Module E1, week 5 groepskenmerken

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Communiceert met de zorgvrager en het sociale netwerk (Communicator)

Week 5 – Groepskenmerken

MODULE E1 (B1-K1-W5)

Inhoud les 

• Lesdoelen
• Refresh your memory
• Theorie 

-Groepskenmerken
- Groepsdoelen 
- Soorten groepen 

• Aan de slag

Lesdoelen 

• Je kunt benoemen wat de kenmerken zijn van een goed functionerende groep.
  
• Je kunt benoemen wat de rol van de zorgverlener is in het begeleiden van groepen.
  
• Je kunt samenvatten wat belangrijke aandachtspunten zijn in het begeleiden van groepen.
  
• Je kunt benoemen wat veelvoorkomende valkuilen zijn in het begeleiden van groepen door een zorgverlener.
  
• Je kunt enkele voorbeelden noemen van werkvormen die geschikt zijn om met zorgvragers in groepen te werken.
  

Wat is het verschil tussen formele en informele zorg?

Noem allemaal een voorbeeld van inzetten sociaal netwerk bij de zorgvrager

Wat is een groep?

Werkvorm

Opdracht: observeer je medestudenten en bepaal bij welke "groep" jij hoort. 

Tijd: twee minuten!

De studenten krijgen de opdracht om in twee minuten elkaar zo snel mogelijk op te zoeken en een groep te vormen waar ze denken bij te horen. Dit kan op basis zijn  van cultuur, vooropleiding, haarkleur, gender etc. 

Groepen

Een groep ontstaat wanneer 

mensen iets gemeenschappelijk 

met elkaar hebben.

Wat zouden de werknemers van een 

PG afdeling in het verpleeghuis

gemeenschappelijk hebben?

Functies van een groep

De belangrijkste functies van een groep zijn:

• Veiligheid, acceptatie, bescherming en zekerheid bieden
  
• Mogelijkheden tot contact- en relatievorming bieden
  
• mogelijkheden bieden voor activiteiten voor ontspanning en ontwikkeling

Goed functionerende groep

• Er een duidelijke structuur is, waarbij iedereen zich prettig voelt;
  
• iedereen op de hoogte is van de doelstellingen van de groep en erachter staat;
  
• groepsleden het eens zijn met de formele en informele regels voor gedrag;
  
• de persoonlijke wensen, verwachtingen en eigenschappen van de verschillende groepsleden bekend zijn en geaccepteerd worden;
  
• de groepsleden tevreden zijn over de hoeveelheid inspraak die ze hebben in de dagelijkse gang van zaken;
  
• de groepsleden zich kunnen vinden in de rol- en invloedsverdeling in de groep;
  
• er een open communicatie is tussen de groepsleden;
  
• er sprake is van een bepaald onderling vertrouwen, waardoor groepsleden open communiceren;
  
• zorgverleners en zorgvragers goed op elkaar zijn afgestemd wat betreft homogeniteit.
  

Tijdens het begeleiden van groepen is het belangrijk als verpleegkundige om.......

Rol van verpleegkundige bij begeleiden van groepen zorgvragers

• te zorgen voor een goede sfeer;
  
• interactie te stimuleren;
  
• betrokkenheid te stimuleren;
  
• individuele aandacht te geven;
  
• om te gaan met conformisme (omgaan met 'groepsregels')
  
• om te kunnen gaan met conflicten.

Groepsdoel

• Elke groep heeft een bepaald doel
• Mensen streven naar een bepaalde situatie, iets waar diegene belang aan hecht. 
• Zij zoeken een ander op dit doel te bereiken. 

In de zorg zijn vaak groepen ingericht op ondersteuningsdoelen

Voorbeeld

In de maatschappelijke zorg worden groepen gevormd rondom ondersteuningsdoelen. De mate waarin een cliënt ondersteuning nodig heeft, bepaalt vaak in welke groep hij komt.

Groepsnormen

• Onder groepsnormen verstaan we 

het gedrag van personen in de 

groep, zoals de groep 

deze zelf heeft vastgesteld. 

• Deze normen zijn gebaseerd op 

wederzijdse verwachtingen.

Groepsnormen kunnen ook vastgesteld worden doordat een groep onenigheid heeft gehad, denk bijvoorbeeld aan het nakomen van afspraken of het niet over elkaar roddelen.

Soms zijn normen zo vanzelfsprekend dat ze niet worden ervaren als een groepsregel.

Soorten groepen:

• Primaire en
  secundaire groepen
• Formele en informele groepen
• Homogene en heterogene groepen

Op de volgende dia's lopen we ze één voor één even langs

Primaire groep

• Herken je door de persoonlijke band tussen mensen.
• Deze groepen bestaan een lange tijd.

 

“primair” betekent “eerste”

Bijvoorbeeld: een groep zorgvragers die al jaren samenwonen in een kleinschalige woonvorm en lief en leed met elkaar delen. 

OF buiten de zorg; je gezin.

                                                                  

Andere voorbeelden van primaire groepen

Secundaire groep

Mensen in een secundaire groep gaan zakelijker met elkaar om. Ze hebben elkaar nodig om een taak te volbrengen

Bijvoorbeeld;

samenwerken bij een 

dagbestedingsactiviteit of werken op

een zorgboerderij. 

Primaire groep

Secundaire groep 

Formele groepen

•  Zijn opgericht met een vastgesteld doel. 
• Daar hoort een aantal regels bij die vaak beschreven zijn in een reglement of een arbeidsovereenkomst.

voorbeeld van een formele groep zorgvragers is een cliëntenraad.

Kan je nog meer voorbeelden bedenken van formele groepen?

Informele groepen

• Groepen die zich spontaan gevormd hebben. 

• Er hoeft bij een informele 

groep geen duidelijk doel te zijn.

• Mensen kunnen contact met elkaar 

hebben wanneer en waar ze maar willen.

voorbeeld: vriendengroepen 

Homogene groep

• Het woord homo betekent ‘gelijk’. In een homogene groep hebben de deelnemers een gemeenschappelijk kenmerk. 
• Bij homogene groepen lijken de zorgvragers in sommige opzichten op elkaar. Denk aan sekse, leeftijd en problematiek.
•              

Voorbeelden homogene groepen

- Ouderenzorg: de groep bestaat uit allemaal ouderen.

- Afdeling longklachten: de groep bestaat uit zorgvragers met longklachten.

- Groep vegetariërs op een afdeling: De cliënten eten allemaal vegetarisch.

Wanneer spreek je van een homogene groep?

1. Verschillende leeftijden
2. Zelfde beperking
3. Mannen en vrouwen op dezelfde afdeling
4. zelfde sekse

Heterogene groep

• Het woord hetero betekent ‘verschillend’. De deelnemers zijn verschillend. 
• Een groep met mannen en vrouwen is een voorbeeld van een heterogene groep. 

Voorbeelden Hetrogene groepen

* De klas waar je in zit

* Een korfbalteam; bij korfbal zijn de teams gemengd

* Een groep van de naschoolse opvang; de kinderen hebben verschillende leeftijden.

* zorgvragers op een interne afdeling met verschillende problematiek/ klachten.

Iedere groep bestaat uit 5 dezelfde kenmerken, om welk kenmerk gaat onderstaande omschrijving:

Je communiceert voortdurend met elkaar, zowel verbaal als non-verbaal. Groepsleden beïnvloeden elkaar voortdurend.

1. Groepsnormen
2. Groepsdoelen
3. Groepsinteractie
4. Machtstructuur

Opdracht groepsrollen deel 1

Ga naar: Thieme communicatie en begeleiden - Module 4 begeleiden van groepen- 1

Groepen en groepsdynamica  - de individuele zorgvrager in de groep

Welke rol neem jij aan in de klas? 

Schrijf deze op en ook waarom.

Opdracht groepsrollen deel 2

Nabespreken 

• Welke rollen namen de studenten in jullie groep aan? Beschrijf deze.
  
• Nam je de rol die je voor jezelf had bedacht?
  
• Mist er een rol die essentieel had kunnen zijn voor het resultaat?

Uitvoering: 

• verdeel de klas in 2 groepen.
  
• Bouw in 5 minuten en zo groot mogelijke toren met alleen de materialen die je van de docent krijgt.  

Opdracht: Maak een zo groot mogelijk bouwwerk van de materialen die je van de docent krijgt, in 5 minuten.

 docent: 

zorg voor een pak spaghetti + 2 zakken marshmallows/ spekjes

Kijk eens naar jullie eigen groep. 

Wat voor soort groep is het?

Uit welke rollen bestaat de groep. 

Aan de slag in Thieme

Maak de verwerkingsopdrachten en stellingen in Thieme van: 

• Communicatie en begeleiden – Module 4 Begeleiden van groepen: 2. Begeleiden van de zorgvrager in een groep

Schrijf 3 dingen op die je geleerd hebt deze les.

Literatuur 

ThiemeMeulenhoff – Communicatie en begeleiden – Module 4 Begeleiden van groepen:

1. Groepen en groepsdynamica

2. Begeleiden van de zorgvrager in een groep