5.2 Reactievergelijkingen opstellen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

§5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Leerdoelen

• Je kunt de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.
• Je kunt de reactievergelijking van een verbrandingsreactie opstellen.
• Je kunt een reactievergelijking opstellen op basis van een omschrijving.

phet.colorado.edu

Reactievergelijkingen kloppend maken

Het periodiek systeem

Systematische naamgeving

• Waarom hebben we een systematische naamgeving bedacht voor atomen en moleculen?
• Chemici gebruiken afspraken om met elkaar te communiceren. 
• Ze willen ingewikkelde zaken zoals reacties en stoffen kort kunnen beschrijven. 

We kennen verschillende uitgangen

Laatste element in de formule	uitgang
O	oxide
Cl	chloride
S	sulfide
F	fluoride
I	jodide
P	fosfide

Er zijn verschillende telwoorden

getal	telwoord
1	mono
2	di
3	tri
4	tetra
5	penta

MONOrail, MONOpoly

TRIangel

TETRis

Welke regels gelden er?

• Het telwoord komt voor de naam van het element
• Het telwoord mono laten we weg voor het eerste element
• Bij metaaloxiden geef je een naam zonder telwoorden  
• Bijvoorbeeld  Na₂O = natriumoxide
• Bij een verbinding tussen Cl, S, F, I en P hoef je geen telwoord te gebruiken, maar het mag wel. 
• Als de naam van een stof eindigt met 1 O dan schrijf je monoxide ipv mono-oxide

Triviale namen

-water (diwaterstofmonoxide)

-keukenzout (natriumchloride)

-natroloog (natriumhydroxide)

Stappenplan systematische naamgeving (b.v S2F5)

1.  Noteer de cijfers uit de formule met daarbij het juiste telwoord
2. Noteer de symbolen en de juiste naam erachter
3.  Zet de telwoorden en namen in de juiste volgorde achter elkaar

Geef de systematische naam van P2Cl5

Geef de sytematische naam van N2O5

Stappenplan molecuulformule (b.v. trizwavelpentachloride)

1. Noteer de naam van de elementen met het symbool erachter
2. Zet het bijbehorende cijfer achter het telwoord 
3. Zet de symbolen met de juiste index in de goede volgorde achter elkaar

Geef de molecuulformule van distikstofmonoxide

Geef de molecuulformule van fosforpentabromide

Wat nu doen

- Maak de verdere opgaven bij paragraaf 4.2 

Leerdoelen

• Je kunt de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.
• Je kunt de reactievergelijking van een verbrandingsreactie opstellen.
• Je kunt een reactievergelijking opstellen op basis van een omschrijving.

LES 2 VAN 5.2. 

Leerdoelen

• Je kunt de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.
• Je kunt de reactievergelijking van een verbrandingsreactie opstellen.
• Je kunt een reactievergelijking opstellen op basis van een omschrijving.

Verbrandingsreacties

Verbrandingsreactie opstellen

-voor een verbrandingsreactie is altijd zuurstof (O₂) nodig

Eindproducten vormen een oxide:

element	naam van het oxide	formule
koolstof
waterstof
zwavel

Verbrandingsreactie opstellen

-voor een verbrandingsreactie is altijd zuurstof (O₂) nodig

Eindproducten:

element	naam van het oxide	formule
koolstof	koolstofdioxide	CO 2
waterstof	water	H 2 O
zwavel	zwaveldioxide	SO 2

Stappenplan verbrandingsreactie

Stap 1: Noteer de beginstoffen voor de pijl

Stap 2: Noteer O₂ voor de pijl

Stap 3: Noteer de eindstoffen (oxiden) na de pijl

Stap 4: maak de reactievergelijking kloppend

Geef de verbrandingsreactie van CS2

Geef de verbrandingsreactie van C3H8

stappenplan reactievergelijking opstellen

Stap 1: Lees de beschrijving van de reactie en noteer de reactieproducten

Stap 2: Noteer de beginstoffen en noteer de reactieprodcuten

Stap 3: Zet de beginstoffen en reactieproducten in een reactieschema

Stap 4: Vervang de stofnamen door molecuulformules

Stap 5: Maak de reactievergelijking kloppend

Voorbeeldopdracht 

Bij de productie van ijzer in een hoogoven reageert ijzeroxide (Fe2O3) met koolstof. De reactieproducten zijn ijzer en koolstofmonoxide.

Wat nu doen

- Maak de verdere opgaven bij paragraaf 4.2 

Leerdoelen

• Je kunt de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.
• Je kunt de reactievergelijking van een verbrandingsreactie opstellen.
• Je kunt een reactievergelijking opstellen op basis van een omschrijving.