19 lessons Maatschappijleer
Looking for interactive lesson materials Maatschappijleer? Browse ideas for online lesson plans Maatschappijleer from other educators.
Lesson plan with 4 Lessons
Hoofdstuk 7 - Machtsdilemma
Wat is macht? En wie heeft macht? Mensen boven de 18 jaar met een Nederlandse nationaliteit mogen stemmen bij verkiezingen. Wat als je jonger bent of een andere nationaliteit hebt? Kun je dan ook invloed uitoefenen? In een democratie wel. Je kunt bijvoorbeeld gaan demonstreren of media-aandacht zoeken. Wat is een democratie eigenlijk en mag iedereen daaraan meedoen?
MaatschappijleerMiddelbare schoolvmboLeerjaar 3,4
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les. Pas differentiatie toe in uw les. Alle dia’s met een blauw bolletje in de bewerkmodus zijn enkel voor BK, alle dia’s met een geel bolletje zijn enkel voor KGT en alle dia’s zonder gekleurd bolletje zijn voor zowel BK als KGT. Maak gebruik van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven. De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent.
§7.1 - Macht en invloed
De overheid in Nederland mag jouw berichten niet lezen of jouzomaar afluisteren. Daarvoor gelden er regels. De overheid maakt wetten en regels en moet zich daar zelf ook aan houden. De overheid heeft dus macht, maar mag niet alles. De overheid kan wél ongezonde snacks op school verbieden. Waarom eigenlijk?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer wat macht isIk leer acht machtsmiddelenIk leer wat gezag isMet als extra doel voor KGT:Ik leer hoe je macht kunt meten
§7.2 - Macht in Nederland
Mag jij meebeslissen over het avondeten of besluit iemand anderswat jullie gaan eten? En wordt jouw rooster gemaakt door de roostermaker of mag jij zelf jouw uren kiezen? Over sommige zaken mag je meebeslissen, maar in andere gevallen wordt de keuze voor jou gemaakt. In Nederland werkt dat ook zo. Waarover mag jij meebeslissen?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer wat een democratie isIk leer wat de vijf kenmerken van een democratie zijnIk leer wat de trias politica isIk leer waarom de media macht hebbenIk leer drie theorieën over de macht van massamedia
Lesson plan with 11 Lessons
Theatervoorstelling: VAN TWEE KANTEN
BurgerschapBurgerschapskunde+9Middelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6
Bij een discussie, meningsverschil of ruzie wil je vaak dat men 'jouw' kant van het verhaal kent, het met je eens is en het liefts ook nog dat ze jouw kant ondersteunen. Je bent dan ook vaak meer bezig met anderen overtuigen dan te luisteren naar de ander. Maar als alles verschillende kanten heeft, bestaan er dan ook verschillende waarheden? En als je beide sterk overtuigd bent, kun je er dan wel uitkomen? En wat leerlingen en docenten vinden, dat verschilt toch ook? In de voorstelling VAN TWEE KANTEN worden verschillende respect-situaties uitgespeeld en geeft het publiek na elke scene zijn mening. Elke situatie is anders en alles heeft twee of meerdere kanten. Je bekijk met je klas alle scenarios en geeft steeds je mening. In deze leerlijn kun je in de klas aan de slag met respectlessen die aansluiten bij de voorstelling. Hoe zit het eigenlijk met jouw mening? Hoe vaak luister jij echt naar de argumenten of mening van een ander? Bespreek in de klas de vragen na en kies uit het lesaanbod één of meer vervolglessen. Bij elke scene zijn lessen te vinden die aansluiten bij de gespeelde dillema's. De lessen zijn met een druk op de knop te gebruiken op het smartbord en bevatten uitleg voor de docent en (eventuele) bijlagen om te printen.Veel succes en vooral veel plezier!
Scene 1 - Waar is da feestje
In deze scene wil Louis lekker feesten, het is immers zijn verjaardag en hij wordt maar één keert 16. Zijn zus heeft de dag erna een examen biologie. Ze vinden beide dat de ander 'respect' moet tonen...Bespreek de vragen van de voorstelling klassikaal nogmaals na. Bekijk eventueel voor het nabespreken hoe jouw school/groep gemiddeld heeft geantwoord. Wie wil zijn mening delen?1) Respect!?Wie heeft er volgens jullie geen respect voor de ander en waarom?Wat betekent wederzijds respect eigenlijk?2) Hoe hadden ze dit kunnen voorkomen?
Scene 2 - Strafstudie
In deze scene bezoekt de vader van Jana de directrice van de school. Er is duidelijk spanning. Vader is vooral kwaad. Belangrijk in deze scene is dat beide rollen hun argumenten baseren op aannames. Er zijn dingen gebeurd waar beide partijen niet alle informatie hebben om een goede beslissing te nemen...Bespreek de vragen van de voorstelling klassikaal nogmaals na.Bekijk eventueel voor het nabespreken hoe jouw school/groep gemiddeld heeft geantwoord. Wie wil zijn mening delen?1) Respect!? Wie heeft er volgens jullie geen respect in deze scene en waarom?Wat zou de situatie veranderen?2) Hoe vinden jullie dat dit opgelost moet worden?
