3.6 Parlementaire Democratie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

3.6 Parlementaire Democratie

Vandaag

huiswerkcheck

terugblik

uitleg 3.6

samen inoefenen

zelfstandig werken

afsluiten

terugblik

Wie zitten er in het kabinet?

Welke middelen heeft de tweede kamer om zijn wetgevende macht uit te oefenen?

En voor hun controlerende taak? ( stiekem spieken op blz 49)

Wie kan er wetsvoorstellen indienen?

Hoe komt een wet tot stand ( stiekem spieken op blz 48, bron 8)

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je uitleggen wat een parlementaire democratie is en wat de kenmerken daarvan zijn.

huiswerk

Checken, wie heef het gemaakt?

We kijken samen opdracht 13, 14, 16 en 17 op blz 50 en 51

De belangrijkste kenmerken van onze democratie:

• De grondwet.
  
• Verdeling van de politieke macht  (trias politica)
• De hoogste macht bij het     parlement. ( 1e en 2e kamer, samen 225 zetels)

De Grondwet

In de grondwet staan

grondrechten / mensenrechten.

Hierin staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers én de overheid.

0

De Grondwet

Voorbeelden van grondrechten / mensenrechten:

• De politie mag je niet zomaar oppakken.
  
• Iedereen heeft recht op een vrije meningsuiting.
  
• Iedereen heeft kiesrecht.
  
• Iedereen heeft recht op gelijke behandeling.
  

De Grondwet

Naast rechten ook plichten:

 

• belasting betalen
• leerplicht

Scheiding van de macht

Om te voorkomen dat een groep te veel macht krijgt, is de macht gescheiden in drie onderdelen:

• Het parlement beslist over wetsvoorstellen.
  
• De ministers voeren de wetten uit.
  
• De rechters beoordelen of overheid en burgers zich aan de wet houden.
  

TRIAS POLITICA

De scheiding van de macht noemen we Trias Politica:

• Wetgevende macht: het parlement.
• Uitvoerende macht: de regering
• Rechtelijke macht: de rechters.
  

Parlement hoogste macht

• Het parlement (de mensen op wie wij stemmen) moet elk wetsvoorstel goedkeuren.
• Het parlement heeft daardoor meer macht dan de ministers.
  
• Daarom noemen we onze democratie een parlementaire democratie.
  

Parlementaire democratie en rechtsstaat

De combinatie van een parlementaire democratie, grondwet en trias politica maakt Nederland een rechtsstaat.

Rechtsstaat

Een land waarin de rechten en plichten van burgers én van de overheid in de grondwet zijn vastgelegd en ook worden nageleefd.

Invloed burgers

Politici moeten rekening houden met de mening van de burgers:

  

• Politici moeten ervoor zorgen dat ze de wensen van de burgers kennen om gekozen te worden.
  
• Ze spreken met burgers die hun zorgen uiten.
  

Pressiegroepen

Er zijn pressiegroepen  die invloed kunnen uitoefenen door te lobbyen.

Een pressiegroep is een organisatie die invloed probeert uit te oefenen op politieke besluitvorming.

Wie kan er nog een andere pressiegroep noemen?

Belangengroepen en Actiegroepen

• Een belangengroep bestaat uit een groep mensen die voor hetzelfde belang opkomen (ANWB)
• Actiegroepen willen vaak resultaat bereiken op een korte termijn (Greenpeace)

samen inoefenen

opdracht 1 t/13 maken

Zelfstandig werken

opdracht 1 en 6 t/m 13 blz 52 t/m 54

Dit is ook het huiswerk