examenvoorbereiding V6 Zuid-Amerika

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Herhaling van de fysische geografie van Zuid-Amerika

Herhaling

1. Platentektoniek
2. Klimaten/ITCZ/El Nino
3. Landschappen

Platentektoniek

geomorfologie

In je schrift

• Laat in een kaart de indeling van Zuid-Amerika zien op basis van reliëf.
• Vertel in tekst en afbeeldingen de geologische geschiedenis van Zuid-Amerika.
• Leg uit waar in Zuid-Amerika delfstoffen te vinden zijn en waarom ze daar te vinden zijn.

Klimaten

ITCZ

El Nino

Klimaat  Zuid-Amerika

Vrijwel alle klimaten (A, B, C en E) komen voor in Zuid-Amerika. Alleen D-klimaten komen er niet voor, vanwege het ontbreken van grote landmassa's op hoge breedte. 

https:

Klimaten en El Niño

• Je kunt de klimaten van Zuid-Amerika beschrijven en verklaren. 
• Je kunt het ontstaan en de gevolgen van El Niño beschrijven en verklaren

Gematigde klimaten (C)

Wanneer je vanaf de evenaar richting het zuiden beweegt, wordt het kouder.  Vooral de zuid-oostkust van Zuid-Amerika wordt gekenmerkt door C-klimaten. Verder komen in Zuid-Amerika regionaal C-klimaten voor door de Andes: Op zeeniveau zou er sprake zijn van A-klimaten, maar door het gebergte is de temperatuur lager, waardoor er sprake is van een C-klimaat. 

Hoe hoger hou kouder. Als er op zeeniveau een A-klimaat is, dan ontstaat er bij een berg op die plek een C klimaat (en soms zelfs een E-klimaat)

Alle klimaten behalve het woestijnklimaat komen in Zuid-Amerika voor.

1. Waar
2. Niet waar

niet waar: de D-klimaten komen er niet voor. BW wel

Alle klimaten behalve het E-klimaat
komen in Zuid-Amerika voor.

1. Waar
2. Niet waar

niet waar: de D-klimaten komen er niet voor. BW wel

ITCZ in Zuid-Amerika

• Wat is de ITCZ?
• Waar ligt het ITCZ in juli en augustus?
• Waar ligt het ITCZ in januari?
• Waarom zorgt het ITCZ voor het voorkomen van tropische klimaten met één of twee natte en droge perioden per jaar?

Klimaten in Zuid-Amerika verklaren

• Waarom komt een klimaat op een specifieke plek voor?
• Teken op een schetskaart van Zuid-Amerika de overheersende luchtdrukgebieden en  overheersende windrichtingen in 
• Teken ook  het Andesgebergte in.

Noordelijke helft Zuid-Amerika ligt volledig in de tropen

Toch zijn er grote verschillen te vinden.

Hoe ontstaan de verschillen?

• temperatuur
• breedteligging
• hoogteligging
• loef- en lijzijde

In Zuid Amerika zijn er drie soorten vegetatiezones met een savanneklimaat (Aw)

Grassavanne met bomen

• LLanos 

Savanne met doornstruiken en galeriebossen langs de rivieren

• Caatinga

Boomsavanne

• Cerrado

In kustgebieden met een (sub)tropisch klimaat groeien onafhankelijk van de hoeveelheid neerslag: mangrovebossen 

Mangrovebossen staan met de wortels in brak en zout water. Ze kunnen ook groeien in gebieden met weinig neerslag.

In Patagonie zijn er eindeloze grasvlakte's:

Pampa's

Klimaatfactoren

Klimaatfactoren

Ligging van klimaat-, vegetatie- en landschapszones worden bepaald door klimaatfactoren:

• Breedteligging
• Hoogteligging
• loef/lijzijde (ligging van gebergten)
• invloed zee- en luchtstromen
• Land/zee-verdeling

• Wat verstoort af en toe het patroon van zee- en luchtstromen? 

El Nino

geografische breedteligging

Algemene regel:
Hoe verder van de evenaar hoe kouder het is.

Dit komt doordat:

1. Zonnestralen warmte verliezen naarmate ze langer onderweg zijn.
2. De zonnestralen op hogere breedte een groter oppervlak moeten verwarmen.

Land-zeeverdeling

van invloed op neerslag en temperatuur

Algemene regel:
Wind van zee brengt meer neerslag met zich mee dan wind over land.

Verder van zee zijn de temperatuurverschillen tussen zomer en winter groter dan bij zee.

Hoogteligging

Algemene regel: Hoe hoger hoe kouder.

Per 1000 meter stijging daalt de temperatuur 6 graden.

(per 100 meter stijging -0,6 graden)

Ligging van gebergte

Algemene regel:
Wind van zee neemt waterdamp mee, bij het gebergte stijgt de lucht, koelt af, waterdamp condenseert en dat geeft neerslag.

Hoe heet de kant van het gebergte waar de neerslag valt?

De invloed van zeeën en oceanen

Algemene regels: 

1. Hoe verder van zee, hoe minder neerslag er valt.
2. Wind van zee heeft in de winter een verwarmend effect op het land en in de zomer een verkoelend effect.

3. Warme zeestromen kennen meer verdamping en hebben een verwarmend effect. Koude zeestroom heeft minder verdamping en een verkoelend effect.

Het Andesgebergte

Loef- en lijzijde

Waar is de loefzijde bij het Andesgebergte?

1. Westkant
2. Oostkant

Leg uit waarom de loefzijde aan de oostkant
van de Andes te vinden is.
Gebruik in je antwoord het principe van het windsysteem en passaten

El Nino

klimaten verklaren

Klimaat en landschapszones:

Noordelijke helft Zuid-Amerika = tropisch (Af). Verder beinvloeden hoogte de temperatuur (Cf en EH) en loef- en lijzijde de neerslag (Aw). Noordoosten droogtes (BS).

Zuidwaarts: steppe- en woestijnklimaten. Zuidelijkste puntje is gematigd zeeklimaat. 

 klimaten verklaren

Klimaatfactoren:

Klimaat- vegetatie en landschapszones worden bepaald door: geografische breedteligging, hoogte, noord-zuidligging, Andesgebergte en de invloed van zee- en luchtstromen.

Overheerstende zuidoostpassaat blaast waterdamp over Amazonebekken naar de Andes. zuidelijker zorgte de aflandige winden voor droogte aan de oostzijde van de Andes. Regenschaduw is dus aan de keerzijde.  

Exit ticket
Schrijf hier een vraag over platentektoniek/klimaat/landschap/el nino+antwoord

Fijn weekend

Denk aan het werken aan je dossier

Volgende week 2 opgaven maken en analyseren van Domein leefomgeving (1 wateroverlast 1 stedelijke gebieden)