Lesson plan with 5 Lessons
Lessenreeks: Blozende oortjes
5 lessen van 45 minuten TOTALE LESDUUR: 225 minuten OMSCHRIJVING: Geschikt voor: VMBO/MAVO/HAVO/VWO: leerjaar 4 t/m 6. MBO: leerjaar 1 en 2. Deze les is het meest geschikt voor de mentor-les. Daarnaast kunnen de lessen ook gebruikt worden in maatschappelijk betrokken lessen zoals burgerschap, maatschappijleer en biologie.Benodigde voorkennis leerlingen: Deze lessenserie bouwt voort op de seksuele voorlichting uit de onderbouw en verschuift de focus van het bespreken van gevaren naar het bevorderen van positieve ervaringen binnen de leefwereld van jongeren op het gebied van relaties en seksualiteit.Werkvorm: De leerlingen gaan voornamelijk klassikaal in discussie aan de hand van stellingen of overleggen in kleinere groepjes.Lessen: Het is niet noodzakelijk om de hele lessenreeks te geven; de docent kan ook een of meerdere losse lessen kiezen op basis van de onderwerpen die op dat moment leven in de klas.Meer over de serie en de lessen:Deze reeks van 5 filmlessen hoort bij de BNNVARA serie Blozende Oortjes. In deze serie praten tieners zélf over hun seksuele voorlichting, op basis van wat zij op school gemist hebben in de les. Uit onderzoek van onder andere Rutgers blijkt dat tieners nog veel missen in hun seksuele voorlichting op school. In deze serie nemen tieners zelf hierover het woord.In aflevering 1 t/m 5 komen onderwerpen als de ideale zoen, consent, sexting, gender, ‘wat is seks?’, en relaties aan bod. Aan iedere aflevering is een les verbonden. Iedere les duurt 45 tot 55 minuten. Omdat de tieners zelf het woord nemen, dient de serie als een natuurlijke gesprekstarter in de les. Jouw leerlingen kunnen zich spiegelen aan de tieners uit de serie, zo hun eigen mening vormen, en deelnemen aan een open gesprek in de klas. Jij als leraar faciliteert een open gesprek tussen de leerlingen, zorgt dat er ruimte gecreëerd wordt voor alle perspectieven, waarborgt de veiligheid en stimuleert de zelfreflectie en mogelijk nieuwe inzichten bij leerlingen. Bij de lessen zit een algemene handleiding met tips over veiligheid en het begeleiden van een open gesprek. Daarnaast is per losse les een handleiding te vinden per slide. Veel plezier met de lessen!Deze les is ontwikkeld door Bureau Belle Barbé en tot stand gekomen dankzij het impactprogramma van Blozende Oortjes, mede mogelijk gemaakt door HALAL, BNNVARA, NPO-fonds, Stichting Amsterdam 750, het VSB fonds en Fonds21.
BiologieMaatschappijleer+2MBOMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 4-6Studiejaar 1,2
LESINSTRUCTIE
Wat ga je leren: Leerlingen leren in deze lessen meer over de onderwerpen consent, plezier, wensen en grenzen, gender en seksualiteit en relaties.Door middel van stellingen en discussievragen worden leerlingen gestimuleerd om zelf na te denken en te reflecteren op deze onderwerpen.Uit onderzoek en de serie Blozende Oortjes blijkt dat de focus in dit soort lessen vaak nog te veel ligt op de gevaren van seks. Door middel van deze lessen, waarin leerlingen zich kunnen spiegelen aan de tieners in de serie, leren leerlingen op een open, plezierige en veilige manier over onderwerpen als seks en relaties te praten. Veiligheid: Disclaimer:Omdat er in de lessen gevoelige onderwerpen worden besproken is aandacht voor veiligheid belangrijk. Dit is al ingebouwd in de lessen, maar het is belangrijk om van tevoren goed in te schatten of jouw klas veilig genoeg is voor deze les, je op dte hoogte bent van de zorgstructuur op je school en weet naar wie je leerlingen daar eventueel naar door kan doorverwijzen. Soms moet je doorverwijzen naar, of door kunt verwijzen naar externe organisatieszorgbronnen zoals Centrum Seksueel Geweld, en Sense.info.Mocht je als docent behoefte hebben aan meer instructies en tools voor veiligheid in de klas – deze is te vinden in ‘tips voor veiligheid in de klas’ (PDF) bij dit lesplan.Voor een verdiepende les rondom onderwerpen als seksualiteit en relaties verwijzen we je ook graag door naar onze partners Rutgers, COC Nederland, Kikid en Sexmatters. Zij bieden lessen en workshops aan voor middelbare scholen en het MBO, gegeven door externe docenten met expertises op dit gebied.
