Literatuur week 1: Waarom literatuur lezen?

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Doel van de les

Aan het eind van de les:

• weet je waarom je literatuur moet lezen.
• ken je de doelen van literatuur.
• heb je ervaringen met elkaar gedeeld over boeken.
• weet je wat de opdracht 'leesautobiografie' inhoudt. 

Literatuur is een verzamelnaam voor fictieve teksten (verzonnen) die een 'diepere' laag hebben. De kenmerken van literatuur zijn o.a.: originaliteit, complexiteit, onvoorspelbaarheid, een bijzondere stijl en de mogelijkheid om meerdere betekenissen aan de tekst toe te kennen.

Wat is literatuur?

Wat zou de reden zijn dat jij wel/geen literatuur leest?

Wanneer levert literatuur jou iets op?

Waarom zou je lezen?

• Lezen verruimt je denken
• Lezen vergroot je welzijn
• Lezen leert jou om jezelf en anderen beter te begrijpen
• Lezen bevordert je taalcompetenties

www.tiktok.com

Lezen verruimt je denken

• Je wereld wordt groter, omdat je via het lezen van literatuur kennismaakt met mensen, ideeën, ervaringen, situaties die buiten je eigen leefwereld liggen. 
• Je eigen opvattingen kunnen veranderen of je relativeert je opvattingen.
• Het kan je helpen om  meer begrip te hebben voor andere levenswijzen, culturen, godsdiensten.

stukje 

Renate Dorrestein

Wie leest voor?

Lezen verruimt je denken

Aan Nederlanders werd gevraagd:

Wat zet jou het meest aan het denken?

                        Het lezen van een boek                      42%

                        Het kijken naar een film/serie         25%

             

                        Het doen van een game                     20%

Welk genre zet je het meest aan het denken?

                         literatuur                                       71%

                        fantasy/ sciencefiction           37%

                        thrillers                                            31%

Lezers hebben minder vooroordelen

Boeken verminderen de angst voor het onbekende. Zij bieden een veilige haven waarbinnen je indirect in contact kunt komen met andere groepen.

Lezers hebben minder vooroordelen

Harry Potter-lezers hebben meer begrip voor minderheden, mits ze zich identificeren met Harry en niet met Voldemort.

1

2

3

Over dementie

4

Welk boek heeft jou aan het denken heeft gezet?

Lezen vergroot je welzijn

• Als je leest kun je helemaal ondergedompeld raken in een andere wereld, waardoor je je eigen zorgen even kunt vergeten.
• Tijdens het lezen ontdek je dat jij niet de enige bent met zorgen. 
• De lessen literatuur laten je boeken ontdekken die misschien wel voor leesplezier en voor ontspanning kunnen zorgen. 
• Lezen bevordert je creativiteit en je taalgevoel.

Lezen vergroot je welzijn

                        80% voelde troost of hoop bij laatste leeservaring.

                        80% vond laatste leeservaring plezierig.

                       86% vond laatste leeservaring ontspannend.

                       68% verloor besef van tijd.

5

Lezen leert jou om jezelf en anderen beter te begrijpen

• Literatuuronderwijs helpt jou bij het ontwikkelen van je vermogen om problemen op te lossen. Veel verhalen gaan over hoe mensen (in diverse tijdsperiodes, contexten, situaties, continenten) zeer herkenbare menselijke problemen oplossen en met morele dilemma’s omgaan (bv. eerlijkheid, tolerantie en vrijheid). 
• Literatuuronderwijs laat je nadenken over de beweegredenen van personages om bepaalde beslissingen te nemen en over de morele waarden die daarachter schuilgaan. 
• Literatuur kan meer inzicht bieden in de gevolgen van bepaalde daden voor andere mensen. Het kan je laten nadenken over recht en onrecht, macht en onmacht, rechtvaardigheid en onrechtvaardigheid, universeel menselijke waarden, de gelijkheid van man en vrouw… 

In tweetallen: welk boek heeft iets met jou gedaan? (troost, ontspanning, plezier)?

In viertallen: welke boeken herinner je van (heel) vroeger? Ben je veel voorgelezen?

Lezen leert jou om jezelf en anderen beter te begrijpen

Kinderen die worden voorgelezen, snappen beter wat er in de ander omgaat.

bv. Roodkapje

'Ik weet dat de wolf weet dat Roodkapje niet weet dat oma de wolf is en haar wil opeten.'

Lezen leert jou om jezelf en anderen beter te begrijpen

• Lezers zijn beter in het herkennen van andermans emoties.   
• Lezen kan ervoor zorgen dat je empatischer en zelf behulpzamer wordt (ook leuk voor je ouders ;))

• Als je eenmaal met pensioen bent, dan verlaagt 3,5 uur lezen per week de kans om binnen 12 jaar te overlijden met 23%.

6

7

In groepjes

Welk boek heeft jou meer inzicht in jezelf of in de ander gegeven?

Lezen bevordert je taalcompetenties

• Lezen vergroot je woordenschat. 
• Lezen bevordert het begrijpend lezen --> moeilijke zinnen doorgronden, herkennen van tekststructuren, samenvatten.
• Je wordt beter bij alle vakken.
• Lezen maakt je vaardiger om je te kunnen uitdrukken op een beschaafde en rationele manier.

Ooit genomineerd voor de mooiste zin (Tzum)

Marjolein Visser – Restmens (genomineerd door André Keikes, blz. 17)

Ze kijkt me aan met haar halflange lichtbruin geverfde haar en haar ikwerkookweleensopzondagenvoormijisgeenwerktenederigmentaliteit, die ervoor zorgt dat ze dagelijks in dit zorgcentrum lapjes over aanrechten van de beperkte medeburger haalt terwijl ze dingen zegt als: ‘Een opgeruimd hoofd woont in een opgeruimd huis’.

Waarom juist in klas 4 / pta 

Jij bent adolescent .. puber dus.. (14-25 jr) en juist dan zuigt jouw brein zich vol als een spons.

Jouw brein is op zoek naar identiteit:

Wie ben jij? Wat vind je leuk? Wat is belangrijk?

Je moet je eigen leven inrichten, los van je ouders. 

Literatuur kan je daar heel goed bij helpen.

Boeken kiezen 

Lezenvoordelijst/15-18 niveau 3 of hoger. 

https://ikvindlezenleuk.nl/

https://www.ikvindlezennietleuk.nl/

Weektaak

morgen: wanneer is iets nou literatuur? 

maken: schrijven van leesautiobiografie (SOM)