Herhaling SO H8

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 2

Herhaling voor SO H8

lesplan

leerdoelen 8.1

lesstof

oefenvragen

leerdoelen 8.2

lesstof oefenvragen

leerdoelen 8.1

Leerling kan volgend begrippen uitleggen: organen, weefel en cellen

leerling kan de onderdelen van de cel benoemen

de leerling kan de onderdelen van de cel aanwijzen

de leerling kan vier verschillende orgaanstelsels benoemen

de leerling kan de taken van de orgaanstelsel omschrijven

de leerling kan uitleggen hoe je aan energie komt

de leerling kan de formule voor verbranding opschrijven

de leerling kan uitleggen wat afvalstoffen zijn

de leerling kan beschrijven hoe het lichaam afvalstoffen kwijt raakt

Cel - weefsel - orgaan - orgaanstelsel 

Dierlijke cel

• Een dierlijke cel heeft drie onderdelen:

1. Celmembraan
2. Cytoplasma
3. Celkern

Orgaanstelsels

Organen die samenwerken, vormen een orgaanstelsel.

Voorbeelden van orgaanstelsels:

- beenderstelsel

- Spijsverteringsstelsel
- Ademhalingsstelsel

- Bloedvatenstelsel 

- uitscheidingstelsel

- voortplantingsstelsel

Het spierstelsel

• Organen: alle spieren in je lichaam
• Taak: Maakt beweging mogelijk
• Zit net onder je huid 

Verteringsstelsel

• Alles wat je eet of drinkt gaat door het verteringsstelsel

• Organen: mond, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm en anus

• Taak: Het klein maken van voedsel zodat de voedingsstoffen opgenomen kunnen worden.

Bloedvatenstelsel

Organen:  het hart en de bloedvaten. 

Taak: Stoffen rondvervoeren

Zenuwstelsel

Organen: Hersenen en zenuwen

Taak: regeling van orgaanactiviteit (bijv. samentrekken van spieren)

ademhalingsstelsel

organen: neusholte, mondholte, luchtpijp, longen

taak: zuurstof in je lichaam opnemen

Hoe kom je aan die energie?

Door samenwerkende orgaanstelsels

Verteringsstelsel:

Voedingsstoffen (glucose)

Ademhalingsstelsel:

Zuurstof

Bloedvatenstelsel:

Vervoert glucose en zuurstof 

naar je cellen

Dan kan verbranding plaats vinden

Verbranding bij organismen

Ieder levend organisme doet altijd aan verbranding!

Verbranding is niet altijd even hoog; als je beweegt verbrand je meer/sneller

Verbranding schematisch

Hoe komen spieren aan energie?

Hoe komen spieren aan energie ?

Verbranding:

Glucose + zuurstof = 

energie + koolstofdioxide + water

Hoe komen spieren aan energie?

Afvalstoffen kwijt raken

Afvalstoffen van de verbranding raakt je lichaam kwijt:

• Koolstofdioxide door je longen

 

• Water door je

- Nieren (urine)

- Huid (zweet) 

- Longen (uitademen)

Organisme

Orgaanstelsel

Orgaan

Cel

Sleep de onderdelen van de dierlijke cel naar de goede plek

Celmembraan

Celkern

Cytoplasma

Wat is de taak van de celkern?

1. Geeft vorm aan de cel
2. Geeft stevigheid aan de cel
3. Regelt alles wat er in de cel gebeurt.

Welke orgaanstelsels zie je hier?

Ademhalingsstelsel

bloedvatenstelsel

Spijsverteringsstelsel

spierenstelsel

mond, slokdarm, lever, maag, dunne darm, dikke darm, anus

neusholte, mondholte, luchtpijp, long

bloedvaten, hart

hersenen, ruggenmerg, zenuwen

Bloedvatenstelsel

Ademhalingsstelsel

Verteringsstelsel

Zenuwstelsel

Maak de reactievergelijking van verbranding kloppend.

