3 HAVO Hoofdstuk 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 1

Scheikunde is overal

Leerdoelen 1.1

• Je leert wat stoffen zijn en welke eigenschappen ze hebben;
  
  
  
• Je leert wat scheikunde ofwel chemie is en wat je ermee kunt doen;
  
  
  
• Je leert rekenen met grootheden en eenheden.                                                                

       

Stofeigenschappen

De eigenschappen waaraan je een stof kan herkennen noemen we stofeigenschappen.

Voorbeelden van stofeigenschappen zijn:

• Geur
• Kleur
• Smaak 
• Brandbaarheid

Stofeigenschappen:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Fase (bij kamertemp.)
• Kookpunt
• Smeltpunt
• Oplosbaarheid in water

Geen stofeigenschappen:

• Temperatuur
• Vorm
• Massa
• Volume

Wat zijn stofconstanten?

Een stofconstante is een stofeigenschap die je met een getal kunt aangeven, met een eenheid erachter.

• Kookpunt/smeltpunt
• Dichtheid

Grootheden en eenheden

Dingen die je kunt meten, noem je grootheden. 
Zoals: afstand, massa, volume

De maat die je gebruikt, noem je de eenheid.                        meter (m), kilogram (kg), liter (l) 
Een grootheid kan dus meerdere eenheden 
hebben.

1.2 Veiligheid

Veiligheid

Het Global Health System (GHS) deelt stoffen en mengsels in in gevarenklassen. 

Er zijn negen gevarenpictogrammen afgesproken.

Zo weten werknemers overal ter wereld hoe ze moeten omgaan met deze stoffen.

Chemiekaart

1. stof- of handelsnaam

2. chemische naam

3. leverancier

4. gevarensymbolen 

5. veiligheidsregels ( R en S zinnen)

Grenswaarde

• Het aantal mg stof in 1 m³ lucht dat je binnen mag krijgen.

Voorbij deze grens dan schadelijk voor de gezondheid !!

H-zinnen en P-zinnen

H-zin

Waarschuwing die aangeeft voor welke gevaren je moet oppassen wanneer je met een bepaalde stof werkt.

De H staat voor Hazard = gevaar.

H-zinnen en P-zinnen

P-zin

Waarschuwing die aangeeft welke voorzorgsmaatregelen je moet nemen wanneer je met een bepaalde stof werkt.

De P staat voor Precaution = voorzorgsmaatregel.

Wat is gedestilleerd water ?

• Gedestilleerd water is water dat gedestilleerd is. 
• Door water te destilleren krijg je zuiver water.
• Scheikundigen gebruiken altijd gedestilleerd water (geen kraanwater), zodat we zeker weten dat kalk, mineralen de proef niet verstoren. 
• Bij gedestilleerd water zijn dus alle opgeloste stoffen verwijderd.

Gasbrander

Gele vlam

     pauzevlam

Kleurloze vlam

     Verwarmen stoffen

Ruisende vlam

     Sterk verhitten

Voorschriften en experimenten

Nauw met elkaar verbonden

Handelingen--> de dingen die je doet

Waarnemingen--> wat je kunt zien, horen,voelen of ruiken

Concluderen--> noteren van waarnemingen

Logboek--> wordt bijgehouden tijdens experimenten

Conclusie-->doormiddel van waarnemingen kom je tot een conclusie

Enkele stofeigenschappen zijn:

1. geur, vorm, massa
2. kleur, geur, smaak
3. toestand, geur, gewicht
4. vorm, kleur, geur

Welke van de volgende eigenschappen is een stofconstante?

1. kleur
2. kookpunt
3. dichtheid
4. gewicht

Is V (volume) een grootheid of een eenheid

1. grootheid
2. eenheid

Is mL (milliliter) een grootheid of een eenheid

1. grootheid
2. eenheid

Welke vlam is de veiligste vlam?

1. De gele vlam
2. De blauwe vlam
3. De ruisende vlam

Hoe noem je zinnen die aangeven wat je moet doen om veilig met een gevaarlijke stof om te gaan.

1. V-zinnen
2. H-zinnen
3. P-zinnen
4. X-zinnen

Wat is GEEN veiligheidsmaatregel bij het doen van practica?

1. Ramen en deuren sluiten
2. Labjas aan, bril op, haren vast, dichte schoenen aan
3. Tafel zo leeg mogelijk en tas onder tafel
4. Niet eten, niet onnodig lopen, niet rennen