Werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Persoonsvorm/zwakke en sterke werkwoorden

Werkwoordspelling les 1

Vandaag

Lesdoelen:

• Je kan persoonsvormen in de tt en vt (=PVTT/PVVT) juist spellen
• Je weet het verschil tussen zwakke en sterke werkwoorden

Programma:

• Klassikaal opdracht 1 pp.116 OB 
• Instructie PVTT/PVVT
• Aan de slag

Klassikaal

Opdracht 1 pp.116 OB

Spellen van werkwoorden?

Als je wilt weten hoe je een werkwoord spelt, dan kijk je eerst of het een ....is.

• Persoonsvorm: wij lopen naar school
• Voltooid deelwoord: wij hebben naar school gelopen
• Onvoltooid deelwoord: lopend gingen we naar school

Persoonsvorm(PV)

Je vind de persoonsvorm door?

• De zin in een andere tijd te zetten: ik fiets naar huis-> ik fietste naar huis.
• De zin van enkelvoud naar meervoud veranderen: Ik fiets naar huis-> wij fietsen naar huis.
• De zin vragend te maken: Ik fiets naar huis->fiets ik naar huis?

Persoonsvorm tegenwoordige tijd(PVTT)

Als de persoonsvorm (pv) in de tegenwoordige tijd staat, zijn er 3 mogelijkheden:

1. Ik-vorm en jij/je achter de pv: alleen de stam: ik fiets naar school->word je niet moe?
2. Jij vóór de pv en hij/zij/het: stam+ t: jij loopt elke dag naar huis-> hij fietst elke dag naar huis.
3. Wij/jullie/zij: hele ww: jullie fietsen naar huis.

Persoonsvorm tegenwoordige tijd(PVTT)

LET OP: soms verandert er nog meer in de spelling!!

• Als een werkwoord (WW) met een korte klank twee dezelfde medeklinkers heeft dan verdwijnt één : pakken-> zij pakt/ik pak.
• Als een WW -en eindigt op één medeklinker dan verdubbelt de klinker (klank blijft lang): raken-> ik raak/zij raakt.
• De z verandert meestal in een s en een v in f -> kiezen -ik kies.

Persoonsvorm verleden tijd (PVVT)

Als de persoonsvorm (pv) in de verleden tijd staat, kijk je eerst of je maken hebt met zwak of sterk werkwoord.

• Bij een sterk werkwoord verandert de klank in de VT : enkelvoud ik roep-> ik riep-> oe wordt ie. Meervoud= ik -vorm VT+ en->liep-liepen
• Bij een zwak werkwoord blijft de klank hetzelfde: ik snoep- ik snoepte-> oe blijft oe, maar wat verandert er wel?

Persoonsvorm verleden tijd (PVVT)

Regels bij een zwak werkwoord:

• In het enkelvoud: stam + de óf te.
• In het meervoud: stam+ den óf ten.
• Door 't sexy fokschaapje te gebruiken, achterhaal je welke werkwoorden eindigen op te(n) óf de(n)-> fietsen/ik fiets/ik fietste. Is de laatste letter van de stam een d of een t dan wordt deze verdubbeld-> voeden/ik voed/ik voedde.
• Let op: net als bij TT ook in VT soms te maken met verdubbeling of verenkeling van letters (bestellen-bestelde/ raken -raakte)

Aan de slag

Wat? Opdracht 2 en 3 pp. 116 OB.

Hoe? Zelfstandig en stil.

Tijd? 10 minuten.

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs.

Klaar? Laat de opdrachten zien en neem een antwoordblad mee om na te kijken. Daarna verder met numo.

Huiswerk

Maak opdracht 2 en 3 af voor zover nog niet af in de les. Verder maak je 4 t/m 9 pp. 116-117 OB.

Voltooid en onvoltooid deelwoord

Werkwoordspelling les 2

Vandaag

Lesdoelen:

• Je kan voltooide en onvoltooide deelwoorden juist spellen
• Je kan onregelmatige werkwoorden herkennen en  juist spellen
• Je kent de regels van Engelse werkwoorden en kunt deze toepassen

Programma:

• Wat weet je?
• Huiswerk nakijken opdracht 2 t/m 9 pp. 116-117 OB 
• Instructie voltooid en onvoltooid deelwoord, onregelmatige werkwoorden en Engelse woorden
• Aan de slag

werkwoordspelling tegenwoordige tijd

1. Hij liep naar huis
2. Hij loopt naar huis

Afgelopen weken ... (besteden, VT) we veel tijd aan werkwoordspelling

1. besteden
2. besteede
3. besteedden
4. besteeden

Welke werkwoord is een sterk werkwoord?

