3. Imperfectum & perfectum (1)

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Imperfectum & perfectum

- Je kunt in eigen woorden zeggen wat het verschil is tussen het imperfectum en het perfectum.

- Je kunt het imperfectum herkennen.

- Je kunt het perfectum herkennen.

Wil je de grammatica zelf nog nalezen? Zie dan p. 112 t/m 114 van je hulpboek.

Tijden

Tot nu toe heb je in het Latijn gelezen over dingen die in het heden plaatsvinden: de werkwoorden staan in de tegenwoordige tijd (praesens).

Vanaf nu leer je ook over de verleden tijd.

In het Latijn maken we onderscheid tussen 3 soorten verleden tijd:

1. Imperfectum

2. Perfectum

3. Plusquamperfectum

Imperfectum

Onvoltooid Verleden Tijd

- achtergrondinformatie/toestand: hij is aan het...

- langdurige gebeurtenis

- herhaling

Vorming

stam + -ba- (kenletters impf) + persoonsuitgang (-m/-s/-t/-mus/-tis/-nt)

Bij i-stam en mk-stam: bindvocaal e voor kenletters -ba-

VB: laudabam, monebat, audiebamus, regebant

Perfectum

Voltooid Verleden Tijd (perficere = voltooien)

- actie, ontwikkeling in verhaal

- afgerond

- eenmalig

Vorming

perfectumstam + perfectumuitgang

Perfectumstam

A-stam: praesensstam + -v-: laudav- (laudare)

E-stam: praesensstam, maar -e wordt -u: monu- (monere)

I-stam: praesensstam + -v-: audiv- (audire)

Mk-stam: onregelmatig: rex- (regere), cecid- (cadere), cep- (capere)

Persoonsuitgang perfectum

-i (laudavi)

-isti (laudavisti)

-it (laudavit)

-imus (laudavimus)

-istis (laudavistis)

-erunt (laudaverunt)

Inf: -isse (laudavisse) 

Let op: bij het imperfectum is geen infinitivus, maar bij het perfectum wel!

Vertaling

VB: clamabat: hij/zij schreeuwde (impf)

clamavit: hij/zij schreeuwde, hij/zij heeft geschreeuwd (pf)

Esse/posse - impf/pf

Imperfectum (esse): era- + persoonsuitgang impf

Perfectum (esse): fu- + persoonsuitgang pf

Imperfectum (posse): potera- + pu impf

Perfectum (posse): potu- + pu pf

Noteer het imperfectum rijtje van laudare.

Noteer het perfectum rijtje van timere (e-stam).

Noteer het imperfectum rijtje van finire.

Noteer het perfectum rijtje van regere.

Noteer het perfectum rijtje van esse.

addebat

1. imperfectum
2. perfectum

recusaverunt

1. imperfectum
2. perfectum

lacrimavit

1. imperfectum
2. perfectum

dividebant

1. imperfectum
2. perfectum

dormiverunt

1. imperfectum
2. perfectum

tradebat

1. imperfectum
2. perfectum

ponebant

1. imperfectum
2. perfectum

oravit

1. imperfectum
2. perfectum

vendebat

1. imperfectum
2. perfectum

compleverunt

1. imperfectum
2. perfectum

vetabant

1. imperfectum
2. perfectum

celebravit

1. imperfectum
2. perfectum