Lesinhoud
Les 1: De ideale zoenLes 2: Spicy foto’s, video’s en berichtjes Les 3: Gender en seksualiteit Les 4: Wat is seks? Les 5: SituationshipVeel plezier!
Les 1: de ideale zoen
Lesson plan with 43 Lessons
Beeld bij je Boek: transkoloniale literatuur
GeschiedenisMaatschappijkunde+4Middelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6
Transkoloniale Literatuur
Meer dan ooit ligt de focus in onze wereld op hoe wij met elkaar omgaan en hoe we naar elkaar kijken. Vanuit welk perspectief kijk je naar de geschiedenis en wordt het niet tijd om vanuit andere kanten naar onszelf en anderen te kijken? Beeld en Geluid op school heeft boeken verzameld waarbij die 'andere kijk' en het 'andere verhaal' centraal staat. Ze vroeg aan een aantal schrijvers met transkoloniale roots hun top 5 te geven van boeken die absoluut gelezen moeten worden, die een noodzaak hebben. Dit resulteert in onderstaande lijst van must reads - ingeleid door de schrijvers. Met stip op één: Wij slaven van Suriname van Anton de Kom. Beeld en Geluid op school zocht beeld bij deze boeken om leerlingen te helpen inzicht te krijgen bij een boek (zie ook de Kijklijst van Nesciolijst). De boeken die zeker geschikt zijn voor de leeslijst (bovenbouw havo/vwo) kregen de meeste aandacht. De andere pareltjes worden wat korter behandeld. Work in progress Deze lijst is nog niet af. De redactie (Gepco de Jong - docent Nederlands en promovendus Universiteit Leiden, Karlijn Naaijkens - oud docent Nederlands en educatief medewerker bibliotheek, Rik Binnendijk, Amy Welten, Saskia de Vries - researchers Beeld en Geluid) blijft boeken toevoegen. Dus ... kijk, bekijk en gebruik het in de klas. En denk met ons mee! Heb je zelf nog tips (titels én fragmenten uit de collectie) - geef het door via opschool@beeldengeluid.nl. VMBO Vind je dit een fijne constructie en geef je les op het VMBO? Stuur tips van titels en fragmenten naar opschool@beeldengeluid.nl. In het najaar willen we ook hiervoor een lijst met boeken gaan samenstellen - met jullie input. Nieuwe tekst
Lesson plan with 5 Lessons
Democratische Rechtsstaat
Stel je voor, de politie pakt iemand op die ergens een bom heeft verstopt. De bom gaat over 24 uur als die niet onschadelijk wordt gemaakt. De politie heeft er alles aan gedaan om de bom te vinden, ze hebben overal gezocht, maar dat is niet gelukt. Uiteindelijk is er nog maar een uur over. Dan stelt iemand voor om de opgepakte persoon te martelen. Mag dat? Deze vraag zorgt voor een dilemma waarbij je een afweging moet maken tussen het ene leven tegenover andere levens. Daarmee komen we bij het mensenrechtendilemma: kies je voor vrijheid of veiligheid? In dit hoofdstuk bestuderen we de Nederlandse praktijk. In dit hoofdstuk komt de democratische rechtsstaat in Nederland aan bod en bestudeer je: - de geschiedenis van de democratische rechtsstaat;- de inrichting van de democratische rechtsstaat;- het proces van strafrecht in de democratische rechtsstaat;- de visies van politieke partijen op de democratische rechtsstaat;- de toekomst van de democratische rechtsstaat.
MaatschappijleerMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4,5
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les. Maak gebruik van de functie van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven.De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent. Aan het einde van de les wordt als optie het samenvattingsfilmpje aangeboden.
De geschiedenis van de democratische rechtsstaat
In 1860 is de laatste persoon in Nederland veroordeeld tot de doodstraf. Deze man werd op de markt van Maastricht opgehangen omdat hij zijn schoonmoeder had vermoord. In 1870 is de doodstraf afgeschaft, met uitzondering van enkele mensen die werden geëxecuteerd vanwege hun daden in de Tweede Wereldoorlog. In 1983 is de doodstraf helemaal uit de Grondwet verdwenen. De rechtspraak en de wetten zijn veranderd in de loop van de geschiedenis. In deze paragraaf bespreken we de ontwikkeling van de democratische rechtsstaat. Deze les gaat over de geschiedenis van de parlementaire democratie en heeft de volgende leerdoelen: De geschiedenis van de democratische rechtsstaat De ontwikkeling begrijpen die de democratische rechtsstaat heeft doorgemaakt
Lesson plan with 2 Lessons
2020 This Is America | Lesplan
Een tentoonstelling over hedendaagse kunst van Amerikaanse makers in Kunsthal KAdE Amersfoort. Te zien van 26.09.2020 tot en met 03.01.2021.
