trippers’ of ‘tripmiddelen’ genoemd.

Effecten

Drugs:

Soort, hoeveelheid, manier.

Set:

Kenmerken gebruiker, hoe je je voelt, gezondheid, verwachtingen, vermoeidheid.

Setting (omgeving):

Temperatuur, drukte, mensen, muziek.

In het algemeen zijn er drie factoren van invloed op het effect van een bepaalde drug:

De drug zelf: het soort drug, hoeveel je er van neemt, de manier van inname.

De set: kenmerken van de gebruiker zelf, zoals hoe je je voelt (blij, gestrest, verdrietig), de gezondheid, verwachtingen, vermoeidheid, etc.

De setting: kenmerken van de omgeving, zoals de temperatuur, vertrouwde of onveilige omgeving, druk of rustig, de mensen die aanwezig zijn, de muziek die opstaat.

Alcohol

Welke effecten heeft dit?

Alcohol

Ennn... - Je gaat gemakkelijker dingen doen die je anders nooit zou doen

Lachgas

Welke effecten heeft dit?

Lachgas

Effecten:

- Duizeligheid

- Kortdurend gevoel van euforie

- Hoofdpijn na gebruik

- Dromerige roes

Cannabis

Welke effecten heeft dit?

Cannabis

Effecten:

- Sloom/traag gevoel

- Vreetkick

- Verhoogd risico psychose

- Rode ogen en droge mond

Roken

Welke effecten heeft dit?

Roken

Effecten:

- Schade aan de longen

- Rust bij stress

- Afname eetlust

- Hoesten

- Schade aan stembanden

https://youtu.be/DApcnbjG5io

Roken

XTC

Welke effecten heeft dit?

XTC

Effecten:

- Verhoging bloedruk en hartslag

- Moeilijkheden met plassen

- Bij uitwerking zware negatieve gevoelens

- Op tong bijten

Stellingen

Natuurlijk adviseren we pas drugs gebruik vanaf een leeftijd van 18 jaar. Maar omdat kinderen voor het grootste deel eerder gaan experimenteren dan deze leeftijd gaan wij jullie informeren over de effecten van drugs

Je bent op een feestje. De ouders van je vriend of vriendin zijn niet thuis en er

Worden meerdere flessen sterke alcohol op tafel gezet. Jullie zijn allemaal minderjarig, jij voelt je hier niet prettig bij. Wat doe je?

Natuurlijk adviseren we pas drugs gebruik vanaf een leeftijd van 18 jaar. Maar omdat kinderen voor het grootste deel eerder gaan experimenteren dan deze leeftijd gaan wij jullie informeren over de effecten van drugs

Je vriend of vriendin voelt zich na een paar hijsjes ineens niet lekker na het roken van wiet. Je wilt zijn of haar ouders niet bellen want je weet dat ze heel erg tegen het roken van wiet zijn, wat doe je?

Natuurlijk adviseren we pas drugs gebruik vanaf een leeftijd van 18 jaar. Maar omdat kinderen voor het grootste deel eerder gaan experimenteren dan deze leeftijd gaan wij jullie informeren over de effecten van drugs

Het jongere broertje van je vriend of vriendin die 12 is wil graag roken maar kan zelf geen pakje kopen. Hij vraagt aan jou en je vriend of vriendin om dit te kopen, wat doe je?

Natuurlijk adviseren we pas drugs gebruik vanaf een leeftijd van 18 jaar. Maar omdat kinderen voor het grootste deel eerder gaan experimenteren dan deze leeftijd gaan wij jullie informeren over de effecten van drugs

gevoel van waardeloosheid

inactief zijn door effect van alcohol en drugs

inactief zijn door veel tijd kwijt te zijn aan het gebruiken van alcohol of drugs

somber zijn

schuldgevoel hebben

moeilijker concentreren

onrustig zijn

huishouden en sociale contacten verwaarlozen

Wat is verslaving?

Aan stoffen 

Aan gedrag

https://www.drugsinfo.nl/drugs/hoe-ontstaat-een-verslaving

Niet iedereen die regelmatig gokt of alcohol of drugs gebruikt, is direct verslaafd. Je spreekt pas van verslaving als er zich een toestand voordoet waarin je fysiek en/of mentaal afhankelijk bent van een middel of van een gewoonte. Je verliest als gebruiker de controle over het gebruik en dat gaat ten koste van je normale dagelijkse activiteiten.

Verslaving

Fases:

1. Experimenteren

2. Sociaal/Recreatief gebruik

3. Overmatig of Problematisch gebruik

4. Afhankelijkheid en verslaving

5. Chronische verslaving

Experimenteren.

