9.3 gevolgen van onveiligheid en criminaliteit

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

§9.3 Gevolgen van onveiligheid en criminaliteit

Pagina 176

Materiële en immateriële schade

We onderscheiden twee soorten gevolgen van criminaliteit:

• Materiële gevolgen: schade en het verlies van bezittingen
  
• Immateriële gevolgen: gevoel en beleving van slachtoffers, zoals trauma en reputatieschade.
  

Lesdoel

Ik weet wat materiële en immateriële gevolgen van criminaliteit zijn. ​

Ik weet wat de gevolgen van criminaliteit zijn voor slachtoffers, daders en de samenleving als geheel. 

Smaad en laster

Smaad: iemand opzettelijk ‘slechte’ dingen zegt over een ander, met als doel dat anderen dit ter ore komt en deze persoon in een slecht daglicht wordt gesteld

Laster: het verspreiden van valse informatie over iemand, met de intentie om hun reputatie te schaden

Wie ondervinden de gevolgen van criminaliteit?

Gevolgen van criminaliteit

• Gevolgen voor de samenleving zijn: ​
  
• Stereotypering, dit kan leiden tot etnisch profileren. ​
• De samenleving ontwrichten. Bijvoorbeeld het bedreigen van de rechtsstaat. ​
• Foute rolmodellen: criminele socialisatie.​
•  
• Gevolgen voor verdachten en daders: ​
• Emotionele schade en reputatieschade bij (on)juiste beschuldiging​
• Somberheid door vrijheidsbeperking​
• Relaties kunnen worden geschaad​

​

​

​

​

​

​

Gevolgen voor slachtoffers

• Slachtoffers kunnen via Slachtofferhulp praktische, juridische en psychologische hulp krijgen. 
• Directe slachtoffers kunnen allerlei emoties ervaren waardoor ze moeilijk kunnen functioneren 

Wat zijn de gevolgen van criminaliteit op de samenleving?

Gevolgen voor de samenleving

• Stereotypering, dit kan leiden tot etnisch profileren

Gevolgen voor de samenleving

• De samenleving ontwrichten. Bijvoorbeeld het bedreigen van de rechtsstaat.
  

Gevolgen voor de samenleving

• Foute rolmodellen: Criminele socialisatie
  

Gevolgen voor verdachten en daders

• Emotionele schade en reputatieschade bij (on)juiste beschuldiging
• Somberheid door vrijheidsbeperking
• Relaties met sociale contacten kunnen worden geschaad 

Straffen

De straf die wordt opgelegd na een strafbaar feit heeft verschillende doelen.

1. Vergelding 
2. Afschrikking
   
3. Speciale preventie - "een ernstige waarschuwing" 
4. Resocialisatie - "heropvoeden" 
5. Bescherming van de samenleving
   

Wat is het doel van vergelding?

1. Het doel van vergelding is het versterken van de band tussen dader en slachtoffer.
2. Het doel van vergelding is het voorkomen van toekomstige misdaden.
3. Het doel van vergelding is het rehabiliteren van de dader.
4. Het doel van vergelding is het rechtvaardigen van de geleden schade.

Wat is het doel van afschrikking ?

1. Criminelen ontmoedigen om misdaden te plegen
2. Criminelen straffen om wraak te nemen
3. Criminelen helpen om te re-integreren
4. Criminelen belonen voor hun gedrag

Wat is het doel van speciale preventie?

1. Het vergroten van sociale acceptatie van criminaliteit.
2. Het verhogen van strafmaat zonder begeleiding.
3. Het voorkomen van recidive door gerichte interventies.
4. Het versterken van crimineel gedrag.

Waarom is het beschermen van de samenleving een doel?

1. Om wraak te nemen op de criminelen.
2. Om de economie te stimuleren.
3. Om de veiligheid van de burgers te waarborgen.
4. Om de criminaliteit te bevorderen.

Wat is het doel van resocialisatie?

1. Het doel van resocialisatie is om criminelen te belonen.
2. Het doel van resocialisatie is om criminelen te straffen.
3. Het doel van resocialisatie is om criminelen te isoleren.
4. Het doel van resocialisatie is om criminelen te helpen re-integreren in de maatschappij.