Beeldende vormingBurgerschapskunde+5Middelbare schoolvmbo t, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6
this is america
Wat er gebeurt in de Verenigde Staten zijn steeds minder een ver-van-je-bedshow. Bijna iedere dag is president Trump wel weer in het nieuws en de dood van de zwarte Amerikaan George Floyd leidde ook op veel plekken in Nederland tot demonstraties tegen racisme en politiegeweld. Met de presidentsverkiezingen in aantocht zal Amerika steeds meer onderwerp van gesprek worden. Wie wordt de nieuwe 'machtigste man van de wereld'? Wordt het Joe Biden of zal Donald Trump het land nog eens vier jaar besturen?
Wat is er te zien?
In de tentoonstelling laten meer dan veertig kunstenaars de verschillende kanten van de Amerikaanse samenleving zien, ieder vanuit hun eigen perspectief en ervaringen. En ieder met zijn of haar eigen medium: er zijn schilderijen te zien en animatiefilms, er is fotografie en er zijn collages. In de grote zaal staat een levensgroot billboard.Identiteit speelt in veel van de kunstwerken een belangrijke rol. Sommige kunstenaars maken werk over het leven van Afrikaans-Amerikanen, anderen over de LGBTQ-gemeenschap. Native American kunstenaars vertellen hun verhaal, maar ook Latino's komen aan het woord. Samen tonen ze de veelzijdigheid van de Verenigde Staten.Snel naar meer info over de tentoonstelling op de website van KAdESnel naar meer info over bezoek met de klas op de website van KAdE
Je bezoek voorbereiden
Bij deze tentoonstelling is één voorbereidende les ontwikkeld. In deze les activeren we de voorkennis van de leerlingen over de Verenigde Staten en introduceren we een aantal thema's die in de tentoonstelling aan de orde zullen komen.Centraal in de voorbereidende les staat het onderwerp vrijheid. Amerika wordt ook wel 'the land of the free' genoemd. Maar die vrijheid betekent ook nogal eens dat je vogelvrij bent en aan je lot wordt overgelaten. Ongelijkheid is daar een gevolg van. Start de voorbereidende les >>>
Lesson plan with 3 Lessons
Verzorgingsstaat
'Waarom zou ik belasting betalen voor iemand die niet werkt en die ik helemaal niet ken?’ Zo’n opmerking wordt weleens gemaakt als het gaat over mensen die een uitkering krijgen. Anderen zijn juist voorstander van een overheidsinkomen voor iedereen, een zogenaamd basisinkomen. In die verschillende visies komt het dilemma tussen de waarden eigen verantwoordelijkheid en bestaanszekerheid naar voren. Dat welzijnsdilemma werken we in deze lessenserie uit voor de Nederlandse situatie.In Nederland vinden we de waarde solidariteit belangrijk. De inrichting van de Nederlandse samenleving hierbij noemen we de verzorgingsstaat. Het maatschappelijke systeem van de verzorgingsstaat wordt ook wel een sociale uitvinding genoemd. In deze lessenserie komen de volgende onderwerpen bij de verzorgingsstaat in Nederland aan bod: - de geschiedenis van de verzorgingsstaat; - de inrichting van de verzorgingsstaat; - de functies van de verzorgingsstaat; - de visies van politieke partijen op de verzorgingsstaat; - de toekomst van de verzorgingsstaat
MaatschappijleerMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4,5
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les. Maak gebruik van de functie van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven.De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent. Aan het einde van de les wordt als optie het samenvattingsfilmpje aangeboden.
De geschiedenis en inrichting van de verzorgingsstaat
De afgelopen eeuwen is het maatschappelijk geluk van Nederlanders gestegen. Voor een deel komt die stijging door zaken die te maken hebben met het welzijnsdilemma. Nederland heeft in de loop van de geschiedenis verschillende ‘antwoorden’ gegeven op het dilemma van de verzorgingsstaat. Eerst was het vooral eigen verantwoordelijkheid, later werd solidariteit belangrijk. Daarbij werd in de twintigste eeuw meer gekozen voor ‘solidariteit met bestaanszekerheid’ en nu meer voor ‘solidariteit met eigen verantwoordelijkheid’. De waarde solidariteit is daarmee een belangrijke basis voor de inrichting van de huidige verzorgingsstaat. In deze les bespreken we enkele wetten, instituties en instellingen die horen bij de verzorgingsstaat.Leerdoelen van deze les: Wat de verzorgingsstaat is De geschiedenis van de verzorgingsstaatHoe de verzorgingsstaat is opgebouwdHoe de verzorgingsstaat kan veranderenWelke verschillende wetten er horen bij de verzorgingsstaat
Lesson plan with 4 Lessons
Hoofdstuk 5 - Welzijnsdilemma
Waarom werken mensen? Alleen om geld te verdienen? Mensen werken ook omdat zij contacten met collega’s leuk vinden. Maar hoe vind je eigenlijk een baan? En wat als je geen baan kan vinden? Die mensen kunnen geholpen worden door de overheid. Sommige mensen hebben die hulp niet nodig, die hebben een hoog inkomen. Is het erg als er grote inkomensverschillen zijn? En wat doen die verschillen met de samenleving?
