Les 6: speelstijlen

• Drama
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 3,4

Welkom bij KUDR M3

Speelstijlen: method acting, episch theater, realisme in theater, absurdisme

Programma P2

Week 1: nabespreken toets + introductie PW 2: theatervormen en speelstijlen

Week 2: non verbale en verbale communicatie; expressie

Week 3: Theatervormen: tragedie, komedie/blijspel, musical, mime/pantomime, performance

Week 4: Poppenspel, maskerspel en schimmenspel

Week 5: Speelstijl: klassiek en realisme

Week 6: Speelstijl: absurdisme, clown, overacting, typetje, slapstick

Week 7: HH verschillende theatervormen en speelstijlen

Week 8: Herhalen toetsstof + oefentoets

Vandaag

Method acting

Vierde wand

Episch theater

Oefenvragen absurdisme

Begrippen vorige les

Speelstijl

Realisme

Absurdisme

Sketch

Typetje

Vierde wand

Episch theater

Method acting

Speelstijl

• Realistisch theater  
• Method acting
• Episch theater
• Absurdistisch theater 

Realisme in het theater

Bij realistische theaterstukken worden er scènes uit de werkelijkheid gespeeld. Er vindt een dramatische ontwikkeling plaats bij de personages. 

Realisme

Je ziet fragmenten uit het repetitieproces en de voorstelling "Scenes uit een Huwelijk" van Toneelgroep Amsterdam. Waarom valt dit stuk onder Realisme?

Dit viel onder Realisme, omdat...

1. De acteurs net als mijn ouders praten.
2. Ik me kon inleven in de situatie van de spelers
3. Deze situaties ook in het echte leven voorkomen.
4. Ik echte tranen en emoties zag.

Method acting

A Halverwege de 20ste eeuw komt die methode aan in Hollywood onder de naam “Method acting”.

Spel was zo echt mogelijk, het echte leven nabootsen op toneel (Method Acting)

Episch theater

Brecht haatte dit naturalistisch theater

Brecht zei dat theater zo spannend moest zijn als een bokswedstrijd.

Publiek moest uitgedaagd worden en nadenken over getoonde zaken

Speelstijl episch theater

De beweging en houding zijn vaak karikaturaal.

Het zelfde geldt voor de andere middelen. De regisseur vertelt de acteur hoe groot hij iets moet spelen.

Het speelvlak en decor kan alles zijn, op het toneel, de straat.

Veel wordt aan de verbeelding van het publiek overgelaten.

Vierde wand

Denkbeeldige wand tussen het podium en het publiek. (De acteurs doen net alsof het publiek er niet is.) Het publiek kan door de wand heenkijken, maar voor de acteurs staat hier een muur.

Met het doorbreken van de vierde wand wordt bedoeld dat acteurs zich rechtstreeks tot het publiek richten en daarmee erkennen ze dat de realiteit die werd opgeroepen een illusie is.

Voorbeeld vierde wand

Doorbreken vierde wand

Met het doorbreken van de vierde wand wordt de stijlvorm bedoeld waarbij een personage (of de acteur) zich ineens rechtstreeks tot het publiek wendt. Daarmee erkent hij dat de realiteit die werd opgeroepen een illusie is. Het doorbreken van de vierde wand wordt soms gebruikt voor een komisch effect.

Absurdisme in het theater

Waar denk je aan bij het woord absurdisme?

Wat vinden jullie komisch?
(noem een voorbeeld theater, film, cabaret, serie, etc.)

Absurdisme

• Ook wel anti-theater
• Onlogische en irrationele aspecten van het leven worden benadrukt
• Zinloosheid van het bestaan
• Wachten op godot

Improvisatietheater

• Verhaal, personages, dialogen worden ter plekke verzonnen

Absurdisme

Het absurdisme is vaak komisch, maar heeft een serieuze ondergrond: het leven van de mens heeft geen betekenis, er is geen reden waarom de mens bestaat.

Het gaat niet om de inhoud van de taal, maar meer om de zinloosheid te laten zien.

Dat kan soms ook heel erg grappig of vervreemdend werken.

Daardoor wordt het absurdisme vaak ook gebruikt in het komische genre, waar gebruik wordt gemaakt van miscommunicatie

Vervreemding

Het absurdisme kan ook komisch werken, juist omdat niet uitgegaan wordt van logica, maar juist een rare andere kant belicht wordt.

Vervreemding in theater

Binnen het Absurdisme zet men bewust vervreemdingseffecten in: 

- Gebruik van herhaling en obsessie.

- Een type spelen in een gewone situatie. Gebruik van clownerie en mime.

- Het doorbreken van een gewoonte

- Scènes in andere volgorde

- Tekst en emotie loskoppelen, waardje geen inleving bij de acteurs krijgt. 

- Doorbreken van de vierde wand. 

- Voorwerpen veranderen van functie

- Muziek en teksten zijn niet kloppend.

"Wachten op Godot" van Beckett

Welke elementen worden in het volgende fragment gebruikt, waaruit blijkt dat het om een absurdistisch stuk gaat?

Dialoog lezen

Lees de dialoog op volgende slides uit Wachten op Godot

> Denk aan de vervreemdingstechnieken:

Handelingen herhalen of lang doen over 1 relatief snelle handeling

Elkaars fysieke handelingen kopiëren

> Tekstbehandeling:

- Onnodig lange pauzes toepassen 

- Tempo, Ritme, Volume, Toonhoogte, Intentie (met welke emotie(s) je iets zegt)

Dialoog uit Wachten op Godot

Vladimir: Geef toe dat jij ook eigenlijk tevreden bent. 

Estragon: Tevreden waarover?

Vladimir: Omdat je me terug-gevonden hebt.

Estragon: Denk je?

Vladimir: Zeg het, zelfs als het niet waar is.

Estragon: Wat moet ik zeggen? 

 1.

Vladimir: Zeg: Ik ben tevreden.

Estragon: Ik ben tevreden.

Vladimir: Ik ook.

Estragon: Ik ook.

Vladimir: Wij zijn tevreden.

Estragon: Wij zijn tevreden. (PAUZE) Wat zullen we doen, nu we tevreden zijn?

Vladimir: We wachten op Godot.

Estragon: O ja.

2.

Fragment Wachten op Godot

VLADIMIR 

Hij zei niet zeker dat hij zou komen. 

ESTRAGON 

En als hij niet komt? 

VLADIMIR 

We komen morgen terug. 

ESTRAGON 

En dan overmorgen. 

VLADIMIR 

Mogelijk. 

ESTRAGON 

En ga zo maar door. 

1

VLADIMIR 

Het punt is - 

ESTRAGON 

Tot hij komt. 

VLADIMIR 

Je bent genadeloos. 

ESTRAGON 

We kwamen hier gisteren. 

VLADIMIR 

Ah nee, daar vergis je je in. 

2

Sketch

= korte, niet uitgewerkte schets op de vloer

Oefenvragen

1. Beschrijf wat er absurd is aan deze sketch. Noem minstens drie dingen.

2. Wordt het principe van de vierde wand toegepast binnen de sketch van Andre van Duin?

3. Leg in je eigen woorden uit: wat is een vierde wand?

Volgende week

Oefentoets theatervormen en speelstijlen