+

+

  ^_______>

verbranding

koolstofdioxide

zuurstof

water

glucose

een beetje

Veel

Hoe veel verbranding?

Leerdoelen 8.2

De leerling kan beschrijven hoe bij het inademen de borstkas beweegt

De leerling kan beschrijven hoe bij het uitademen de borstkas beweegt

de leerling kan de onderdelen van het ademhalingsstelsel benoemen en aanwijzen

de leerling kan beschrijven hoe zuurstof en koolstof dioxide het bloed in gaat en eruit gaat

de leerling kan drie manieren noemen hoe je beter kan ademen

Borstademhaling

Inademen

uitademen

1. inademen rib/borst

• ribben kantelen omhoog
• borstkas wordt breder

Bij beide manieren inademen:

• longen worden groter
• luchtdruk wordt kleiner, 

• lucht stroomt naar binnen

2. inademen middenrif / buik

• middenrif wordt platter
• borstkas wordt naar beneden toe groter

Het ademhalingsstelsel

anatomie

Longblaasjes

De bronchiën vertakken zich in steeds kleinere buisjes en eindigen in longblaasjes

De longblaasjes lijken op trosjes druiven

Longblaasjes

• Aan het uiteinde van de  luchtpijptakjes liggen longblaasjes
• Hier vind gaswisseling plaats
  
• Zuurstof gaat uit de longblaasjes naar het bloed
• Koolstofdioxide gaat uit het bloed naar de longblaasjes

Gaswisseling

Zuurstof van longblaasje naar bloed'

Koolstofdioxide van bloed naar longblaasje

Voordelen neusademhaling

Zet de onderdelen op de juiste plek

neusholte

luchtpijp

long

middenrif

huig

longblaasje

Welke taak heeft het ademhalingsstelsel?

1. Aansturen van organen en spieren
2. Kleinmaken van voedsel tot voedingsstoffen
3. Opnemen van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide
4. Vervoeren van zuurstod

Inademen met de borstademhaling gebeurt in vier stappen.  Zet de stappen in de goede volgorde.

1

2

3

4

Het middenrif spant zich aan en beweegt omlaag.

De borstholte wordt groter.

De longen worden groter.

Lucht stroomt naar binnen.

Bij inademen.......

1. ontspant het midden rif zich
2. trekt het middenrif samen
3. doet het middenrif niks
4. zet het middenrif uit

Wat gebeurt er als je uitademt? Bij uitademing gaan:

1. middenrif bol, ribben omlaag
2. middenrif bol, ribben omhoog
3. middenrif plat, ribben omlaag
4. middenrif plat, ribben omhoog

Mondademhaling is gezonder dan neusademhaling.

1. Juist
2. Onjuist

Bij het uitademen wordt je ribbenkast...

1. Kleiner
2. Groter

waarom is neusademhaling gezonder dan mondademing

1. Je neus warmt de ingeademde lucht op en reinigt het.
2. Door je neus kun je meer lucht in ademen dan je mond.
3. Door je mond kunnen meer giftige stoffen komen

Wat is GEEN voordeel van neusademhaling?

1. Lucht wordt verwarmd
2. Lucht wordt vochtig
3. Lucht bevat meer zuurstof
4. Lucht wordt gezuiverd

De weg van de neusademhaling in de juiste volgorde is?

1. neus, bronchie, luchtpijp, longblaasjes
2. neus, bronchie, longblaasjes, luchtpijp
3. neus, luchtpijp, bronchie, longblaasjes
4. neus, luchtpijp, longblaasjes, bronchie

1. Neusademhaling:
Meer kans op waarschuwing bij schadelijke gassen

2. Binnenstromende lucht blijft droog bij een
mondademhaling

1. beide waar
2. beide niet waar
3. 1. waar 2. niet waar
4. 1. niet waar 2. waar

Einde

Nog vragen?

Maak via de digitale leeromgeving de test jezelf van 8.1 en 8.2