Palliatieve pijnbestrijding

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2-4

Pijnbestrijding palliatieve fase

Pijn is.....

• Wat de cliënt zegt wat het is
• Wanneer de cliënt zegt dat het is 
• Een onplezierige sensorische en emotionele ervaring
• Een waarschuwing 

Definitie

Mc Cafferey:

‘Pijn is datgene wat een persoon die het ervaart zegt dat het is en is aanwezig wanneer hij zegt dat het aanwezig is.’

0

Soorten pijn

• Acute pijn = pijn die plotseling optreedt
  
• Chronische pijn  = pijn die langer dan 3 - 6 maanden blijft

• Nociceptieve pijn = pijn door weefselbeschadiging

• Neurogene/neuropathische pijn = pijn bij beschadigingen of een gestoorde functie van het zenuwstelsel
  
• Viscerale pijn is pijn die ontstaat door activatie van een pijnreceptor die verbonden is met een orgaan in de borst-, buik-, of bekkenholte.

Doorbraakpijn

Doorbraakpijn is pijn die plotseling opkomt en daarna weer verdwijnt of minder wordt. 

Het is vaak een plotselinge, tijdelijke verergering van pijn bij iemand met chronische pijn. 

Er zijn 3 soorten doorbraakpijn:

1. Doorbraakpijn die optreedt zonder aanwijsbare reden of oorzaak (spontane doorbraakpijn). Spontane doorbraakpijn is nooit te voorspellen. Hierdoor is het niet mogelijk dit type doorbraakpijn te voorkomen door extra pijnstillers te nemen.
2. Doorbraakpijn die optreedt bij bepaalde bewegingen, houdingen of activiteiten. Bijvoorbeeld door lopen, draaien in bed, zuchten, hoesten, slikken en naar de wc gaan. Of door lichamelijke verzorging en wondverzorging. Als deze doorbraakpijn voorspelbaar is, is de pijn te voorkomen door extra pijnstillers te nemen.
   
3. Een mengvorm van de 2 soorten hierboven.

Behandeling: escape medicatie.  (zonnodig medicatie)

Oorzaken

• Beschadiging van het                            lichaam
• Infectie
• Tumorgroei
  
• Beknelling
  
• Overbelasting
  
• Vermoeidheid
  
• Spanning en stress

Pijngedrag

• Pijngedrag is cultuur gebonden
• Mannen en vrouwen gaan anders om met pijn
• Pijn beïnvloedt ook de omgeving van degenen die lijdt
• Pijn kan naast een lichamelijke of psychische context ook een cultuurgebonden iets zijn

Wat doet pijn met iemand?

Pijn monitoren

• Pijnanamnese
• https://www.venvn.nl/media/gmolmmod/vvnp-pijnanamnese-handleiding.pdf

• VAS-score

• Pijndagboek

Numerieke schaal of pijn lineaal (NRS). Maar niet iedereen kan dit aangeven

Smile Analoge schaal (SAS). Is vaak gemakkelijker in te vullen

Pijn bestrijding

• Medicatie enteraal: via maag/darm stelsel (tablet, drank, zetpil)
• Medicatie transdermaal: via de huid (pleisters)
• Medicatie parenteraal: ander manier dan via het maag/darm                                                    stelsel (injectie's huid, infuus                                                                    aders, ruggeprik )

Niet-medicamenteuze pijnbestrijding

• Fysiotherapie
• Chirurgie
• TENS > blokkeert signaal aan ruggenmerg
• Ruggenmergstimulatie
• Alternatief
• Cannabis

WHO-pijnladder

Stapsgewijze aanpak bij pijn

stap 1a: paracetamol;

stap 1b: NSAID;

stap 1c: paracetamol + NSAID;

stap 2: overstappen op of toevoegen van een zwakwerkend opioïd (bijv.                tramadol);

stap 3: overstappen op of toevoegen van een sterk werkend opioïd                        (morfine, fentanyl transdermaal)

stap 4: parenterale toediening van een opioïd (injectie, infuus, subcutaan              pomptransdermaal).

Inzet Morfine

• Morfine is een opiaat met een sterk pijnstillende werking
• Morfine zorgt ervoor dat het signaal ‘pijn’ in de hersenen niet, of minder sterk, aankomt. Hierdoor wordt de pijn minder gevoeld.
•  De dosering wordt verhoogd naarmate de pijn erger wordt. Morfine wordt ook (tijdelijk) ingezet bij pijn na operatie.
  

Toedieningsvormen Morfine

• Gewone tabletten, capsules en drank: binnen één tot twee uur.
  
• Zetpillen: binnen zestig minuten.
• Injectie vlak onder de huid: binnen vijftig tot negentig minuten.
  
• Injectie diep in een spier: binnen dertig tot zestig minuten.
  
• Injectie in een ader of infuus: binnen twintig minuten.
  
• Via de ruggenmergprik: binnen zes tot dertig minuten.

Feiten en fabels over morfine

https://www.pijnenkanker.nl/assets/uploads/2016/01/I-13-4887-Fabels-en-Feiten.pdf