Laatste opdracht voor de toets

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3H/V Nieuwsbericht schrijven

Wat zijn ook alweer de kenmerken van een nieuwsbericht? (kijk in je aantekeningen)

Herhaling: kenmerken nieuwsbericht

• actueel
• informatieve tekst
• objectief
• (vaak) plaatsnaam aan het begin
• onder de kop vaak de naam van de schrijver
• tweedeling
• inleiding bevat samenvatting
• 5W1H-vragen --> antwoorden 

Nieuwsbericht bekijken

Je leest zo een nieuwsbericht. 

Schrijf in je schrift op welke manier je de kenmerken van een nieuwsbericht terugziet. Geef zo veel mogelijk concrete voorbeelden uit de tekst.

• actueel
• informatieve tekst
• objectieve informatie
• tweedeling
• inleiding bevat de belangrijkste informatie
• Antwoord op de 5W1H-vragen (werk deze helemaal uit)

www.nu.nl

Maak een foto van je antwoorden en lever deze in.

Nieuwsbericht besproken:

• actueel --> bericht is van zaterdag 18 november 2023
• informatieve tekst --> mening auteur staat er niet in vermeld.
• objectieve informatie --> mening auteur wordt niet beschreven. 
• tweedeling --> alinea 1 is de lead/inleiding en de rest vormt de kern. De laatste alinea bevat nog nieuwe informatie en hoort dus nog bij de kern.
• inleiding bevat de belangrijkste informatie --> de eerste alinea vormt een samenvatting. De kern geeft achtergrondinformatie en details.
• Antwoord op de 5W1H-vragen. Wie: Nederlands elftal. Wat: komt in pot 3. Wanneer: bij loting voor EK. Waarom: De UEFA deelt de potten in op basis van de resultaten in de EK-kwalificatie. Hoe: Nederland is naast haar eigen prestaties afhankelijk van andere landen zoals België en Schotland.

Nieuwsbericht schrijven

Lesdoel: Je leert hoe je een nieuwsbericht hoort te schrijven.

Stap 1: onderwerp bepalen

Stap 2: leespubliek bepalen

Op welke 5 punten kun je ook alweer letten voor het vaststellen van het leespubliek?

Leespubliek

• Bepaal je leespubliek zo concreet mogelijk. Bijvoorbeeld: volwassenen algemeen (nieuws). Kinderen van basisschoolleeftijd met interesse in dieren (Freeks wilde wereld). Etc.  

Bedenk nu hoe jij je tekst zo goed mogelijk kunt afstemmen op jouw leespubliek:

lay-out	wel/geen kleur, afbeeldingen, lettertype, etc.
bron	in welke bron komt jouw tekst?
onderwerp	sluit dit aan bij je leespubliek?
taalgebruik	denk na over zinslengte, vaktaal, moeilijke/makkelijke woorden, jongerentaal of juist formeel taalgebruik, etc.
aanspreekvorm	u/je

Zoek online een tekst voor jonge muziekliefhebbers. Noteer in je scherm de 5 aandachtspunten voor het leespubliek en licht toe waarom deze tekst bij dit publiek past. Lever een screenshot in.

Stap 3: informatie verzamelen

Informatie verzamelen: verzamel de antwoorden op de 5W1H-vragen en schrijf deze op. 

Wie: (in de tekst uit het filmpje is deze niet beantwoord)

Wat: twee pakketjes met explosieven gevonden

Waar: in twee vliegtuigen die onderweg waren naar de VS

Wanneer: afgelopen maandagnacht (2018..!)

Waarom: nog niet helemaal bekend. Vermoedelijk wel een verband tussen de twee pakketjes.

Hoe: na een tip. De pakketjes kwamen vanuit Jemen

Stap 4: volgorde bepalen & schrijfplan invullen

Zet de belangrijkste informatie in de inleiding: wie, wat, waar, wanneer.

De overige informatie (achtergrondinformatie, toelichting, etc.) zet je in de kern: waarom & hoe.

Breng op de juiste manier alinea's aan: in de kern behandel je één w-vraag per alinea.

Op deze manier is je tekst 'oprolbaar' (van belangrijk naar minder belangrijk)

Schrijfplan invullen

Stap 5: schrijf de tekst

1. Begin met de inleiding. 
2. Schrijf daarna de rest van de tekst.
3. Schrijf tot slot de kop. 

Denk ook aan je naam (schrijver) en plaatsnaam bij het nieuwsbericht.

Stap 6: Bronnen

Vermeld overal je bronnen. Bijvoorbeeld: 

• Dat schrijft onderzoeker Lidwien Smit van de Universiteit Utrecht in het Algemeen Dagblad.
• Dat zegt een woordvoerder van de provincie tegen nu.nl.
• Dat zei de minister van Justitie en Veiligheid dinsdag in Nieuwsuur.

Stap 7: lay-out

De tekst staat er. Werk nu nog aan een goede, passende lay-out.

Denk aan: 

• lettertype & lettergrootte (kop, tussenkopjes, gewone tekst)
• wel/geen kleurgebruik
• wel/geen afbeeldingen
• alinea's --> witregels

Stap 8: controleer

Controleer je tekst op inhoud, opbouw en taal. Tip: laat ook iemand anders je tekst daar nog eens op beoordelen.

• Inhoud: staat alles er in? Klopt het wat je hebt geschreven? Ben je volledig? Ben je duidelijk? Begrijpt de lezer je, denk je? Ben je objectief?
• Volgorde: staat de informatie in een logische volgorde? Heb je een duidelijke tweedeling? 
• Taal: is de spelling in orde? Heb je goede, begrijpelijke zinnen geformuleerd? Zijn je zinnen niet te lang? 

Stap 9: aanpassen & verbeteren

Verbeter je tekst waar nodig. Gebruik de feedback die je hebt ontvangen.

Welk tekstdoel heeft een nieuwsbericht?

De informatie in een nieuwsbericht is

1. objectief
2. subjectief

Een nieuwsbericht heeft een

1. tweedeling
2. driedeling

Een nieuwsbericht bestaat uit een

1. kern en slot
2. inleiding en kern
3. inleiding en slot
4. inleiding, kern en slot

Welke vragen worden vaak in de inleiding van een nieuwsbericht beantwoord?

Werkwoordspelling oefenen

Stappenplan maken of zoeken

Vorige week heb je tijdens de weektaak (misschien) een stappenplan voor de werkwoordspelling gemaakt. Dit hangt af van welke route (en opdrachten) je hebt gekozen. 

Heb je dit niet gedaan? Maak of zoek dan een goed werkend stappenplan. 

Op de volgende slide vind je een filmpje dat je hierbij kunt gebruiken. 

Lever het stappenplan later in deze lesson-up in. 

Lever hier je stappenplan in.

www.spellingoefenen.nl

www.nederlandsetaaltest.nl

Eindopdracht

Schrijf een zelfverzonnen nieuwsbericht bij deze foto. 

Schrijf het in je schrift. 

Volg de stappen die je tijdens de lessen hebt geleerd, dus ook het schrijfplan.

Controleer je tekst op opbouw, inhoud en taalverzorging.

Lever daarna je nieuwsbericht in.  

Maak een foto van je nieuwsbericht en lever het hier in.

En nu... 

Heb je nog vragen? Stel deze in de les aan je docent.

Klaar? Lezen leesboek voor boekopdracht 2