p15 medium

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Medium

In deze les leer je:

- hoe je het medium kan gebruiken en vertalen

Het medium bij verba contracta

Let bij verba contracta op de volgende contractieregels:

ε + ε(ι) = ει

ε + ο(υ) = ου

α + ε(ι) = α/ᾳ

α +ο(υ) = ω

Het medium bij verba contracta

Voorbeelden e-stam:

ἀφικνε-ομαι (aankomen

ὑπισχνεομαι (beloven)

φοβεομαι (vrezen, bang zijn)

Voorbeelden a-stam:

θεα-ομαι (bekijken, beschouwen)

κταομαι (verwerven)

πειραομαι (proberen)

Het gebruik van het medium

Het medium kent 4 soorten gebruik:

1. Medium tantum: dit zijn woorden die alleen bestaan in het medium, maar die je altijd actief vertaalt.

 VB: βουλομαι (willen), ἐρχομαι (gaan, komen), αφικνεομαι (aankomen, bereiken).

In het woordenboek of in je woordenlijst vind je deze woorden standaard in het medium.

Voorbeelden media tanta

Een aantal woorden die onder de categorie medium tantum vallen, zijn:

ἀγωνιζομαι: strijden, een wedstrijd houden

μαχομαι (+ dat): strijden (met/tegen)

ἁπτομαι + gen: aanraken, vastpakken

βουλομαι: willen

δεχομαι: aannemen, ontvangen

ἑπομαι (+ dat): volgen

ἐρχομαι: gaan, komen

οἰομαι: menen, vermoeden

χρηομαι + dat: gebruiken, omgaan met

Het gebruik van het medium

2. Reflexief/wederkerend medium:
dit vertaal je met 'zich(zelf)'

  

VB: λυω –> λυομαι = ik maak me(zelf) los

Dit type woorden staat altijd als actief woord in de woordenlijst.

N.B. het woord λυω kan dus zowel een actieve als een mediale vorm hebben!

Het gebruik van het medium

3. Belanghebbend medium: dit zijn woorden die zowel in het actief als in het medium bestaan, hier krijgt de handeling van het werkwoord nadruk op het belang van het onderwerp

VB: λυω –> λυομαι = ik maak voor me los, ik maak ten behoeve van mezelf los

N.B. Deze werkwoorden hebben vaak een LV bij zich 

(bij reflexief en intransitief/betekenis-medium kan dit niet voorkomen!)

Het gebruik van het medium

4. Medium intransitief: dit zijn woorden die zowel in het actief als in het medium bestaan, maar een eigen actieve betekenis hebben in het medium.

 VB: παυω – παυομαι (doen stoppen – stoppen)

VB: ἐγειρω - ἐγειρομαι (wakker maken - wakker worden (= zichzelf wakker maken)

Deze woorden hebben een eigen betekenis in het medium en kan je dus net als de media tanta onder hun mediale vorm in de woordenlijst vinden.

Voorbeelden

Een aantal woorden die onder de categorie medium intransitief (/betekenismedium) vallen, zijn:

πειθομαι (+ dat): gehoorzamen, geloven  (naast  πειθω  : overtuigen)

φαινομαι : schijnen, verschijnen, blijken (naast φαινω: tonen)

ἀρχομαι: beginnen (naast ἀρχω: voorgaan, leiden)

ἐγειρομαι: wakker worden (naast ἐγειρω: wakker maken)

γαμεομαι: trouwen (van vrouwen) (naast γαμεω: trouwen (van mannen))

ἐκπληττομαι: versteld staan, hevig schrikken (naast ἐκπληττω: laten schrikken)

παυομαι (ophouden met/te) (naast παυω: doen stoppen)

Het gebruik van het medium

5. Passief gebruik van het medium: dit vertaal je als een normale passieve vorm - met 'worden'.

 

VB: λυω – λυομαι (ik word losgemaakt)

Dit type woorden staat wel als actief in de woordenlijst.

N.B. dit passieve gebruik kan alleen voorkomen bij praes en impf - niet bij aor

Passief gebruik van het medium

Het passief gebruik van het medium kan soms in combinatie gaan met ὑπο + genitivus. Hiermee wordt de handelende persoon aangeduid.

VB: Οἱ ἱπποι λυονται ὑπο του ἀνδρος.

De paarden worden losgemaakt door de man.

Hoe verder met grammatica? (1)

herkennen van het medium

bestudeer de rijtjes op pagina 10 praes en impf medium

bestuderen = ofwel goed lezen in je hoofd, ofwel eerst goed lezen dan opschrijven zonder te kijken in je boek

Hoe verder met grammatica? (2)
- waar heb je op dit moment vragen over wat betreft het gebruik van het medium?

Oefening

herkennen van het medium

geef aan of er in de volgende zinnen een medium vorm staat

Wat is het medium in de volgende zin:
Οἱ μεν ἀλλοι παρα σου ἐπιστολας δεχονται, μονῳ δ' ἐμοι οὐδεν ἐτι ἐπεμψας.

1. ἐπεμψας
2. er is geen medium
3. δεχονται
4. ἐπιστολας

Wat is het medium in de volgende zin:
Ταις ἀδελφαις λεγω· "Ἑπεσθε μοι."

1. ἀδελφαις
2. λεγω
3. er is geen medium
4. ἑπεσθε

Wat is het medium in de volgende zin: Συλλεγομαι το ἡμισυ των ἐν τοις ἀγροις καρπων.

1. συλλεγομαι
2. ἡμισυ
3. er is geen medium
4. καρπων

Wat is het medium in de volgende zin: Το πλοιον ἐκ του λιμενος ἐκπλειν μελλον κατειχετο τῳ ἀνεμῳ.

1. er is geen medium
2. ἐκπλειν
3. κατειχετο
4. μελλον

Wat is het medium in de volgende zin: Ἡττονες ὀντες οἱ μικροι παιδες σφοδρα τυπτονται ὑπο των μειζονων ἑταιρων.

1. ὀντες
2. τυπτονται
3. μειζονων
4. σφοδρα

Oefening

Determineer de volgende woorden. Noteer als volgt:

ἐφοβου

VB: 2 ev impf ind med.

πειρασθαι

VB: - - pr inf med.

ἀφικνουνται

ἠρχου

ἡδομην

παρεκελευοντο

θεᾳ (van

ὑπισχνεισθαι

Lukt het je ook al om zinnetjes te vertalen met een medium? Laten we dit proberen!

Kijk goed of je te maken hebt met een medium tantum of intransitief medium (medium te vinden in de woordenlijst) of misschien met een passief of reflexief gebruik van het medium (actief te vinden in de woordenlijst).

Οἱ του δημου νομοι και ευ ἐταττοντο και εὐ ἐφυλαττοντο ὑπο των ἀρχοντων.
(ὁ ἀρχων, ἀρχοντος = leider, heerser)

Δει σε ἀνοιγεσθαι το στομα, εἰ βουλει ἐσθιειν τον ἡδυν σιτον ἠ πινειν το ὑδωρ.

Ἡ θυγατηρ καλας ἐσθητας ἐποιειτο.

Wat vind je nog moeilijk?
Waar zou je nog meer mee willen oefenen?