Sociaal/ Recreatief (de momenten waar het voor bedoeld zijn om bijvoorbeeld te drinken (feestjes etc.)

Overmatig (meer over je grenzen heen, ongewone momenten, voor ontspanning en gezelligheid)

Afhankelijk (Slecht voelen bij het niet gebruiken, omgeving begint er onder te lijden)

Chronische verslaving (Het enige dat telt, lichamelijke en geestelijke klachten te dempen met nog een nieuwe dosis)

Quizvraag

Stel je leerlingen de vraag: Hoe oud moet je zijn om alcohol te kunnen kopen? Ze kunnen hun hand opsteken bij het juiste antwoord. Het juiste antwoord is C: 18 jaar. 

Eerst mochten jongeren in Nederland alcohol kopen vanaf 16 jaar. Maar die leeftijdsgrens is in 2014 verhoogd. Nu moet je minimaal 18 jaar oud zijn om alcohol te mogen kopen. Zowel jongeren als de verkoper zijn strafbaar als ze het toch doen.

Bron: https://www.alcoholinfo.nl/opvoeding/leeftijdsgrens-alcohol

Antwoord:

c. 18

Eerst mochten jongeren in Nederland alcohol kopen vanaf 16 jaar. Maar die leeftijdsgrens is in 2014 verhoogd. Nu moet je minimaal 18 jaar oud zijn om alcohol te mogen kopen. Zowel jongeren als de verkoper zijn strafbaar als ze het toch doen.

Waar of niet waar?

Werkt koffie tegen een kater? Leerlingen kunnen hun hand opsteken als ze denken dat het waar is, en hun hand omlaag als ze denken dat het niet waar is. Het juiste antwoord is: niet waar. 

Veel mensen denken dat koffiedrinken helpt tegen een kater. Want van alcohol kun je slaperig worden en koffie maakt je wakker. Toch is dit een fabel: je lichaam breekt alcohol niet sneller af als je koffie drinkt. Word je wakker met een kater, dan kan beweging ervoor zorgen dat je je weer wat beter voelt.

Bron: https://www.alcoholinfo.nl/feiten/wat-kan-je-aan-een-kater-doen

Antwoord:

Veel mensen denken dat koffiedrinken helpt tegen een kater. Want van alcohol kun je slaperig worden en koffie maakt je wakker. Toch is dit een fabel: je lichaam breekt alcohol niet sneller af als je koffie drinkt. Word je wakker met een kater, dan kan beweging ervoor zorgen dat je je weer wat beter voelt.

Waar of niet waar?

Is het verboden alcohol te verkopen aan iemand die zichtbaar dronken is? Leerlingen kunnen hun hand opsteken als ze denken dat het waar is, en hun hand omlaag als ze denken dat het niet waar is. Het juiste antwoord is: waar.

Het is verboden om alcohol te schenken en te verkopen aan iemand die zichtbaar dronken is. Als bijvoorbeeld iemand achter de bar merkt dat een klant dronken is, mag diegene geen alcohol meer aan die persoon schenken. 

Bron: https://www.alcoholinfo.nl/wet/alcohol-schenken

Antwoord:

Het is verboden om alcohol te schenken en te verkopen aan iemand die zichtbaar dronken is. Als bijvoorbeeld iemand achter de bar merkt dat een klant dronken is, mag diegene geen alcohol meer aan die persoon schenken.

Waar of niet waar?

Is sterke drank schadelijker voor je gezondheid dan bier en wijn? Leerlingen kunnen hun hand opsteken als ze denken dat het waar is, en hun hand omlaag als ze denken dat het niet waar is. Het juiste antwoord is: niet waar.

In een standaard glas sterke drank zit naar verhouding evenveel alcohol als in een glas bier of wijn. Als we puur naar de alcohol kijken, dan zijn deze twee drankjes dus even slecht voor je gezondheid. Voor je gezondheid maakt het dus niet uit welke drank je drinkt, maar wel hoeveel je ervan drinkt.

Bron: https://www.alcoholinfo.nl/verkoop/wat-is-het-verschil-tussen-de-werking-en-risicos-van-wijn-en-sterke-drank

Antwoord:

In een standaard glas sterke drank zit naar verhouding evenveel alcohol als in een glas bier of wijn. Als we puur naar de alcohol kijken, dan zijn deze twee drankjes dus even slecht voor je gezondheid. Voor je gezondheid maakt het dus niet uit welke drank je drinkt, maar wel hoeveel je ervan drinkt.