Toepassen

• 
  
• 
  
• Maken: opdracht 11 blz 110​
  

Hoe: Zelfstandig​

Tijd: 15 minuten​

Hulpbronnen: Lesboek blz 63 tm 65​

Klaar: Maken tekstverkenners €4.1 blz 71 

Opdracht 11

• Speciale preventie/resocialisatie​
  
• Resocialisatie​
  
• Speciale preventie/bescherming van de samenleving​
  
• Vergelding​
  
• Speciale preventie ​
  
• Afschrikking​
  
• Een inbraak is materiële schade (vernieling deur/kozijn, diefstal spullen) en immateriële schade (gevolgen ervan, oa angst)​
  
• Materiële schade ​
  
• Immateriële schade ​
  
• ​

Rol van de media

• Media spelen een rol in onze beeldvorming over veiligheid.
• Meervoudige berichten over een onderwerp, kunnen een perceptie van onveiligheid creëren.
• Beeldvorming kan invloed hebben op de kloof tussen objectieve en subjectieve veiligheid.

Rol van de media

Er zijn verschillende hypothesen over de rol van de media in de beeldvorming over criminaliteit:

 

• Cultivatiehypothese: het beeld van de werkelijkheid wordt beïnvloedt als mensen veel over een onderwerp kijken of lezen.
  

• Opinieleidershypothese: mensen nemen normen, waarden en gedragingen over van invloedrijke personen, opinieleiders.

Rol van de media

• Mediaframing hypothese: mediamakers kiezen altijd voor een bepaalde invalshoek

• Selectiviteitshypothese: het idee dat mensen graag nieuws lezen of kijken dat hun mening bevestigt (selectieve keuze) en uit berichten datgene oppikken dat aansluit bij hun referentiekader (selectieve perceptie)

Tot hier

Opdracht 14 is huiswerk

www.vpro.nl

Medialogic maakt goede uitzendingen over beeldvorming. Deze aflevering gaat over onze percepties van 'een aanslag'. Kijktip!

Medialogica

Cultivatiehypothese

Media framing hypothese

Opinieleidershypothese

Selectiviteitshypothese

"De invloed van tv-boodschappen gebeurt via via."

"De tv bepaalt het perspectief waarmee wij naar het actuele nieuws kijken."

"Mensen die veel tv kijken zijn niet in staat de vertekening van de werkelijkheid door de media te doorzien."

"Iedereen kijkt tv vanuit zijn eigen referentiekader."

vpro.nl

npo.nl

Meten van criminaliteit

• Het meten van criminaliteit is lastig, doordat daders ongezien willen blijven. 
• Om criminaliteit te meten, kijken we onder andere naar politie- en rechtbank statistieken.
  
• Het nadeel hiervan is dat rechtbankstatistieken alleen veroordelingen in kaart brengen.

Politiestatistieken

Politiestatistieken zijn afhankelijk van aangiftebereidheid.

Dit is afhankelijk van verschillende factoren:

• Type delict, bijvoorbeeld inbraak versus huiselijk geweld
• Vertrouwen dat slachtoffers hebben in politie en justitie, bijvoorbeeld bij fietsendiefstal wordt weinig aangifte gedaan.

opendata.cbs.nl

Zelfrapportage

Criminaliteit kan ook in beeld worden gebracht door onderzoeken die gebruiken maken van zelfreportages. Er zijn twee vormen van zelfrapportage: 

1. Slachtoffers: slachtoffers wordt gevraagd wanneer en hoe ze slachtoffer waren.
   
2. Misdrijven: wanneer en welk type misdrijf ze als dader gepleegd hebben (anoniem).

Opdracht 15: Protesten in Montfoortn de slag!

1) Bedreigingen van sociale aard.

2) Whatsapp en Facebook worden gebruikt om contacten met elkaar te hebben en bepaalde boodschappen en beelden (framing) te verspreiden.

3) Uit de tekst blijkt dat de jongeren ‘elkaar opnaaien’ en ‘baas boven baas’ willen zijn. Ze ervaren een groepsgevoel en beïnvloeden elkaars waarden en normen aan elkaar aan. Zo zouden ze demonstreren maar dat werd ‘iets meer’: ze radicaliseerden.

4) De jongen beschrijft dat hij door die sociale controle geen baan meer had: iedereen wist tenslotte wat hij verricht had. Dat is voor hem negatief. Sociale controle kan mensen belemmeren hun eigen leven te leiden. Maar tegelijk zorgt de sociale controle er ook voor dat hij de volgende keer waarschijnlijk niet op crimineel gedrag overgaat, het belemmert dus normloosheid.

5) Mensen kunnen het idee krijgen dat er juist meer criminaliteit is wanneer de media er relatief veel over schrijven. Zo ontwikkelen ze een onveiligheidsgevoel dat subjectief is en dus niet op feiten gebaseerd is.

6) Volgens de selectiviteitshypothese maakt het weinig uit wat voor kranten iemand leest: mensen zoeken vooral naar bevestiging van hun eigen beeld van de werkelijkheid. Volgens de cultivatiehypothese maakt het wel uit en zullen lezers van een kwaliteitskrant een genuanceerder beeld hebben dan gebruikers van populaire media.