Leesstrategieën voor het eindexamen maatschappijwetenschappen

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Examenanalyse algemeen

- Je krijgt 180 minuten voor het examen.

- Je krijgt gemiddeld 24 vragen.

- Hier horen gemiddeld 7 bronnen bij.

- In totaal zijn er gemiddeld 50 punten te verdienen, dus ongeveer 2 punten per vraag.

Examenanalyse inhoud

- Gemiddeld 10 vragen over kernconcepten

- Gemiddeld 12 vragen over de overige begrippen en theorieën

- Gemiddeld 2 vragen over onderzoeksvaardigheden

Kernconcepten (gem. 10 vragen)

- Soms moet je de omschrijving reproduceren (´geef de omschrijving´), maar meestal toepassen op de tekst met behulp van de omschrijving.

- Soms moet je zelf bedenken welk kernconcept van toepassing is in een situatie.

- Soms moet je ook de hoofdconcepten gebruiken.

- Deze kernconcepten kwamen het meeste voor tot nu toe:

3x: identiteit, socialisatie, sociale ongelijkheid

2x: macht, institutionalisering, cultuur, sociale cohesie

Overige begrippen/theorieën (gem. 12 vragen)

- Soms reproduceren (´geef de omschrijving´), maar meestal toepassen met behulp van het begrip of de theorie.

- Deze overige begrippen/theorieën kwamen het meeste voor tot nu toe:

3x: sociaal kapitaal, politieke stromingen, systeemmodel

2x: 4 componenten van sociale uitsluiting, mediahypothesen,
4 soorten bindingen/machtsbronnen, criminologische theorieën/klassieke vs moderne school, positietoewijzing en positieverwerving

Onderzoeksvaardigheden (gem. 2 vragen)

Deze moet je vooral toepassen (en niet reproduceren) in de examens tot nu toe.

- Indicatoren opstellen bij een situatie (3x)

- Onafhankelijke/afhankelijke variabelen benomen in een situatie (3x)

- Hypothese opstellen bij een situatie (2x)

- Representativiteit, validiteit of betrouwbaarheid toepassen
op een situatie (1x)

Leesstrategieën voor het eindexamen maatschappijwetenschappen

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je verschillende leesstrategieën toepassen bij het begrijpend lezen van teksten voor het eindexamen maatschappijwetenschappen.

De manier waarop je een tekst leest.

Globaal lezen

Je leest: 

de eerste en de laatste alinea

de eerste en laatste zinnen van de alinea's

Doel: je weet de hooflijnen van de tekst

Intensief/

nauwkeurig lezen

Je leest de tekst in zijn geheel

Je vraagt je af wat is de belangrijkste boodschap van de schrijver 

Zoekend lezen

Je leest de tekst niet helemaal

Je zoekt alleen de gevraagde informatie op.

Lees de titel, de eerste- en laatste alinea

Lees tussenkopjes en vetgedrukte woorden.

Wat zijn leesstrategieën?

Leesstrategieën zijn technieken die je helpen bij het begrijpend lezen van teksten. Ze helpen je om de inhoud van de tekst beter te begrijpen en belangrijke informatie te identificeren.

Verschillende leesstrategieën

1. Voorspellen: Bedenk wat je denkt dat er in de tekst zal staan.
2. Vragen stellen: Stel jezelf vragen over de tekst en probeer ze te beantwoorden. 

3. Visualiseren: Maak een mentaal beeld van wat er in de tekst gebeurt. 

4. Samenvatten: Vat de belangrijkste punten van de tekst samen in je eigen woorden.

Oefening 1: Voorspellen

Lees de titel en de inleiding van de tekst. Bedenk wat je denkt dat er in de tekst zal staan. Schrijf je voorspelling op.

Oefening 2: Vragen stellen

Lees de tekst en stel jezelf vragen over de inhoud. Probeer deze vragen te beantwoorden terwijl je verder leest.

Oefening 3: Visualiseren

Lees een alinea van de tekst en maak een mentaal beeld van wat er gebeurt. Herhaal dit voor elke alinea.

Oefening 4: Samenvatten

Lees de tekst en vat de belangrijkste punten samen in je eigen woorden. Gebruik geen volledige zinnen.

Tips voor het eindexamen

1. Lees de vragen eerst: Lees de vragen voordat je de tekst leest, zodat je weet waar je naar moet zoeken. 

2. Markeer belangrijke informatie: Onderstreep of markeer belangrijke informatie in de tekst. 

3. Neem de tijd: Neem de tijd om de tekst zorgvuldig te lezen en de vragen goed te begrijpen.

Oefening 5: Toepassen

Lees een oefentekst en pas de leesstrategieën toe die we hebben besproken. Beantwoord vervolgens de bijbehorende vragen.

Reflectie

Wat vond je van de leesstrategieën die we hebben besproken? Welke strategie vond je het meest nuttig?

Evaluatie

Beantwoord de volgende vraag: Wat heb je vandaag geleerd over leesstrategieën voor het eindexamen maatschappijwetenschappen?

Huiswerk

Lees een artikel naar keuze en pas de leesstrategieën toe die we hebben besproken. Schrijf een korte samenvatting van het artikel.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.