2.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 3; De tijd van regenten en vorsten

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je uitleggen:
Hoe werden Frankrijk, Engeland en de
Republiek der Nederlanden bestuurd in de tijd van regenten en vorsten? (1600-1700)

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Nederland in de 17e eeuw een rijk land werd

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom de Gouden Eeuw niet voor iedereen rijkdom betekende, terwijl anderen juist erg rijk werden.

Hoe wordt de Republiek rijk? (1)

• 1568-1648: Tachtigjarige oorlog (Nederlandse Opstand)

• Oorlog is in principe slecht voor de handel, maar de oorlog werd vooral in de Zuiderlijke Nederlanden uitgevochten (huidige België)

• Haven van Antwerpen werd afgesloten: handelschepen wijken uit naar Amsterdam

Hoe wordt de Republiek rijk? (2)

• Nederland heeft niet heel veel producten/grondstoffen

• Vooral veel zuivelproducten

• Oplossing: stapelmarkt.

• Amsterdam wordt één grote marktplaats voor Europese producent

Stapelmarkt

Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Een schip dat vanuit de landen rond de Oostzee naar Amsterdam vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Republiek wordt handelscentrum van Europa

Video

Welkom in de Gouden Eeuw: Handel

0

Rijk en arm

Rijk...

• Regenten (rijke bestuurders), kooplieden en handelaren

• Woonden in grote grachtenpanden ('De Gouden Bocht') in Amsterdam of in grote buitenhuizen (aan de Vecht)

Video

De groei van de Grachtengordel

0

...en arm

• Ambachtslieden en winkeliers: er hoefde maar iets te gebeuren, waardoor ze in de problemen kwamen. Bijvoorbeeld: stijging van broodprijzen

• Meer dan de helft van de inwoners van Amsterdam hadden geen vast werk en/of inkomen

• In het oosten en noorden van Nederland kwam er nog veel meer armoede voor: mensen leefden vooral als 'kleine' boer. Voor hen leverde de handel niet zo veel op. 

Wat wil Groot-Brittannië? 

- Einde maken aan de Nederlandse overmacht in de handel

Gevolg: 

Drie Engelse Zeeoorlogen 

- Michiel de Ruyter (Johan de Witt)

- Succesvol! 

0

0

Engeland én Frankrijk VS De Republiek 

Lodewijk XIV sluit een geheim verbond met Engeland, Keulen én Münster

De Ruyter: succes op zee

Rampjaar: 1672 

De vier vijanden (vorige dia) vallen de Republiek aan. 

PANIEK in de Republiek!

Rampjaar = Redeloos, Radeloos, Reddeloos 

De regering was Radeloos 

Het volk was Redeloos 

De Republiek was Reddeloos 

Raadspensionaris (belangrijkste ambtenaar en adviseur van de staten van Holland en Zeeland) Johan de Witt krijgt de schuld van het zwakke leger. 

Volk: Willem III wordt nieuwe stadhouder

De Witt wordt vermoord 

Willem III

Wordt koning van Engeland -> Engeland en NL vechten samen tegen Frankrijk. 

Nederland is niet meer economische grootmacht (Dure oorlogen)

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen