Workshop eetproblematiek

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Workshop Eetproblematiek

Doelen van deze les

• Je weet welke eetstoornissen er zijn
• Uitleggen wat het begrip voedingstoestand betekent
• gevolgen benoemen van een verslechterde voedingstoestand
• oorzaken benoemen van ondervoeding en overeten
•  gevolgen benoemen van ondervoeding en overeten

ARFID Avoidant Restrictive Food Intake Disorder. Met je gewicht of lichaam ben je niet bezig. Het kan je niet schelen of je aankomt of afvalt.

Weerzinwekkende geuren, smaken en structuren

OSFEDNAO (niet anders omschreven) is eigenlijk een oude benaming voor deze eetstoornis, aangezien deze sinds de DSM-5 officieel ‘Andere gespecificeerde voedings- of eetstoornis’ wordt genoemd.

Eetproblemen

Een eetprobleem kan kwantitatief zijn: De cliënt krijgt dan

onvoldoende binnen. 

Het kan ook kwalitatief zijn: De cliënt krijgt wel genoeg binnen, maar te eenzijdig.

Een eetprobleem kan kwantitatief zijn: het kind krijgt dan

onvoldoende binnen. In het uiterste geval wordt dit aangevuld met sondevoeding. Het kan ook kwalitatief zijn: het

kind krijgt wel genoeg binnen, maar te eenzijdig.

De voedingstoestand

"De samenstelling en conditie van het lichaam als gevolg van enerzijds de inname, absorptie en benutting van voeding, en anderzijds de invloed van ziektefactoren."

Ook personen met een gezond gewicht of overgewicht kunnen ondervoed zijn. Bij acuut verlies van voedingsstoffen door braken of diarree kan de voedingstoestand snel verslechteren, vooral als er ook een toegenomen energiebehoefte is door ziekte of koorts.

Wat is het gevolg van een slechte voedingstoestand?

Waar denk je aan bij een eetstoornis?

Oorzaken eetstoornissen

Waarschijnlijk een combinatie van bio-psycho-sociale factoren.

  

• Negatief zelfbeeld/lichaamsbeleving
  
• Sterk perfectionisme
  
• (Emotionele) faalangst
  
• Obsessieve persoonlijkheidstrekken
  
• Extreem lijngedrag
• Controle behoefte (mogelijk uit trauma, persoonlijkheid)
• Extreem veel sporten of bewegen om af te vallen
  
• Extreem dwangmatig gezond eten (orthorexia)
  

• beschadiging slokdarm
• Verlaagde weerstand
• uitdrogen
• haaruitval
• minder pigment
• obstipatie
• nierbeschadiging
• tanderosie

Gevolgen

Criteria voor ondervoeding

Eén of meer van onderstaande kenmerken moet aanwezig zijn	Een of meer van onderstaande oorzaken moet aanwezig zijn
Onbedoeld gewichtsverlies: 5% of meer onbedoeld gewichtsverlies in de afgelopen 6 maanden of 10% of meer onbedoeld gewichtsverlies in een periode van langer dan de afgelopen 6 maanden	Tekort aan voedingsstoffen: 1 week meer dan 50% minder gegeten hebben dan de energiebehoefte of meer dan 2 weken verminderde inname of opname of een chronische maagdarmaandoening die inname of opname negatief beïnvloedt
Laag BMI	Ziekte of inflammatie (ontsteking): acute ziekte of trauma of chronische aan ziekte gerelateerde inflammatie
Verminderde spiermassa

BMI lager dan 18,5 bij volwassen 

Bij ouderen (boven 70 jaar) een BMI lager dan 20

Oorzaken van ondervoeding

• Verminderde voedselinname door verminderde eetlust of misselijkheid.
  
• Moeilijkheden met kauwen, proeven, slikken of vertering.
  
• Psychologische problemen, zoals angst, depressie, verdriet. Iemand heeft dan geen zin meer in eten. Een gevolg is het overslaan van maaltijden of kleinere porties nemen.
  
• Sociale factoren, zoals eenzaamheid, geen mogelijkheid om eten te kopen of bereiden.
  
• Dementie.
  
• Verslaving.

De gevolgen

• Daling van de weerstand;
• Verhoogde kans op ziekteproblemen, zoals infecties, decubitus, vallen en vertraagde wondgenezing;
• Kan leiden tot een langere opnameduur in ziekenhuizen;
• Verhoogd medicijngebruik;
• Afname van de kwaliteit van leven.

Wie hebben risico op ondervoeding?

Grootste groepen die risico hebben op ondervoeding zijn kwetsbare ouderen, chronisch zieken, mensen met kanker, mensen die een grote operatie ondergaan en mensen met een ernstig trauma. 

 

Screening op ondervoeding

• SNAQ
  (Short Nutritional Assessment Questionnaire)
• Must
  (Malnutrition Universal Screening Tool)

Lichamelijke gevolgen van overeten:

 Maag- en slokdarmbeschadigingen

 Overgewicht, met bijbehorende risico’s als diabetes mellitus, hart- en vaatziekten en

beroerte.

 Verhoging concentratie serotonine in hersenen

 Stijging activiteit sympathisch zenuwstelsel en concentratie adrenaline

Gevolgen op het welzijn en persoonlijke leven:

Een eetstoornis tast de kwaliteit van leven van mensen duidelijk aan. 