1. rijden
2. dwalen
3. redden
4. glanzen

Welk antwoord heeft alleen maar de sterke werkwoorden?

1. beginnen, bieden, bijten en blazen
2. kijken, klagen, kosten, krabben
3. mailen, masseren, melden, mompelen
4. raden, regeren, roepen en ruiken

Nakijken

Opdracht 2 t/m 9 pp. 116-117 OB. 

Kom met je schrift bij me langs, laat de opdrachten zien en neem een antwoordblad mee om na te kijken. Als je klaar bent met nakijken, ga je verder werken in numo!

Voltooid en onvoltooid deelwoord 

Voltooid deelwoord (VD)?

• Geeft vaak aan dat de handeling is afgelopen (voltooid)
• Komt voor met een vorm van hebben, zijn of worden.
• begint vaak met ge / be / ver en staat aan het einde van de zin.
• eindigt op een t / d / en

Voltooid deelwoord?

1. fiets
2. gefietst
3. fietste
4. gefietsd

Voltooid en onvoltooid deelwoord

Hoe maak ik een voltooid deelwoord?

• Sterk werkwoord? Dan eindigt het VD vaak op -en!
• Zitten - Ik zat - Ik heb gezeten

Voltooid en onvoltooid deelwoord

Hoe maak ik een voltooid deelwoord (VD)?

• Zwak werkwoord? Dan eindigt het VD vaak op -d of -t!
• Gebruik  't sexy fokschaapje: haal -en van het hele werkwoord af en kijk naar de laatste letter:

• Wél in 't sexyfokschaapje? > +t
• Níet in 't sexyfokschaapje? > +d

Hij heeft haar (schoppen, VT)

1. geschoppt
2. geschoppd
3. geschopt
4. geschopd

Bijzonderheden voltooid deelwoord(VT) 

• Werkwoorden die al beginnen met ge-, be-, ver-, ont- en er- krijgen geen extra voorvoegsel!
• Scheidbare werkwoorden krijgen bij VT ge- tussen de scheidbare delen!
• Sommige samengestelde werkwoorden zijn niet scheidbaar!
• Gebruik een trema als klinkers botsen!

Zij heeft iets (ontdekken... vul de juiste vorm van het VD).

De docent heeft de regel (afschaffen....vul de juiste vorm van het , VD)

Jan heeft vroeger (handballen...vul de juiste vorm van het VD)

Die opmerking heeft haar (ergeren...vul de juiste vorm van het VD).

Voltooid en onvoltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

• Geeft aan dat de handeling nog bezig is (onvoltooid).
• Het hele werkwoord +d(e)
• Lachend, dansend, springend, zingend, lopend, vragend.

Al (praten, OD) vergaten ze de tijd.

1. pratende
2. pratente
3. pratend
4. pratent

Onregelmatige werkwoorden

• Onregelmatige werkwoorden schrijf je niet volgens de normale spellingregels.
• hebben, kunnen, mogen, willen, zijn en zullen (zie pagina 197 Handboek). Leer deze uit je hoofd!!!

Engelse werkwoorden

• Managen, relaxen, surfen...
• Engelse werkwoorden vervoeg je net zoals Nederlandse werkwoorden. Bij lastige werkwoorden (zoals woorden als pushen) ga je uit van de klank!!!
• Dubbele medeklinker of een -e aan het eind blijft staan als het engelse wekwoord zijn Engelse uitspraak behoudt (ik baseball maar ik basketbal)
• Bij verleden tijd en voltooid deelwoord ga je uit van de regels van 't sexy fokschaapje (zie pagina 197 HB)

Engelse werkwoorden schrijf je net als:

1. Sterke werkwoorden
2. Zwakke werkwoorden

Mijn vriend ... (skaten, tt) altijd in de halfpipe in Zandvoort.

1. skatet
2. skate
3. skated
4. skat

KLAAR

Aan de slag

Wat? Maken (extra ) werkblad VD

Hoe? Zelfstandig en stil.

Tijd? het is huiswerk voor 31/5/24.

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs.

Klaar? Verder met numo. 

Huiswerk

Maak werkblad VD en neem deze de volgende les mee.

Lezen

Leg je leesboek en het gemaakte werkblad op je tafel en ga 30 minuten lezen uit je leesboek

Werkwoordspelling les 3

Vandaag

Programma:

• Lezen 30'
• Werkblad voltooid deelwoord bespreken

Huiswerk

Lees pp. 198-200 HB en maak opdracht 1 pp. 118 OB.