12.3 Vervoer

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Welkom!

12.3 Vervoer

Wat gaan we leren vandaag?

1. Je leert hoe dieren stoffen in hun lichaam vervoeren.
2. Je leert hoe bij planten stoffen op de juiste plek komen.
   

Wat is de fotosynthese formule ook alweer?

Wat hoort niet bij planteneters?

1. Lang verteringsstelsel
2. Knipkiezen
3. Plooikiezen

Waarom hebben planteneters een langer verteringsstelsels dan niet-planteneters?

Leg uit wat tracheeën en stigma's te maken hebben met het ademhalen van een insect.

Wanneer gaat het water door de kieuwen van een vis?

1. Als zijn bek open is
2. Als zijn bek dicht is

Hoe vervoeren insecten stoffen?

Het bloed vervoert geen koolstofdioxide en zuurstof, alleen voedingsstoffen en andere afvalstoffen
. Ze hebben een open bloedsomloop.

Hoe vervoeren vissen stoffen?

1. Hart pompt bloed naar kieuwen
2. Zuurstof gaat uit water in bloed
3. Bloed met zuurstof door lichaam

       Afvalstoffen in bloed terug

   4. Vanuit darmen voedingsstoffen 

       in bloed

   5. bloed terug naar hart

Vissen hebben een gesloten

bloedsomloop

Hoe vervoeren planten stoffen?

Vaten in vaatbundels

Houtvaten

Bastvaten

Toepassing

Toepassing

Je hart is ongeveer zo groot als je vuist. Het hart van een spitsmuis is veel kleiner, dat van een blauwe vinvis veel groter. Hoe groter het dier, hoe groter het hart (bron 9).

Blauwe vinvissen zijn de grootste zoogdieren. Ze worden 30 meter lang. Er is een heel krachtig hart nodig om het bloed door het lichaam te pompen.

Het hart van de blauwe vinvis is zo groot als een kleine auto (bron 9). Het hart weegt 500 kilogram. Zo’n groot hart pompt niet snel. De hartslag van de blauwe vinvis is ongeveer 7 slagen per minuut.

Hoe kleiner het dier, hoe sneller de hartslag. Kleine dieren als cavia’s en konijnen hebben een hartslag van 200 slagen per minuut in rust.

Het kleinste zoogdier, een spitsmuis, heeft een hartslag van 800 slagen per minuut als hij stilzit. Als hij rent, kan dit oplopen tot wel 1300 slagen per minuut.

Wat heb je tot nu toe geleerd over dieren, insecten, vissen en planten qua eten, ademhalen en vervoer?