MaatschappijleerMiddelbare schoolvmboLeerjaar 3,4
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les. Pas differentiatie toe in uw les. Alle dia’s met een blauw bolletje in de bewerkmodus zijn enkel voor BK, alle dia’s met een geel bolletje zijn enkel voor KGT en alle dia’s zonder gekleurd bolletje zijn voor zowel BK als KGT. Maak gebruik van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven. De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent.
§5.1 - Welzijn en werken
Misschien heb jij een bijbaantje, bijvoorbeeld in de bediening opeen terras, als vakkenvuller bij de Albert Heijn of als bezorger bij Thuisbezorgd.nl. Sommige jongeren doen dat puur voor het geld, zij sparen bijvoorbeeld voor een nieuwe scooter. Anderen werken omdat zij het gezellig hebben met hun collega’s. De vraag is dus waarom werken mensen eigenlijk?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer wat de vijf basisbehoeften zijn als reden om te werkenIk leer zes manieren om een baan te vindenMet als extra doel voor KGT:Ik leer drie basisbehoeften bij het werken van mensen
§5.2 - Welzijn in Nederland
Toen voetballer Matthijs de Ligt naar Juventus ging, werd geschat dat hij 1 miljoen per maand zou verdienen. Iemand met een gewoon salaris doet daar ongeveer 39 jaar over. Sommige mensen zijn dus steenrijk terwijl anderen weinig geld hebben. Wat voor gevolgen hebben deze verschillen voor mensen?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer wat sociale ongelijkheid isIk leer wat de maatschappelijke ladder is en hoe mensen kunnen dalen en stijgen op die ladderMet als extra doelen voor KGT:Ik leer het verschil tussen een elitecultuur en een massacultuurIk leer het verschil tussen positieverwerving en positietoewijzing
Lesson plan with 5 Lessons
Maatschappelijk geluk
De lessenserie over maatschappelijk geluk is bedoeld als inleiding voor het vak maatschappijleer. Met maatschappelijk geluk bedoelen we het geluk van de mensen in een samenleving. Vaak wordt dat per land gemeten en laat het verschillen zien. Bijvoorbeeld wat rijkdom of gezondheid betreft, maar ook qua wetten en regels zijn er verschillen. Uit enquêtes over geluk scoren landen met armoede of oorlog vaak slecht en Scandinavische landen juist goed.
MaatschappijleerMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4-6
De geluksprofessor
Ruut Veenhoven wordt ook wel de geluksprofessor van Nederland genoemd en ter illustratie hiernaast een interview met hem.
Maatschappelijk geluk: basisbegrippen
De eerste les over maatschappelijk geluk behandelt drie basisbegrippen: waarde, belang en dilemma. In de les wordt ook een stelling gebruikt van de DebatUnie (nav. samenwerking met Seneca Burgerschap).
maatschappelijke problemen
In de tweede les staan maatschappelijke problemen centraal. Bijbehorende begripppen als actor, AWB-schema en de kenmerken van het probleem komen aan de orde in de context 'toegenomen macht mediabedrijven'.
Lesson plan with 4 Lessons
Hoofdstuk 2 - Maatschappelijke keuzes
In dit hoofdstuk gaat het over keuzes die mensen maken in een stad of land. Mensen en politieke partijen hebben verschillende ideeën over wat ‘de beste oplossing’ is voor een maatschappelijk probleem. Sommigen vinden gelijkheid belangrijk, hen noemen we links. Anderen willen juist meer vrijheid. Die mensen en politieke partijen noemen we rechts. Rechts en links denken dus anders over maatschappelijke problemen. Maar wat zijn maatschappelijke problemen eigenlijk?
MaatschappijleerMiddelbare schoolvmbo b, k, gLeerjaar 3,4
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les;Pas differentiatie toe in uw les. Alle dia’s met een blauw bolletje in de bewerkmodus zijn enkel voor BK, alle dia’s met een geel bolletje zijn enkel voor KGT en alle dia’s zonder gekleurd bolletje zijn voor zowel BK als KGT;Maak gebruik van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven. De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent.
§2.1 - Maatschappelijke problemen
Leren voor een toets of afspreken met vrienden? In het vorigehoofdstuk heb je geleerd dat een dilemma een keuze is tussen 2zaken die je graag wilt, maar die niet allebei tegelijk kunnen. Wat als een hele groep mensen moet kiezen? Is het dan ook een dilemma?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer wat een maatschappelijk probleem isIk leer wat een maatschappelijke botsing isIk leer een AWB-schema op te zetten
§2.2 - Strijd of debat?
