9.3 Theorieën die criminaliteit verklaren

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

h2 les 1

Criminaliteit

9

3 -Theorieën die criminaliteit verklaren

h2 les 1

Theorieën

Wetenschappers hebben veel onderzoek gedaan naar crimineel gedrag. In dit hoofdstuk behandelen we theorieën die crimineel gedrag kunnen verklaren:

• de aangeleerd-gedrag-theorie
  
• de anomietheorie
  
• de bindingstheorie
  
• de rationele-keuze-theorie
  
• de etikettentheorie
  
• de neutraliseringstheorie
  

h2 les 1

Aangeleerd gedrag

• Wanneer mensen in je omgeving, bijvoorbeeld vrienden of je ouders, crimineel gedrag vertonen, is de kans groter dat jij dat ook gaat doen.
  
• Socioloog Sutherland bewees dat ‘brave jongeren’ door foute vrienden eerder crimineel werden.

h2 les 1

Anomietheorie

• Volgens de Amerikaanse socioloog Merton wil iedereen in de samenleving succesvol zijn óf succesvol lijken.
  
• Sommigen kunnen dit niet door bijvoorbeeld armoede, discriminatie of een gebrek aan opleiding.
  
• Van deze groep wordt een deel crimineel om toch aan geld te komen. In sommige steden richt de politie zich speciaal op hen met de patseraanpak.

h2 les 1

Bindingstheorie

• Je hebt bindingen met allerlei mensen, zoals je familie, partner, vrienden en collega’s.
  
• Omdat je je omgeving niet wilt teleurstellen, ben je minder snel geneigd crimineel gedrag te vertonen.
  
• Mensen die minder bindingen hebben vertonen gemiddeld vaker crimineel gedrag.

h2 les 1

Rationele-keuze-theorie

• Mensen wegen de pakkans af tegen wat het ze oplevert.
• ‘De gelegenheid maakt de dief.’

h2 les 1

Etikettentheorie

• Iemand die eenmaal een misdaad heeft begaan, krijgt soms het etiket crimineel opgeplakt.
  
• Sommigen mensen die het etiket crimineel opgeplakt hebben gekregen door hun omgeving, gaan zich daar vervolgens ook naar gedragen.

h2 les 1

Neutraliseringstheorie

• Volgens deze theorie van de sociologen Matza en Sykes wil iedereen zich aan de wet houden.
• Toch doen mensen dit niet en praten dit voor zichzelf goed door te ontkennen dat hun gedrag fout is.
• Denk aan iemand die bij een rijk persoon inbreekt omdat hij zelf geld nodig heeft. Hij zegt dan bijvoorbeeld dat de rijke persoon geld genoeg heeft.

h2 les 1

Waarom gaat iemand stelen?

• Het is niet zo dat er bij een misdrijf sprake is van één oorzaak. Vaak is er sprake van een combinatie van factoren.
  
• Vaak is het een optelsom van factoren: opvoeding, een slechte band met haar familie en ze ging om met criminele vriendinnen.

9.3 Theorieën die criminaliteit verklaren