Havo5 chemie van het leven

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Havo5 chemie van het leven

Leerdoelen

Functie van koolhydraten

Je weet wat monosachariden en polysachariden zijn

Glucose, zetmeel, cellulose

Fotosynthese en verbrandingsreacties

Condensatiereacties koolhydraten en aminozuren

Hydrolysereacties koolhydraten en aminozuren

Opbouw van vetten

verteerbare koolhydraten 

monosachariden: bouwblokjes van koolhydraten

C_nH_2mO_m 

Algemene formule koolhydraat

Koolhydraten

monosachariden 

Binas 67F 

zijn bouwstenen voor

grotere koolhydraten

Koolhydraten (suikers)

Sachariden = moeilijke naam voor koolhydraten

Glucose: 1 sacharide --> monosacharide

Sacharose: 2 sachariden --> disacharide

zetmeel: veel sachariden --> polysacharide

Bouw van vetten

• Glycerol + 3 vetzuren --> vet 
• Vet wordt ook wel triglyceride genoemd.
• In een vet zijn esterbindingen aanwezig.
• Zie Binas tabel 67G

Bouw van vetten: vetten zijn esters

Weet je het nog?

Hydrolyse van vetten

Hydrolyse van vetten geeft glycerol en de vetzuren.

Vetharden

• Proces waarbij de dubbele C=C bindingen in een vetzuur worden verwijderd door additie met waterstof.
• Onverzadigd vet -> verzadigd vet.
• Om houdbaarheid te verhogen.

Verzadigde en onverzadigde vetten

• Verzadigde vetten zijn slecht voor de gezondheid -> celmembraan wordt minder flexibel.
• Links verzadigd vet, rechts onverzadigd vet.

Voorbeelden van eiwitten

Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen: je spieren bestaan uit eiwitten. Enzymen en hormonen zijn ook eiwitten.

Chemisch gezien bestaan eiwitten uit gekoppelde aminozuren.

Wat gaan we leren?

• Wat zijn eiwitten? 
• Bouw, vorming en afbraak van eiwitten. 
• De rol van eiwitten in je lichaam

Van aminozuur naar peptidebindiding naar eiwit. 

aminozuren

polypeptide

eiwit

de celorganellen

Waar wordt de code van een aminozuur/ polpeptide binding afgeleze? er ontstaat een mRNA.

Waar wordt het mRNA afgelezen?

Waar wordt de polypeptideketen een eiwit?

Eiwitten en enzymen

Eiwitten:

- Bouwstenen

- Enzymen

Hydrolyse van eiwitten

Hydrolyse van eiwitten geeft losse aminozuren. Andersom de condensatie van aminozuren geeft peptidebindingen (amides) die een eiwit kunnen vormen

Aminozuren beschikbaar voor eiwitten