Op school leen je vast wel eens geld aan iemand uit. Als je daneen Tikkie stuurt, heb je het vaak zo weer terug. Maar wat doeje als je het geld niet terugkrijgt? Word je boos en ga je danslaan? Of ga je erover proberen te praten? Bij maatschappelijkeproblemen is dat ook de vraag: gaan mensen erover praten ofervoor vechten?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal: Ik leer het verschil tussen strijd en debatIk leer het begrijpen en toepassen van de botsingenladderMet als extra toevoeging voor KGT:Ik leer manieren waarop een debat versneld kan worden
Lesson plan with 4 Lessons
Hoofdstuk 6 - Mensenrechtendilemma
Wanneer noemen we iemand crimineel? Iedereen die wetten overtreedt? En hoe erg moeten die overtredingen dan zijn? Sommige mensen vinden dat we criminaliteit moeten voorkomen. Anderen zeggen juist dat we criminelen hard moeten straffen. Dan komt er een strafzaak. Wat gebeurt er tijdens zo’n strafzaak en hoe kunnen we criminaliteit voorkomen? Als we strengere regels maken, moeten we een deel van onze vrijheid opofferen. Willen we dat?
MaatschappijleerMiddelbare schoolvmboLeerjaar 4
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les;Pas differentiatie toe in uw les. Alle dia’s met een blauw bolletje in de bewerkmodus zijn enkel voor BK, alle dia’s met een geel bolletje zijn enkel voor KGT en alle dia’s zonder gekleurd bolletje zijn voor zowel BK als KGT;Maak gebruik van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven. De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent.
§6.1 - Mensenrechten en criminaliteit
Moet jij je melden als je te laat bent voor de les? Of nablijven alsjouw huiswerk niet af is? Dat zijn regels die gelden op school.Als leerlingen zich niet houden aan de regels, kan dat gevolgenhebben. In Nederland gelden er wetten. Wat gebeurt er als jij jeniet houdt aan die wetten?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer verschillende vormen van strafbaar gedragIk leer het verschil tussen een overtreding en een misdrijfIk leer de bevoegdheden van de politieIk leer het verschil tussen repressie en preventie
§6.2 - Mensenrechten in Nederland
Als je de wet overtreedt, word je gestraft. Iemand die een aanslagpleegt op de koning, kan een levenslange gevangenisstraf krijgen.Sinds 2000 krijgen elk jaar gemiddeld 2 mensen levenslang. Alsje levenslang hebt, is dat in Nederland ook echt levenslang.Tenzij de koning je ‘gratie’ verleent: dan wordt het een tijdelijkecelstraf. Maar wat gebeurt er eigenlijk als de koning een misdaadpleegt? Wordt hij dan ook vervolgd?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal: Ik leer de vier kenmerken van een rechtsstaatIk leer het verloop van een strafzaakIk leer de betekenis van onschuldpresumptieMet als extra toevoeging voor KGT:Ik leer het verschil tussen een strafzaak en een rechtzaak
Lesson plan with 5 Lessons
Parlementaire democratie
Wie nemen de beslissingen in een land? Zijn dat de mensen met het meeste verstand over politiek, of zou je juist burgers moeten uitloten en hen laten beslissen wat er gebeurt? Er zijn veel verschillende meningen over het machtsdilemma. In Nederland bepalen we door verkiezingen wie de beslissingen over de samenleving nemen. We kiezen een parlement dat de wetten maakt. Dat heet ook wel een parlementaire democratie. Nederland is daarmee democratischer dan landen waar de verkiezingen bijvoorbeeld niet eerlijk verlopen. Aan de andere kant worden in Zwitserland bijvoorbeeld regelmatig referenda gehouden. Zoveel inspraak hebben we in Nederland niet. In deze lessenserie kijken we naar de manier waarop het machtsdilemma in de Nederlandse praktijk is uitgewerkt. De volgende onderwerpen komen aan bod: - de geschiedenis van de parlementaire democratie; - de inrichting van de parlementaire democratie; - de actoren met macht in de parlementaire democratie; - de visies van politieke partijen op de parlementaire democratie; - de toekomst van de parlementaire democratie.
MaatschappijleerMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4,5
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les. Maak gebruik van de functie van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven.De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent. Aan het einde van de les wordt als optie het samenvattingsfilmpje aangeboden.
De geschiedenis van de parlementaire democratie
Waar koningen vroeger als goden werden gezien, is dat tegenwoordig heel anders. Over de loop der jaren hebben vorsten steeds meer van hun macht afgestaan aan het volk. Daarbij kwamen onafhankelijkheidsverklaringen en Grondwetten kijken. Deze les gaat over de geschiedenis van de parlementaire democratie en heeft de volgende leerdoelen: De geschiedenis van de Nederlandse parlementaire democratieDe kenmerken van de Nederlandse parlementaire democratie Het proces van democratisering Betekenis van de scheiding tussen kerk en staat
Lesson plan with 3 Lessons
Genot en Veiligheid - drie korte lessen
Wil je seks bespreken met je leerlingen? Aan de hand van deze drie korte lessen met fragmenten over de onderwerpen seksueel genot, seksuele gelijkheid en Toys & Pleasure kun je leuke gesprekken voeren. Dus niet over bloemetjes en bijtjes, maar over wat vind je lekker en wat niet, wat mag je doen en wat kun je nog meer doen.Alle gebruikte fragmenten zijn verzameld in deze kijklijst. Deze kun je ook zo los gebruiken. De lessen zijn gemaakt door Brechtje Oliedam, Bert van der Linden en Michael Addink, drie studenten van de Hogeschool Artez in Arnhem/Nijmegen.
