Verwijswoorden en voornaamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Verwijswoorden en voornaamwoorden

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je verwijswoorden en voornaamwoorden correct gebruiken.

Wat zijn verwijswoorden?

Verwijswoorden verwijzen naar een ander woord in de zin.

Voorbeeld 1

Mijn broer is ziek. Hij is vandaag thuisgebleven.

Voorbeeld 2

Deze deur is op slot, maar die daar is wel open.

Voorbeeld 3

Het gereedschap dat jij gebruikt, is beter dan dit oude ding.

Verwijswoorden naar zaken en personen

Met de verwijswoorden - deze en die - verwijs je naar
de-woorden.

Met de verwijswoorden - dit en dat (wat) - verwijs je naar het-woorden. 

Verwijswoorden naar zaken en personen

Met de verwijswoorden waarmee, waarvan, waarover, waaraan enzovoort verwijs je naar zaken of dingen. 

Met de verwijswoorden met wie, van wie, over wie, aan wie enzovoort verwijs je naar personen. 

Bezittelijk voornaamwoorden

Bezittelijke voornaamwoorden geven aan van wie iets is.

Voorbeeld 4

De jongen met wie ik heb afgesproken, 

heeft een brommer waarmee hij elke dag naar school rijdt.

Tip! hen/hun

1. Ontleed de zin.

- Kies ’hen’ als het lv is.

- Kies ’hun’ als het mv is.

3. Voor het woord staat een voorzetsel: ja) hen, nee) hun .

4. Achter het woord staat een bezit: ja) hun, nee) hen.

Vul het juiste verwijswoord in:
"Mijn opa's zeilboot, (...) hij zelf heeft gebouwd, ligt daar bij steiger."

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Vul het juiste verwijswoord in:
"Waar zijn Armand en Max? Ik heb ... nog niet gezien vandaag."

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Kies het juiste verwijswoord:
"Zijn er veel mensen aan wie / waaraan jij je problemen zou toevertrouwen?"

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.