Mogelijke gevolgen zijn:

 Vermoeidheid, apathie en preoccupatie met voedsel

 Belemmering of stagnering persoonlijkheidsvorming

 Sociale gevolgen en sociaal isolement

 Depressiviteit

 Angstklachten

 Geheugen- en concentratiestoornissen

 Neuropsychologisch disfunctioneren

 Arbeidsongeschiktheid

Pathologie

PICA

De drang om dagelijks niet-eetbare dingen te consumeren, zoals bijvoorbeeld aarde, haar, steentjes en munten,etc.

We kunnen nog geen exacte oorzaak geven voor het ontstaan van pica. Net als bij andere eetstoornissen gaat het vaak om een combinatie van factoren. Wél blijkt uit onderzoek dat iemand met pica vaak ook is gediagnostiseerd met een ontwikkelingsstoornis of een psychische stoornis. Bij kinderen met een ontwikkelingsstoornis zoals autisme wordt bijvoorbeeld vaker pica geconstateerd dan bij leeftijdsgenootjes zonder ontwikkelingsstoornis. Er zijn ook aanwijzingen dat armoede, verwaarlozing en mishandeling aanleiding kunnen zijn voor het ontwikkelen van pica. De medische term komt van het Latijn voor ekster (Pica pica), een vogel die volgens de folklore onophoudelijk objecten verzamelt om zijn nieuwsgierigheid te bevredigen.

Kijkvraag filmpje

Wat zijn de verschillen tussen anorexia en boulimia?

Anorexia

Feiten Anorexia Nervosa

• Van alle psychische stoornissen is anorexia de dodelijkste.
• 6-10% overleeft anorexia niet.
• 5.600 patiënten in Nederland.
• 95% van de patiënten is meisje.
• Elk jaar komen daar 1.300 meisjes bij.
• 45% herstelt volledig, 30% gedeeltelijk, 25% niet.

binge-eating disorder

Eetstoornis waarbij de patiënt terugkerende perioden van eetbuien heeft, zonder dat de patiënt (veel) maatregelen neemt om gewichtstoename te voorkomen.

https://www.parnassiagroep.nl/uw-probleem/eetstoornis/binge-eating-disorder-eetbuistoornis-

De eetbuistoornis kan lichamelijke klachten tot gevolg hebben. Welke hieronder zijn juist?

1. Suikerziekte & gewrichtsklachten
2. hart- en vaatziekten & een te hoog cholesterol
3. ondergewicht & haaruitval
4. A & B zijn beide goed

voeding bij autisme

Ze willen alleen maar groen of oranje eten en geen warme

maaltijd, fruit of rauwe groenten. Eetproblemen komen veel

voor bij clienten met autisme

Behandelingen eetstoornissen

Bij het behandelen van eetproblemen, kijk je allereerst

of het eetprobleem primair of secundair is

Een primair eetprobleem vindt zijn oorsprong in

het kind zelf. Vaak is er dan iets misgegaan bij de ontwikkeling en het leren eten.

Als een eetprobleem komt door omgevingsfactoren, dan is het secundair. 

www.kijkopgezond.nl

Game 

ik kies mijn eten

Eten en drinken zijn basisbehoeftes die dagelijks vervuld moeten worden. Eten hoort veilig, gezond en liefst afwisselend te zijn. Thuis maken mensen die keuzes elke dag zelf. In de zorg hebben begeleiders veel invloed op de samenstelling van het menu van hun cliënten.

http://ikkiesmijneten.nl/

Een verminderde eetlust kan ontstaan door tijdelijk of blijvend geur- en smaakverlies

Wat weer lijdt tot ondervoeding. 

Wat zijn signalen dat iemand boulimia heeft?

1. braaklucht
2. kauwgom kauwen
3. overal snoep/ koek papiertjes
4. A,B en C zijn juist

De volgende lichamelijke klachten horen bij Anorexia Nervosa:

1. haaruitval
2. Geen menstruatie
3. maag- en darmproblemen
4. A, B & C zijn alle drie juist

Wat is geen oorzaak van ondervoeding?

1. Kauw- en slikproblemen
2. Eenzaamheid door corona
3. Dementie
4. Operatie aan een moedervlek

Jan heeft een vreetbui en na het eten braakt hij.
Welke eetstoornis is dit?

1. Anorexia
2. Boulimia
3. Binge eating disorder
4. Anorexia & binge eating disorder

Wat is geen kenmerk van anorexia nervosa?

1. Negatieve zelfbeeld
2. Angst om dik te worden
3. Perfectionist
4. Angst om af te vallen

Slikproblemen

           Verdikkingsmiddelen                    bij slikproblemen

Slikproblemen

Wat mag de zorgvrager eten?

Houding

Hulpmiddelen

Verslikken en verstikken

Aspiratiepneumonie

1. Longontsteking door verslikking.
2. Onvermogen van zorgvragers om voldoende te hoesten bij verslikken.
3. Bij braken, reflux en verslikken.
4. Belangrijkste aandachtspunt: Koorts

Ademhalingsproblemen

Verstikking/verslikking

Verslikken/

verstikken