BiologieLevensbeschouwing+2PraktijkonderwijsMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 3-6
Lesson plan with 2 Lessons
Lesplan tentoonstelling: Slaap!
"Heb je goed geslapen?" is een vraag die bijna iedereen aan elkaar stelt. Slapen is net als eten en drinken een eerste levensbehoefte van de mens. Wat betekent slapen voor jouw leerlingen?
Kunstzinnige oriëntatieMaatschappijleer+1MBOPraktijkonderwijsMiddelbare schoolLeerjaar 1-5
Over de tentoonstelling
We slapen allemaal: kort of lang, diep of licht, alleen of samen. In een heerlijk bed, op een matrasje, of op straat. Gemiddeld slapen we maar liefst een derde van ons hele leven. Tijdens die slaap dromen we soms bewust en soms onbewust. De geheimen rondom slapen zijn nog niet geheel ontrafeld, maar dat slaap grote invloed op ons heeft mag duidelijk zijn. Vanaf 24 augustus is de de thematentoonstelling Slaap! te bezoeken met jouw klas in Kunsthal KAdE. De tentoonstelling is een kleine verkenning van de slaap, via de verbeelding van kunstenaars en ontwerpers die zich hebben laten inspireren door slaap en dromen, verschrikkingen van de nacht, de biologische klok en behoefte aan een veilige slaapplaats.
Tip! bereid je bezoek voor met de klas
Bij deze tentoonstelling zijn er voorbereidende lessen ontwikkeld. Er zijn aparte lessen voor het basisonderwijs en voor het voortgezet onderwijs. Voor leerlingen van het VO die zelfstandig op bezoek komen is er een kunstwijzer met vragen en opdrachten.
Wat is er te zien?
De thematentoonstelling 'Slaap'! is te bezoeken met je klas van: 24 augustus 2024 t/m 5 januari 2025 in Kunsthal KAdE in Amersfoort.
Lesson plan with 4 Lessons
Hoofdstuk 1 - Persoonlijke keuzes
Heb jij jezelf wel eens afgevraagd waarom je anders bent dan jouw broer of zus? Of anders dan een vriend of vriendin? Mensen verschillen van elkaar: niet alleen vanbuiten, maar ook vanbinnen. Met bepaalde eigenschappen word je geboren, andere krijg je aangeleerd. Bepaalde dingen zijn belangrijk voor je. Zo belangrijk, dat je soms moet kiezen wat je belangrijker vindt. In dit hoofdstuk staan die keuzes centraal. Welke keuzes maak jij? En hebben de media invloed op jouw keuzes?
MaatschappijleerMiddelbare schoolvmboLeerjaar 3,4
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les;Pas differentiatie toe in uw les. Alle dia’s met een blauw bolletje in de bewerkmodus zijn enkel voor BK, alle dia’s met een geel bolletje zijn enkel voor KGT en alle dia’s zonder gekleurd bolletje zijn voor zowel BK als KGT;Maak gebruik van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven. De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent.
§1.1 - Hoe word je wie je bent?
‘Ik was nooit interessant, nu belangrijk.’ Dat zingt Lil’ Kleine in zijn liedje ‘Krantenwijk’. Hoe is dat zo veranderd? Hoe word je nou wie je bent?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer hoe nature en nurture kenmerken mij hebben gemaakt zoals ik benIk leer wat socialisatie is en wat mijn socialisatoren zijnIk leer hoe actoren invloed hebben op mijn socialisatie
§1.2 - Wat vind jij belangrijk?
Sommige leerlingen rijden rond op een nieuwe Vespa, anderen sparen hun geld liever voor later. Iedereen vindt iets anders belangrijk en wordt van iets anders gelukkig. Zo werd in 2019 bekend dat er in 2020 een Formule 1-race wordt gehouden op Zandvoort. Leuk voor Max Verstappen en zijn fans, maar is het dat ook voor natuurliefhebbers en inwoners die van rust houden?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer de betekenis van waardenIk leer de betekenis van belangenIk leer de betekenis van normen
Lesson plan with 3 Lessons
Genot & Veiligheid
Seks - je wilt het er zeker over hebben in je klas, maar het is niet altijd even gemakkelijk. Brechtje Oliedam, Bert van der Linden en Michael Addink, drie studenten van de Hogeschool Artez in Arnhem/Nijmegen, maakten in opdracht van Beeld en Geluid op school een aantal lessen over seks onder het thema Genot & Veiligheid. Met interactieve onderdelen om het gesprek op gang te brengen en beeld en geluid om onderwerpen toe te lichten. Handig voor in de klas.Alle gebruikte fragmenten zijn verzameld in deze kijklijst. Deze kun je ook zo los gebruiken.
