Verkleinwoorden - groep 7

• Nederlands
• Basisschool
• Groep 7

Verkleinwoorden

In de Nederlandse taal worden héél vaak verkleinwoorden gebruikt.

Wil je nog een biertje?

Ik eet een broodje kaas.

Een middeltje tegen keelpijn.

Een eitje bij het ontbijt.

Een kroket met frietjes.

Koekjes bij de koffie.

Het sprookje van Roodkapje.

Wil je als toetje een ijsje?

In deze les gaan we leren welke regels gelden voor de verkleinwoorden.

Verkleinwoorden... of verkleinwoordjes

Verkleinwoorden zijn volgens de taalkunde: zelfstandig naamwoorden (of soms bijwoorden) waarmee de kleine vorm wordt bedoeld. 

In de Nederlandse taal worden erg vaak verkleinwoorden gebruikt. Moedertaalsprekers weten vaak vanzelf welke vorm ze moeten gebruiken, voor NT2’ers (mensen met Nederlands als tweede taal) is dit veel lastiger.

Bij een verkleinwoordje wordt altijd het 

lidwoordje ‘het’ gebruikt. 

Voorbeeldjes:

de boom – het boompje

de kat – het katje

het huis – het huisje

Maar er zijn ook veel uitzonderingen.

Op de volgende bladzijde beginnen we met

de basisregels voor verkleinwoorden.

Vorige les ...

... heb je geleerd wanneer een samenstelling wel / niet een tussen-n krijgt.

Meestal -je

De meeste verkleinwoorden krijgen -je achter het zelfstandig naamwoord.

• de hand – het handje
• de rups - het rupsje
• de lamp – het lampje

Vaak -tje

Sommige verkleinwoorden krijgen -tje achter het zelfstandig naamwoord Als de laatste letter van het zelfstandig naamwoord een -l, -n, -w, -r, -e, -a, -o, -u is, dan eindigt het verkleinwoord meestal op -tje.

• de kameel – het kameeltje
  
• de maan – het maantje
  
• de vrouw – het vrouwtje
  
• het haar – het haartje
  
• de dame – het dametje

Let op: als de laatste letter van het zelfstandig naamwoord eindigt op -a-o-u , dan verdubbelt de klinker.

• de opa – het opaatje 
• de jojo – het jojootje
  
• de paraplu – het parapluutje

Vorige les ...

... heb je geleerd wanneer een samenstelling wel / niet een tussen-n krijgt.

Vaak -pje

De zelfstandige naamwoorden die eindigen op -m, krijgen meestal -pje bij het verkleinwoord.

• het raam - het raampje
  

Lastige verkleinwoorden op -etje

Sommige verkleinwoorden zijn toch heel anders, zij eindigen op -etje. Vaak zijn dat zelfstandig naamwoorden met een korte klinker.

• de bon – het bonnetje
  
• de man – het mannetje
  
• de ring – het ringetje
  
• de bal – het balletje

Lastige verkleinwoorden

Sommige verkleinwoorden krijgen juist een verdubbeling van de klinker of zijn helemaal anders.

• het blad - het blaadje 
• het gat - het gaatje
  
• het schip - het scheepje 
• de jongen – het jongetje

We hebben ook weer uitzonderingen op deze regels, maar laten we eerst wat oefenen met de regels die we tot nu toe hebben geleerd.

Wat is het verkleinwoord van

de kam

1. het kampje
2. het kamtje
3. het kammetje
4. de kammetje

Wat is het verkleinwoord van

de hark

1. het harkje
2. het harrekje
3. de harkje
4. het harktje

Wat is het verkleinwoord van

de nicht

1. het nichttje
2. het nichje
3. de nichtje
4. het nichtje

Wat is het verkleinwoord van

het spel

1. het speltje
2. het spelletje
3. het spelje
4. de speltje

Wat is het verkleinwoord van

de duim

1. het duimpje
2. het duimtje
3. de duimtje
4. het duimetje

Wat is het verkleinwoord van
(raadpleeg de regels)

de sprong

1. het sprongetje
2. het sprongtje
3. de sprongtje
4. het sprongje

Wat is het verkleinwoord van
(raadpleeg de regels)

de slager

1. de slagertje
2. het slagerje
3. het slaagertje
4. het slagertje

Wat is het verkleinwoord van
(raadpleeg de regels)

de tand

1. het tandje
2. het tandtje
3. het tandetje
4. het tandetje

Wat is het verkleinwoord van
(raadpleeg de regels)

de tante

1. het tantje
2. het tanttje
3. het tandetje
4. het tantetje

Wat is het verkleinwoord van
(raadpleeg de regels)

de veter

1. het veterje
2. het veteretje
3. het vetertje
4. het veetertje

Wat is het verkleinwoord van
(raadpleeg de regels)

de pan

1. het panje
2. het pannetje
3. het panneje
4. de pantje

Wat is het verkleinwoord van
(raadpleeg de regels)

het ei

1. het eije
2. het eiertje
3. het eitje
4. het eipje

Schrijf het verkleinwoord op en klick op 'bewaren'. Daarna kun je met 'Toon uitleg' controleren of je antwoord goed was en het eventueel verbeteren.
Gebruik slide 2, 3, 4 en 18, 19, 20 om het juiste antwoord te vinden.

bikini

ding

ballon

la

accu

jongen

behang

app

radio

bikini

trolley

douche

hyena

braam

duim

ruzie

wandeling

vitamine

Dit is het einde van de les.

Ik denk dat jullie het nu met Gargamel eens zijn...

De volgende slide kun je gebruiken om een boodschap achter te laten.

Hier kun je boodschappen, opmerkingen e.d. schrijven.