3.1 wereldwijde luchtstromen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

3.1 wereldwijde luchtstromen 

Klimaatvraagstukken

H3 Het klimaatsysteem en landschapzones

Leerdoelen 

Aan het einde van deze paragraaf:

• Weet ik hoe warmte over de aarde wordt verdeeld
• Weet ik wat de kenmerken van een hoge- en lagedrukgebied zijn
• Weet ik wat de wet van Buys Ballot is
• De (globale) ligging van de hoge- en lage drukgebieden op de wereld aanwijzen.
  
• De mondiale windsystemen tekenen, beschrijven en verklaren. 
• Weet ik wat de ITCZ is en hoe deze ontstaat
• Wat een moesson is

Aantekeningen maken is zéér gewenst bij deze paragraaf.

Een hoge drukgebied kent vaak helder weer

1. Waar
2. Niet waar

Het tropisch regenwoud ligt bijna altijd in een lagedrukgebied

1. waar
2. niet waar

Wind gaat altijd van een lagedrukgebied naar een hogedrukgebied

1. waar
2. niet waar

Westenwind gaat in de richting van het Oosten

1. Waar
2. niet waar

Verdeling warmte

• Grote verschillen tussen instraling.
  
• Verdeling warmte door wind en zeestromen.
  

Zomer voor ons

Winter voor ons.

Lichtinval! (energie)

Kenmerken drukgebieden

Hoge drukgebied:

- dalende lucht

- zonnig (dus droog)

- vaak weinig wind

Lage drukgebied:

- stijgende lucht

- bewolkt, kans op neerslag

- kans op harde wind

frontale neerslag

stuwings neerslag

stijgings neerslag

stuwings neerslag

stijgings neerslag

frontale neerslag

In Nederland, want
frontale neerslag ontstaat waar warme lucht en koude lucht elkaar botse. Nederland ligt dichter bij koude lucht dan Spanje

Waarom stijgt lucht? Oftewel: Hoe ontstaat een lage drukgebied?

Hoge- en Lagedrukgebieden

Wet van Buys Ballot

• Wind waait van H naar L
• Wind heeft een afwijking naar links op het ZH en naar rechts op het NH.

Wet v BB: Wind

Luchtstroom langs aardoppervlak. 

Gaat harder als de isobaren dicht bij elkaar liggen. 

Wet v BB: Corioslieffect

Dit effect zorgt ervoor dat de wind een afwijking krijgt. 

Op het noordelijk halfrond is dit een afwijking naar rechts vanuit je rug. 

Op het zuidelijk halfrond is dit een afwijking naar links vanuit je rug gezien.

NH: rechts

ZH: links

Wet van BB: Corioliseffect

Deze les:

Herhaling: 

• wet van Buys Ballot
• Kenmerken hoge- en lagedrukgebieden
• Hoe stijgt lucht?

De wet van Buys Ballot

Welk onderdeel mist?

Hogedruk- en lagedrukgebieden

Wat waren de kenmerken van een H gebied en L gebied ook al weer?

Hoe stijgt lucht op (en ontstaat neerslag/lagedruk?)

Hogedruk- en lagedrukgebieden

https://www.ventusky.com/

Mondiale windsysteem

• Systematische weergave van de drukgebieden en de bijbehorende winden op de wereld.
• Hoe zien we de wet van Buys Ballot terug in het mondiale windsysteem?
•  Dit systeem moet je kunnen tekenen.  (ezelsbruggetje zie whiteboard)

Nu verder met nieuwe stof

Luchtcirculaties

Situatie rond de evenaar

• Systeem word een Headley cell genoemd.

• Waar is het Tropisch minimum?(Lagedrukgebied)?
• Waar is het Subtropisch maximum? (Hogedrukgebied)? 

Passaat

Passaat: wind tussen 30 graden en evenaar. 
Dit is een oostelijke wind die van het subtropisch hogedruk gebied naar de evenaar waait. 

Welke twee passaten zijn er?

ITCZ 

ITCZ is een aanhoudend lagedrukgebied dat ontstaat door de directe instraling van de zon (loodrechte zonnestand) rond de evenaar. 

Deze ITCZ verschuift:

Onze zomer (juni, juli, augustus) voornamelijk op het NH

Onze winter (december t/m februari) voornamelijk op het ZH.

Zomer voor ons

Winter voor ons.

Ga naar je SOM mail

Lees de mail

Maak de online oefening over de windsystemen

lesmateriaal.geobronnen.com

Vandaag

Het laatste deel van 4.1:

- Hoe ontstaat een moesson?

- Welk effect heeft de land-zee verdeling op de ligging van de ITZC?

De vorige les(sen)

- wet van Buys Ballot

- kenmerken H en L drukgebieden

- ITCZ

- Mondiale windsysteem

Waardoor verschuift de ICTZ op het land verder dan op het water?

Gevolg

Opdrachten

Maak van paragraaf 3.1 de opdrachten af. 

In Rio de Janeiro regent het in de maanden januari en februari erg veel.

1. Leg uit met behulp van het grote windsysteem waarom het in Rio in jan/feb regent.

2. Pak kaart 218 B en D erbij. Welke van deze twee kaarten laat de situatie zien van vraag 1?

3. Pak kaart 202 erbij. De Caatinga is een gebergte (F3, G3). Waar zal in januari meer neerslag vallen? Aan de noordkant van het gebergte of de zuidkant? En waarom?

.