BiologieLevensbeschouwing+3HBOMBOPraktijkonderwijsMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 3-6
Lesson plan with 4 Lessons
Maatschappelijk Geluk
In deze lessenserie worden begrippen behandeld om - op dezelfde manier en met dezelfde woorden - over maatschappelijk geluk te kunnen bespreken.
MaatschappijleerMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4,5
Waarover gaat deze serie?
Iedereen wil geluk. Jij ongetwijfeld ook. Maar bij geluk hoort ook een lastige vraag: wat is geluk eigenlijk? Wat voor jou geluk is, hoeft dat voor een ander niet te zijn. Geluk is voor iedereen anders, dat geldt ook voor de manier waarop mensen een gelukkige samenleving willen bereiken. Deze serie staat in het teken van Maatschappelijk Geluk. In deze lessenserie worden begrippen behandeld om - op dezelfde manier en met dezelfde woorden - over maatschappelijk geluk te kunnen bespreken.
Waarden en Belangen
Geld of vrije tijd zijn belangen waar mensen gelukkig van kunnen worden. Ook waarden als vrijheid en vrede kunnen belangrijk zijn voor het geluk van mensen. Om dat maatschappelijk geluk beter te kunnen gebruiken maken we gebruik van twee verschildlende begrippen: Waarden en Belangen.In deze les worden de betekenis en verschillen tussen deze termen behandeld aan de hand van interactieve video's. De volgende onderwerpen worden in deze les besproken"De betekenis van waarden en belangen. Hoe waarden en belangen te onderscheiden zijn.
DILEMMA's en Botsingen
De volgende onderwerpen worden in deze les besproken:De leerlingen leren kenmerken van dillema's Je leert hoe botsingen ontstaan Je leert botsingen te beschrijven met AWB-schema's
Lesson plan with 7 Lessons
De leeslijst van Nescio
MaatschappijkundeMaatschappijleer+2Middelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6
Beeld bij je boek - Nescio
Audio en video geven context. Aan een tijd, gebeurtenis of persoon. Of aan een boek! Samen met de jongensleesclub Nescio steekt beeldengeluidopschool.nl de ouderwetse leeslijst in een modern jasje. De Nescio-jongens maken deze lijst met must reads voor hun leeftijdsgenoten, Beeld en Geluid op school voorziet de boeken van beeld. Zo krijg je zelfs de meest ongemotiveerde leerling aan het lezen! Wil je hen ook zien en horen? Bekijk hier de uitzending bij De Vooravond.Op beeldengeluidopschool.nl staat de Leeslijst van Nescio, met nog meer beelden bij boeken. Ga kijken en ga ook zelf op zoek naar interessante fragmenten. Deze lijst met lessen zal langzaam maar zeker groeien. Tips zijn welkom bij de redactie: opschool@beeldengeluid.nl
Lesson plan with 4 Lessons
Hoofdstuk 4 - Cultuurdilemma
Hoe gaan we om met verschillen tussen mensen? Sommige jongeren geloven, andere niet. Er zijn jongeren die alleen maar Nederlanders in hun familie hebben terwijl andere jongeren met hun ouders uit Oost-Europa naar Nederland zijn verhuisd. Mogen die verschillen er zijn? Volgens sommige mensen zijn die verschillen een toevoeging voor onze samenleving. Anderen willen juist weinig verschillende culturen in een land. Wat voor gevolgen hebben al die verschillen tussen mensen eigenlijk voor de samenleving?
MaatschappijleerMiddelbare schoolvmboLeerjaar 3,4
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les. Pas differentiatie toe in uw les. Alle dia’s met een blauw bolletje in de bewerkmodus zijn enkel voor BK, alle dia’s met een geel bolletje zijn enkel voor KGT en alle dia’s zonder gekleurd bolletje zijn voor zowel BK als KGT. Maak gebruik van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven. De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent.
§4.1 - Culturen in de media
In rapteksten gaat het vaak over vrouwen en geld. Sommige mensen vinden dit horen bij rap. ‘Stoer doen en opscheppen hoort bij hiphop’, zeggen zij. Anderen vinden de uitspraken van rappers vrouwonvriendelijk. Volgens hen zorgen rappers zo voor een cultuur waarin vrouwen gediscrimineerd worden. Met wie ben jij het eens?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer wat beeldvorming isIk leer het verschil tussen stereotypen en vooroordelenIk leer welke invloed media heeft op beeldvorming, stereotypen en vooroordelenIk leer het verschil tussen discriminatie en cultuur
§4.2 - Culturen in Nederland
Hoor jij graag ergens bij? De meeste mensen wel. Zij gaan vaakmet mensen om die een beetje op hen lijken. Zo spelen gamers van Fortnite die game samen en vieren moslims met andere moslims het Suikerfeest. En terwijl veel mensen hun kleding nieuw kopen, dragen hipsters met grote brillen en lange baarden juist tweedehands kleding. Waar hoor jij bij?In deze les staan de volgende leerdoelen centraal:Ik leer wat een cultuur kenmerktIk leer het verschil tussen een dominante cultuur, een subcultuur en een tegencultuurIk leer hoe subculturen ontstaan