3.7 grammatica onderschikking en de beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3.7 grammatica 

Leerdoelen:

• Je leert onderschikking herkennen en benoemen.
• Je leert de beknopte bijzin herkennen en benoemen.

Maken

Maak opdracht 5a en 6a - blz. 221-222

Na 5 min. klassikaal bespreken

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

• Een beknopte bijzin heeft geen onderwerp
• Een beknopte bijzin heeft geen  persoonsvorm
• Een beknopte bijzin heeft als vorm: te + infinitief, of een (on)voltooid deelwoord

Beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is een bijzin waarin geen persoonsvorm en geen onderwerp geschreven staan, maar je kunt ze er wel bij bedenken.

Zin: met de bus opgehaald, kwam hij uiteindelijk toch nog thuis

Toen hij met de bus werd opgehaald, kwam hij uiteindelijk toch nog thuis.

Beknopte bijzin

Een beknopte bijzin (bijzin zonder pv en ond) kan op drie manieren bestaan:

1. Met een voltooid deelwoord:

Met de bus opgehaald, kwam hij uiteindelijk toch nog thuis.

2. Met een onvoltooid deelwoord:

Rennend over de gang, botste de jongen tegen de deur.

3. Met een te+initiatief:

Na drie uur gefietst te hebben, waren de wielrenners op hun bestemming

Een beknopte bijzin heeft een onderwerp.

1. juist
2. niet juist

Een beknopte bijzin heeft een persoonsvorm

1. juist
2. niet juist

beknopte bijzin

Na een ei gelegd te hebben, vloog de Koekoek weg.

Wat is de hoofdzin en wat is de bijzin?

beknopte bijzin

Na een ei gelegd te hebben, vloog de Koekoek weg.

Is de bijzin beknopt?

beknopte bijzin

Na een ei gelegd te hebben, vloog de Koekoek weg.

Welk onderwerp is weggelaten?

beknopte bijzin

Na een ei gelegd te hebben, vloog de Koekoek weg.

Is dat ook het onderwerp in de hoofdzin?

Koekoek

beknopte bijzin

Na een ei gelegd te hebben, vloog de Koekoek weg.

Is de beknopte bijzin dus goed?

beknopte bijzin

Na een ei gelegd te hebben, vloog de Koekoek weg.

Ja!

beknopte bijzin

Na een ei gelegd te hebben, vloog de Koekoek weg.

Hoe maak je een normale bijzin?

beknopte bijzin

Na een ei gelegd te hebben, vloog de Koekoek weg.

Nadat de vogel een ei gelegd had, vloog de Koekoek weg.

Tip: maak van Na eerst Nadat....je kan dan makkelijk zelf de zin afmaken.

Onderwerp

persoonsvorm

Beknopte bijzin

Vrolijk zingend, brak het koekoeksei open.

Wat is de hoofdzin en wat is de bijzin?

Beknopte bijzin

Vrolijk zingend, brak het koekoeksei open.

Wat is het (weggelaten) onderwerp in beide zinnen?

Beknopte bijzin

Vrolijk zingend, brak het koekoeksei open.

Is deze beknopte bijzin dus goed?

Beknopte bijzin

Vrolijk zingend, brak het koekoeksei open.

Nee!

(...want wat staat er eigenlijk?)

Beknopte bijzin

Vrolijk zingend, brak het koekoeksei open.

Verbeter dus de zin!

Beknopte bijzin

Vrolijk zingend, brak het koekoeksei open.

Gewone bijzin maken:

Terwijl de vogel vrolijk zong, brak het koekoeksei open.

of

Hoofdzin veranderen (onderwerpen gelijk maken)

Vrolijk zingend, zag de vogel het koekoeksei openbreken.

onderwerp

de vogel

Maken

3.7  grammatica

Opdracht 7, 8, 10b, 10c en 12

blz. 222-225