De Verlichting in het kort

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

 De Verlichting.

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je:

Het nieuwe (revolutionaire) wetenschappelijke denken uitleggen aan de hand van voorbeelden.

De relatie tussen de toename van de invloed van het volk (en een parlementair stelsel) en het Verlichtingsdenken uitleggen.

Vertrouwen op je verstand

- Grote wetenschappelijke belangstelling. Veel mensen kwamen samen om het over de wetenschap te hebben.

- Voortzetting wetenschappelijk denken vanuit de Renaissance.

- Nu ook meer gericht op de samenleving. 

- Vertrouwen op de ratio: eigen gezond verstand. Niet meer zomaar luisteren naar de kerk en koning.

Verlichting

Wetenschappers vanaf 18e eeuw: samenleving is te verklaren zoals je zwaartekracht kunt verklaren.

- Mensen kunnen groeien en leren.

- Logica inzetten voor maatschappelijke problemen.

- Uitbreiding wetenschap op verschillende gebieden: Verlichting.

Kritiek op de kerk

- Wetenschappers vonden dat mensen dom en bang gehouden werden (duivel, hel, etc.). Invloed van geestelijken te groot.

- Balthasar Bekker: bekritiseerd openlijk bijgeloof. 

- Spinoza: God heeft aarde gemaakt, dus ook alle regels die de wetenschappers nu ontdekken (natuurwetten). Bestudeer deze wetten, dan ben je dichter bij God.

- Voltaire: God heeft de wereld geschapen, daarna handen los.

Toename politieke invloed volk

Er kwamen emancipatiebewegingen die opkwamen voor

• arbeiders: socialisten
• vrouwen: feministen
• katholieken
• rijken: liberalen

Verzuiling van de maatschappij

Bestuur samenleving

- Voorbeelden verlichte denker:

- 

- Montesquieu: driemachtenleer, scheiding der machten, Trias Politica. Wetgevende-, uitvoerende- en rechterlijke macht.

De rechter veroordeelt je tot 300 taakuren

De minister van verkeer en waterstaat doet een wetsvoorstel om de snelheid van elektrische fietsen naar 20km terug te brengen

De politie gaat in oktober controleren of je fietsverlichting het doet

Je moet bij de leerplichtambtenaar op gesprek want je bent al 16x te laat gekomen op school

Je ouders krijgen een boete van 500 euro omdat je een week op vakantie bent gegaan terwijl je naar school moest

Wat is nu Verlichting?

Waarom heeft de verlichting gezorgd voor een toename van de politieke invloed van het volk?

Wat zijn emancipatiebewegingen?