Herhalingsles thema weer & klimaat

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Herhalingsles thema weer & klimaat

Weer elementen 

• Temperatuur
  
• Neerslag
  
• Bewolking
  
• Wind
  
• Luchtdruk
  

Klimaatfactoren 

• Breedteligging; Gaat over de afstand tot de evenaar. Hoe verder van de evenaar, hoe lager de gemiddelde temperatuur 
• hoogteligging; Hoe hoger je komt, hoe kouder het wordt. 
• Land/zee verdeling 
• Gesteldheid wateroppervlakte; Welk materiaal is er op de ondergrond, grondmateriaal. Water warmt langzamer op en koelt langzamer af dan land. 
• Wind- en zeestromen: Systeem van wereldwijd bewegen van zeestromen.
  
  

Occlusiefront 

- hoge luchtdruk beweegt naar koude luchtdruk

- beweegt van warm naar koud

- lage luchtdruk beweegt naar linksom (tekening wet Buys Ballot)

- ze gaan een spiraal vormen,

 dus koude lucht en warme lucht gaan om elkaar

 heel draaien en er ontstaan een spiraal.

- De koude lucht (van beide kanten) haalt de warme lucht in,

 waardoor de warme lucht omhoog wordt geduwd.

- Warme lucht koelt af

- Er ontstaat aan allebei de kanten regen.

Soorten neerslag 

• Stijgingsneerslag 
• Stuwingsneerslag 
• Frontale neerslag  

Fronten op de kaart

Fronten op Buienradar

Frontale neerslag & extreem weer 

In de VS komen koude, droge lucht uit het noorden en warme, vochtige lucht uit het zuiden samen,  vooral in het midden van het land. Dit veroorzaakt lagedrukgebieden (depressies), wat leidt tot frontale neerslag.

H

H

Koude (polaire), droge lucht komt vanuit Canada 

H

Noordwesten: aanlandige (vochtige) wind komt vanuit de Grote oceaan

Californië: aflandige wind zorgt voor droge zomers

H

Zuidoosten: aanlandige (vochtige) lucht vanuit de Golf van Mexico

Gebruik figuur 1 en leg uit dat de Rocky Mountains een rol spelen in het 'blokkeren' van luchtstromen en dat dit extreem weer kan veroorzaken, zoals sneeuwstormen (cold waves) of hittegolven (warm waves).

Cold wave; extreme kou en veel sneeuw 

Heat wave; hoge temperaturen 

Effect klimaatverandering: Verdroging en verzilting 

Hogere temperaturen en minder neerslag leiden tot

•  verdroging
• verzilting door irrigatie en het oppompen van grondwater 

Ook: stijging zeespiegel

verzilting in kustgebieden

Effect klimaatverandering: Verwoestijning 

Het risico op verwoestijning wordt berekend op basis van 4 factoren:

- hoe droog een gebied is

-  hoeveel erosie er optreedt

- hoe vaak er bosbranden zijn

- of er duurzaam met grondwater wordt omgegaan

Irrigatiemethoden 

• Beregening 
• Oppervlakte-irrigatie 
• Druppelirrigatie 

Hoe ontstaat een tropische orkaan?

• Ontstaat boven warm zeewater met een minimale temperatuur van 26,5 °C. 
• Boven zee is een lokaal lagedrukgebied / tropische depressie. 
• Warme vochtige lucht stijgt snel op  (superverdamping) -> koelt af -> condensatie -> ontstaan wolken heel hoog in de lucht-> gaat regenen. 
• Van alle kanten wordt lucht aangevoerd om het tekort (lagedruk) aan te vullen 
• Lucht gaat draaien (Corioliseffect) omdat het door de aarde rond is en daaronder draait. 

Van hoge naar lage luchtdruk!

Hoe stopt een orkaan? 

• Boven land  of koeler zeewater krijgt de orkaan geen nieuwe energie en wordt de orkaan afgeremd. 
• Kan 5 tot 10 dagen duren. 

Hoe ontstaat een tornado? 

Voorwaarde: Sterke (warme) onderstroom met een zwakke (koude) lucht erboven in de tegengestelde richting. 

Stap 1: hoge snelheid op hoge grote wind 

Stap 2: Ontstaat horizontale ronde bewegingen
Stap 3: De lucht is onstabiel (warme, natte lucht onderin, boven droge, koude lucht)

Stap 4: Warme lucht wil opstijgen -> dit is brandstof voor de onweersbui 

Stap 5: Door de warme opstijgende lucht gaat het sneller --> stijgt het --> horizontaal naar verticaal 
Stap 6: Uit de onweersbui daalt de tornado, waardoor het contact maakt met het aardoppervlak en puin kan veroorzaken.