Bronnen + opkomst landbouw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Planning

Pak spullen op tafel;

• Theorie paragraaf 1.4, jager-verzamelaars naar landbouw.
• Test doen
• Zelfstandig werken

• Reminder: helft van de les stoppen met theorie.

Noord-Afrika en Midden-Oosten

• Droog klimaat: minder begroeiing en water (ontstaan woestijnen)
  
• Te weinig voedsel: dieren trekken weg naar vruchtbare gebieden
  
• Mensen trekken ook weg of gaan andere middelen van bestaan zoeken om in leven te blijven

Nieuwe kennis: landbouw?!

Door:

1. Nieuwe kennis;
2. Vruchtbare grond;
3. Klimaatverandering.

Nieuwe kennis: landbouw?!

• Maken jagers-verzamelaars kennis hoe je zelf voor eten kan zorgen --> landbouw wordt het middel van bestaan!
  

• Landbouw bestaat uit: akkerbouw en veeteelt.
• Dit proces van jagers-verzamelaar naar boer (landbouwrevolutie) gaat langzaam!
• Ander woord voor landbouwrevolutie is neolithische revolutie.

Ontstaan van de landbouw

• Door de klimaatverandering trekken stammen naar vruchtbare gronden (meestal in de buurt van een rivier).

• Geschikte gronden zijn te vinden in "de halve maan". Dat zijn gebieden zoals Mesopotamië ('tussen de rivieren': Tigris, Eufraat) en Egypte.

• Vruchtbaar slib van de rivieren -> goede oogsten.

… Het middel van bestaan van de jager-verzamelaar verandert...

• Men hoeft niet meer te jagen op voedsel.
• Door gewassen te planten en vee te houden, kan je op één plek blijven.
• Vanaf dit moment was er sprake van een landbouwsamenleving.

Landbouw trekt ook langzaam naar de rest van de wereld.

Gevolgen van landbouw

• Mensen blijven op 1 plek wonen;
• Mensen krijgen meer bezittingen;
• Er ontstaan dorpjes met steeds meer inwoners -->  landbouwsamenleving.
• Door overschotten en grotere groep mensen, kunnen mensen zich specialiseren.

• Sommige dorpen groeien uit tot de eerste steden.

Welke manier van leven levert meer voeding op in de prehistorie?

1. Leven als jager-verzamelaar
2. Leven als boer

Stad in het Midden-Oosten, omstreeks 9000 v. Chr.

Boeren in Nederland

• Rond 5300 v. Chr.  vestigen eerste boeren zich in Limburg (bandkeramiekers).
• Verschillende groepen vestigen zich in Nederland, langzaam worden steeds meer mensen boer.
• Deze verschillende groepen hebben een eigen cultuur.

Bandkeramiekers

in Limburg rond 5300 v. Chr.

Trechterbekercultuur

Rond 3500 v. Chr. in het noorden van het land.

Zelfstandig werken

Je gaat zelfstandig aan de slag met:

• Eerst doe je de test die klaar staat in de planner leerwerk SO.
• Log hiervoor in bij itsLearning via browser firefox.

Klaar met test?

• Kijk huiswerkvragen 1.3 na;
• Ga verder met leren voor het SO.