Kinderarbeid & Twentse textiel

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 5-8

Kinderarbeid

Vraag wat de leerlingen nog weten over de eerste les, dat ging over kinderarbeid en het wetje van van Houten.

Waar gaat deze les over?

We gaan het hebben over kinderarbeid in (Enschedese) textielfabrieken. 

Textielfabriek

In een textielfabriek worden van garen stoffen en textiel gemaakt. Met deze stoffen kun je kleren maken. Dit werd veel in Twente en met name in Enschede gedaan. 

Textielfabriek

Vroeger werd kleding met de hand gemaakt. Later werden machines uitgevonden die konden weven: de weefmachines. Deze waren groot en gevaarlijk.

Wat zou er gevaarlijk zijn aan zo'n weefmachine?

Gevaarlijk

De weefmachines in de textielfabriek werden steeds groter. De garen gingen soms nog wel eens dwars zitten, of een machine ging wel eens stuk. Volwassenhanden waren te groot om tussen de machine te komen om iets te repareren. Hiervoor werden kinderen gebruikt. 

Kinderhanden waren kleiner en konden makkelijker bij de garen en klossen om ze te verwisselen. 

Dit was niet zonder gevaar....

Gevaarlijk

Ook voor kinderen was dit gevaarlijk. Ze moesten soms wel 6 uur achter elkaar tussen de machines staan, soms in een geknielde houding!! Ze moesten goed opletten want als je hand tussen de machine kwam verloor je zo een vinger! Dit is vaak gebeurd.

Gevaarlijk

Kinderen moesten soms wel 12 uur werken per dag! Ook moesten ze zich steeds concentreren omdat ze gevaarlijk werk deden. Om ze een beetje bij de les te houden kregen ze geen energydrink maar iets anders...

Wat kregen de kinderen tegen vermoeidheid?

1. Koffie
2. Borrel
3. Suikers
4. Druiven

Waarom?

Volwassen arbeiders verdienden maar 12 stuivers dag (60 cent). Kinderen moesten het inkomen aanvullen.

Kinderen verdienden minder, namelijk 7 stuivers per dag. (35 cent)

Waarom?

Sommige taken konden dus ook beter door kinderen uitgevoerd worden, en ze waren nog eens goedkoper ook!

Kinderarbeid

Vroeger was het heel gewoon dat een kind van 7 of 8 jaar al aan het werk was. In Twente was dit in de Textielfabrieken of bij je ouders op de boerderij.

Leerplicht of recht op onderwijs bestond nog niet.

Een jongen werkt op de boerderij van zijn ouders op Stroinkslanden.

Bestaat er nog steeds kinderarbeid?

Textiel in Enschede

Ook in Enschede waren er textielfabrieken waar kinderen werkten, net zoals in meer plaatsen in Twente, zoals Almelo, Hengelo en Nijverdal. 

We gaan leren wat de 3 grootste textielfabrieken uit Enschede zijn.

Toen, textielfabriek

Nu, appartementen

Toen, Spinnerij Roombeek

Nu, de Museumfabriek

Ken je de naam van Heek misschien? Zo ja, waarvan?

Van Heek

Wist je dat?

- Het Van-Heekplein in Enschede is vernoemd naar de textielfamilie.

Toen, textielfabriek

Nu, woningen

Er is veel beeldmateriaal over de Van Heek textielfabrieken.

Deze video is gemaakt in 1940. Je ziet in de volgende video hoe er werd gewerkt in de fabrieken. Denk je dat je ook kinderen gaat zien? En waarom?

Bestaan er nog steeds textielfabrieken?

1. Ja
2. Nee

Je kent de labels misschien wel: Made in China, of Made in India. Tegenwoordig halen de meeste grote bedrijven hun kleding uit Azië, waar mensen nog steeds voor een laag loon in een textielfabriek veel te lang moeten werken, ook kinderen.. Bekende bedrijven die hier kleding laten maken zijn C&A en Primark.

Stel: je koopt een T-shirt bij de Primark. Deze kost maar 5 euro, maar is gemaakt door een kind. Je kunt hetzelfde t-shirt ook kopen voor het dubbele, 10 euro, maar dan is hij wel gemaakt door een volwassene. Zou je dit doen?

1. Ja
2. Nee

Voor de kinderen die nog meer willen weten over textielarbeid in Enschede: na de Corona kunnen we met een klein groepje nog een bezoek brengen aan de Museumfabriek in Enschede!