Bekijk de video over alcohol.

Bron: Spuiten en Slikken (2022). Katers zijn echt drama | Drugsperts over alcohol: https://www.youtube.com/watch?v=jTlQNGhPGyQ&t=33s

Individuele opdracht

Laat leerlingen voor zichzelf nadenken over de vraag: wat kunnen redenen voor iemand zijn om juist niet te drinken? Laat ze minimaal drie dingen opschrijven.

Suggesties: 

- Het is slecht voor je

- Niet lekker

- Vanwege je geloof

- Om af te vallen 

- Omdat je niet lekker in je vel zit 

- Geld besparen

- Geen katers

- Je slaapt beter

- Je bent nog niet oud genoeg

Vervolgvragen:

- Wat vind je ervan als een volwassene geen alcohol drinkt?

- Waarom is het moeilijk om nee te zeggen tegen alcohol?

Voorbeelden:

- Het is slecht voor je

- Niet lekker

- Vanwege je geloof

- Om af te vallen

- Omdat je niet lekker in je vel zit

- Geld besparen

- Geen katers

- Je slaapt beter

- Je bent nog niet oud genoeg

- Wat vind je ervan als een volwassene geen alcohol drinkt?

- Waarom is het moeilijk om nee te zeggen tegen alcohol?

Bekijk de video van Arjen Lubach over alcohol. 

Bron: De Avondshow met Arjen Lubach | VPRO (2023). We drinken te veel alcohol | De Avondshow met Arjen Lubach (S3): https://www.youtube.com/watch?v=SLf46fzvedM&t=244s

Klassikale vraag

Bespreek de vraag klassikaal. Vraag goed door. Als ze het lastig vinden, kan je ook iemand aanwijzen en vragen waar ze als eerste aan moeten denken. 

Groepsdruk betekent dat een groep mensen bewust of onbewust druk op je uitoefent om iets wel of niet te doen. Als je iets doet onder groepsdruk, dan doe je iets wat je niet zou doen als je alleen zou zijn. Dat kan iets positiefs of negatiefs zijn. Als je bijvoorbeeld met een groep sport, dan doe je vaak beter je best of ga je langer door dan wanneer je alleen sport. Maar groepsdruk kan er ook voor zorgen dat je iets doet wat je alleen niet zou doen, zoals alcohol drinken, of drugs gebruiken, of een ander pesten.

Bron: https://www.jouwggd.nl/familie-en-vrienden/groepsdruk/

Antwoord:

Groepsdruk betekent dat een groep mensen bewust of onbewust druk op je uitoefent om iets wel of niet te doen. Als je iets doet onder groepsdruk, dan doe je iets wat je niet zou doen als je alleen zou zijn. Dat kan iets positiefs of negatiefs zijn. Als je bijvoorbeeld met een groep sport, dan doe je vaak beter je best of ga je langer door dan wanneer je alleen sport. Maar groepsdruk kan er ook voor zorgen dat je iets doet wat je alleen niet zou doen, zoals alcohol drinken, of drugs gebruiken, of een ander pesten.

Bekijk de video over groepsdruk.

Bron: Streetlab (2017). Streetlab - Zijn Duitsers gevoelig voor groepsdruk? (Duitsland): https://www.youtube.com/watch?v=im9wfCw204s

Informatieve slide

Vertel de leerlingen dat nee zeggen tegen alcohol lastig kan zijn, zeker wanneer je familie of vrienden wel drinken. Je kan aantal tips noemen die kunnen helpen:

- Weest standvastig en blijf bij je beslissing

- Ken de negatieve effecten van alcohol

- Bedenk van te voren wat je gaat zeggen

- Zoek steun bij je vrienden en familie

- Wees zelfverzekerd en laat je niet onder druk zetten

- Vertrouw op je instinct en zeg nee als iets niet goed voelt. 

Vertel je leerlingen dat het altijd oké is om nee te zeggen tegen alcohol. Ook als:

- Je naar een feestje gaat;

- Je vrienden dat niet leuk vinden;

- Je daar geen “goede” reden voor hebt;

- Je vrienden wél drinken;

- Je van je ouders mag drinken;

- Je met iemand op date gaat.

Wist je en datjes...

• Veel drinken veroorzaakt blijvende schade aan hersenen en lever.
  
  
• alcohol wordt in de lever afgebroken
  
  
• per glas duur het afbreken ongeveer 1,5 uur
  
  
• gevolgen vooral erg als je jong bent(je bent nog in de groei)

Zijn er nog vragen?

Zijn er nog vragen?