3.2 Periodiek systeem

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3.2 Periodiek systeem

Elementen

• Elementen: niet-ontleedbare stoffen of atoomsoort van de stof
• 1800: versneld onderzoek
• 19e eeuw: overeenkomstige chemische eigenschappen 
  Bijv: natrium, kalium, lithium
            jood, broom, chloor, fluor

Periodiek Systeem der Elementen

• 1869: Dimitri Mendelejev
• Rangschikken van elementen: oplopende massa en soortgelijke chemische eigenschappen
• Voorspelling van nog niet ontdekte elementen 

Op basis waarvan rangschikte Mendelejev eerst de toen bekende elementen?

1. De kleur
2. De massa
3. Datum van ontdekking
4. De naam

Wat hebben elementen in dezelfde groep (kolom) met elkaar gemeen?

1. Hun massa
2. Hun datum van ontdekking
3. Hun chemische eigenschappen

Metalen (element)

Hebben gemeenschappelijke stofeigenschappen: 

• geleiden elektrische stroom en warmte
• vast bij kamertemperatuur
• glimmen van zichzelf of na polijsten 

Waarvoor gebruiken we metalen?

Bedenk een paar voorbeelden

Metalen (voorbeelden)

Niet-metalen 

Nauwelijks gemeenschappelijke eigenschappen

• geen stroomgeleiding 

Veel niet-metalen zijn gasvormig -> bevinden zich in de atmosfeer 

Soorten stoffen 

We onderscheiden 3 soorten stoffen:

• Metalen
• Zouten 
• Moleculaire stoffen 

Je kunt ze onderscheiden op grond van stroomgeleiding

Metalen (stof)

• Reageren niet met elkaar 
• Mengen in gesmolten toestand -> legering
  Bijv. brons (legering van koper en tin)
• Kan wel reageren met niet-metalen
  Bijv. zink + chloride -> zinkchloride 
• Geleiden stroom in vaste en gesmolten toestand

Zouten

• Bestaan uit een metaal en niet-metaal 
• Geleiden alleen stroom in vloeibare fase 
• Alle zouten zijn vast bij kamertemperatuur 
• Naam afleiden:

1. Noteer eerst de naam van het metaal (magnesium)
2. Zet de naam van het niet-metaal erachter (chloor)
3. Zet de uitgang -ide achter de naam (magnesiumchloride)

Moleculaire stoffen

• Stoffen wiens moleculen bestaan uit enkel niet-metalen
• Geleiden geen stroom 
• Naam via systematische naamgeving

Welke soort stof geleidt stroom in vaste fase?

1. Metalen
2. Zouten
3. Moleculaire stoffen

Welke soort stof bestaat uit zowel een metaal als een niet-metaal?

1. Moleculaire stoffen
2. Metalen
3. Zouten

Stelling: Metalen kunnen met elkaar reageren.

1. Juist
2. Onjuist

Huiswerk

Opdracht 19 t/m 26