Hoofdstuk 2/ paragraaf 1/ scrumles

• Middelbare school

Deze lessen horen bij de scrumlessen

Het zal bestaan uit een aantal vragen en dia's met uitleg. 

Dia's met filmpjes en BB nummers moet je ook doen. 

Succes! 

Hoofdstuk 2

Van de bergen naar de zee

Hoofdvraag hoofdstuk

Aan het eind van het hoofdstuk moet je deze vraag kunnen beantwoorden.

Wat zijn endogene krachten?

Wat zijn exogene krachten?

Deelvraag §1: 

De vorming van de Alpen

Aan het eind van §1 moet je deze vraag kunnen beantwoorden. 

Het ontstaan van de Alpen

De Alpen zijn het hoogste gebergte van Europa.

              vroeger: tropische zee

              daarom: dikke lagen sedimentgesteenten  (zand, planten- en dierenresten, stenen)

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

De Alpen van bovenaf. 

De Matterhorn in Zwitserland 

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Door endogene krachten zijn breuken in  de aardkorst ontstaan.

            aardkorst bestaat uit bewegende  schollen / platen.

            3 soorten bewegingen: 

1 uit elkaar

2 naar elkaar                 er ontstaan gebergten

3 langs elkaar

     

Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Hoe zijn de Alpen ontstaan:

A 80 miljoen jaar geleden: de plaat waarop Afrika ligt beweegt  naar het noorden.

B De zeebodem tussen Europa en Afrika boog, plooide en brak.

C 30 miljoen jaar geleden: de Alpen worden tegen Europa aan geduwd.

  

D deel Europa gerimpeld als een tafellaken: opheffing.  ontstaan plooiingsgebergte

Kalksteen

Kalksteen               hoge druk en temperatuur                   miljoenen jaren                 marmer

Metamorf gesteente = 

gesteente dat een gedaanteverwisseling 

ondergaat.  

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Verwering

De Alpen zijn een jong gebergte.

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Kenmerken jong/ oud gebergte 

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Jong gebergte:

• hoog
• steile hellingen
• spitse bergtoppen
• diepe dalen

Oud gebergte:

• lager
• flauwe hellingen
• afgeronde toppen
• minder diepe / bredere dalen
  

Verwering        Oorzaak verschillen: exogene krachten.

        slijten de harde gesteenten van de bergen langzaam af.

        rotsblokken verbrokkelen tot grind

        grind vergruist tot zand en klei

Verwering = uiteenvallen van gesteente onder invloed van weer en plantengroei.              verweringsmateriaal = het ontstane puin na verwering.

Het verweringsmateriaal blijkt ter plekke liggen bij verwering.

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Erosie :  Verweringsmateriaal kan zich later verplaatsen door:

• de zwaartekracht
• gletsjers
• rivieren
• zee
• wind

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

• tijdens dit transport vindt erosie plaats.
• hoe ouder een gebergte, hoe meer verwering en erosie.
•  gevolgen: vlakker, lager, minder steil, bredere dalen.

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

•  tijdens dit transport vindt erosie plaats.
•  hoe ouder een gebergte, hoe meer verwering en erosie.
• gevolgen: vlakker, lager, minder steil, bredere dalen.

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan? 

Deelvraag: Hoe zijn de Alpen ontstaan?