Grammatica zinsdelen - hoofdzinnen en bijzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Vandaag:

Grammatica paragraaf 9: samengestelde zin 

Grammatica zinsdelen paragraaf 9

Ik kan hoofd- en bijzinnen herkennen in samengestelde zinnen.

Verschil onderstaande zinnen?

Frits heeft gisteren leren fietsen.

Frits heeft gisteren leren fietsen, maar hij kan het nog niet alleen.

Enkelvoudige zin

Een enkelvoudige zin is een zin die één persoonsvorm heeft:

Mijn moeder schrijft een brief aan mijn broer.

Samengestelde zin

Een samengestelde zin is een zin die twee persoonsvormen bevat.

Mijn moeder schrijft een brief aan mijn broer, omdat zij hem mist.

Omdat zij hem mist, schrijft mijn moeder een brief aan mijn broer.

Wat je moet weten

• Wat is de persoonsvorm van de zin?
• Wat is het onderwerp van de zin?

• Gebruik, om de persoonsvorm te vinden, de manier om de zin in andere tijd te zetten. De werkwoorden die veranderen => persoonsvormen

•  Mijn buurjongen is morgen jarig, maar viert het pas volgend weekend.
  
• Mijn buurjongen was gisteren jarig, maar vierde het pas vorig weekend.

Hoofdzin - bijzin

Een samengestelde zin bestaat uit een hoofdzin en een bijzin.

Hoofdzin:

1) persoonsvorm en onderwerp staat naast elkaar.

2) er kunnen geen andere zinsdelen tussen staan.

3) de persoonsvorm staat op de eerste of tweede plaats.

Mijn moeder schrijft een brief aan mij broer, omdat zij hem mist.

Hoofdzin - bijzin

Bijzin:

1) er kunnen andere zinsdelen tussen onderwerp en persoonsvorm staan. 

2) de persoonsvorm staat vaak achter in de bijzin.

Mijn moeder schrijft een brief aan mijn broer, omdat zij hem mist.

Onthoud dit

Als je een samengestelde zin vragend maakt, komt de hoofdzin vooraan te staan!

Schrijft mijn moeder een brief aan mijn broer, omdat zij hem mist?

Drie mogelijkheden

Hoofdzin + hoofdzin:

Neem je rugzak mee of pak je handtas.

Hoofdzin + bijzin:

Ik kan me niet voorstellen, dat Linda nog langer blijft.

Bijzin  + hoofdzin:

Als je nu je spullen niet pakt, dan doe ik het voor je!

Hoofdzin

• Persoonsvorm staat naast het onderwerp in een zin. Er passen (bijna nooit) andere zinsdelen tussen. 

• De persoonsvorm is het eerste of tweede zinsdeel.

Ik ga naar huis, want ik moet huiswerk maken.

Bijzin

• Tussen de persoonsvorm en het onderwerp kan wél een ander zinsdeel staan, bijvoorbeeld het woord 'niet'.

• De persoonsvorm staat vaak achter in de zin.

Ik houd er rekening mee dat je te laat thuis bent.

Bestaat de zin uit hoofdzin- hoofdzin, hoofdzin- bijzin of bijzin- hoofdzin? 

Ik probeerde te lezen, maar mijn ogen vielen steeds dicht.

Ik probeerde te lezen, maar mijn ogen vielen steeds dicht.

1. hoofdzin- hoofdzin
2. hoofdzin- bijzin
3. bijzin- hoofdzin

Bestaat de zin uit hoofdzin- hoofdzin, hoofdzin- bijzin of bijzin- hoofdzin?

Het gaat vast beter als ik een stukje hard ga lopen.

Schrijf op of de zin bestaat uit hoofdzin- hoofdzin, hoofdzin- bijzin of bijzin- hoofdzin. Kies het goede antwoord.

Het gaat vast beter als ik een stukje hard ga lopen.

1. hoofdzin- hoofdzin
2. hoofdzin- bijzin
3. bijzin- hoofdzin

Bestaat de zin uit hoofdzin- hoofdzin, hoofdzin- bijzin of bijzin- hoofdzin?

Hoewel ik laat naar bed ga, ben ik vroeg opgestaan

Schrijf op of de zin bestaat uit hoofdzin- hoofdzin, hoofdzin- bijzin of bijzin- hoofdzin. Kies het goede antwoord.

Hoewel ik laat naar bed ga, ben ik vroeg opgestaan

1. hoofdzin- hoofdzin
2. hoofdzin- bijzin
3. bijzin- hoofdzin

Aan de slag

Maak opdracht 1 op bladzijde 222.

Deze bespreken we over 10 minuten.

Klaar?

Maak opdracht 2 en 3 op bladzijde 223.