Democratisering van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Democratisering van Nederland

Mees Breuker

M&M klas drie

Deze les

• Introductie voorsorteerperiode
• Begin nieuwe onderwerp
• zelf aan de slag
• Voortuitblik komende les 

Deze periode: 

Staatsinrichting

Maak aantekeningen tijdens de lessen.

Deze periode wordt afgesloten met een toets.

Wat is staatsinrichting?

Staatsinrichting is de wijze waarop de staat, 

zijn regering en zijn bestuur zijn ingericht. 

Bij geschiedenis leer je vooral hoe dit in Nederland is ontstaan;

Bij maatschappijleer leer je vooral hoe dit in Nederland werkt

Hoe kreeg in Nederland de koning minder macht en het volk meer macht?

Met deze vraag gaan we de komende lessen bezig.

Hebben jullie al een idee?

Nederland voor 1813

Nederland was 200 jaar een republiek.

Wat is een republiek?

1. Een staat waar het staatshoofd gekozen wordt.
2. Een staat met een koning.
3. Een staat met een keizer.
4. Een staat waarin burgers hun eigen parlement kiezen.

Een republiek

Een regeringsvorm waarin het staatshoofd een door het volk gekozen persoon is, die in die functie blijft gedurende een aantal jaren, meestal noemen we zo iemand een president.

Nederland vanaf 1813

Een  constitutionele monarchie.

Wat is een monarchie?

1. Een staat met een president.
2. Een staat waarin burgers hun eigen parlement kiezen.
3. Een staat met een koning.
4. Een staat waar het staatshoofd gekozen wordt.

Een (constitutionele) monarchie

De koning heeft de macht. De macht van de koning is vastgelegd in de grondwet.

Nederland vanaf 1848

Een parlementaire democratie

Wat is een democratie?

1. Een staat met een gekozen staatshoofd.
2. Een staat met een koning.
3. Een staat met een gekozen parlement.
4. Een staat met een religieus leider.

Een (parlementaire) democratie

Een manier van besturen waarbij burgers hun eigen parlement kiezen. In het parlement zitten mensen die het volk vertegenworodigen. 

Nog even op een rijtje!

voor 1813	na 1813	na 1848
Republiek	Constitutionele monarchie	Parlementaire democratie

Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

1815

Nederland, België en Luxemburg

Willem I

Het koninkrijk kreeg een grondwet: 

een document waarin de grondrechten van alle burgers en de regels over het besturen van een land staan.

Grondwet 1815, de koning veel macht.

• Ministers waren dienaren van de koning. De koning moest hun voorstellen goedkeuren.
• Het Parlement (Eerste/Tweede kamer) had weinig te zeggen.
• De koning benoemde de leden van de Eerste kamer, Willem I benoemde vooral vrienden.
• De Provinciale Staten kozen de Tweede Kamer. Dit waren vaak vrienden van de koning.

Nederland had België verloren

• Het leger van Willem I had veel geld gekost.
• Nederland dreigde failliet te gaan.
• Parlement wilde hiervoor de macht van de koning verkleinen, de grondwet aanpassen.
• Willem I was hier tegen.

Steeds meer spanningen tussen koning en parlement/koning en burgers.

Zelf aan de slag!

Zoek drie landen met een monarchie, een republiek en een parlementaire democratie op. Maak een kleine infographic/ poster per land waarin je de kenmerken beschrijft van hoe deze bestuurd worden (koning, parlement? Wie? Wie mogen stemmen? etc).  Maak hier een mooi eind product van op 1 A3 papier.

Volgende les

Een nieuwe wind, de grondwet van 1848 van Thorbecke.