Monniken & Ridders les 3 het Frankische Rijk

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 7

Begin van de Middeleeuwen

Wilde volkeren vallen het Romeinse Rijk aan. Er is geen Romeins leger meer dat de mensen beschermt. Vernielen, plundering, ruzie, oorlog, mislukte oogsten komen steeds vaker voor. Dus trekken de mensen weg om te verhuizen. Dat noemen we een volksverhuizing. 

Wat is de volksverhuizing?

De volksverhuizing is een verhuizing van verschillende volken. De Romeinen konden het volk niet meer beschermen. Daarom vochten volken  met elkaar en werd ieder volk door elkaar weggejaagd. Zo kwam ieder volk op een andere plek. Iedereen zocht een veiig plekje. 

Gevolgen van volksverhuizingen

De mensen trokken weg. Ze namen de belangrijkste dingen mee. Geen luxe gereedschap maar iets om te overleven. Net als de jagers en de boeren. En door alle oorlog, gebrek aan scholen, verwoesting en angst vergaten mensen veel kennis. Niet denken, maar doen! Overleven! 

Ieder voor zich

Het Romeinse Rijk was een groot rijk met dezelfde gewoontes, regels en munt. In de Middeleeuwen verandert het grote rijk in allemaal losse koninkrijken. Die ruzie met elkaar hebben, andere gewoontes en regels hebben. Mensen doen weer aan ruilhandel, gaan jagen of worden boer.

Waarom waren er grote volksverhuizingen?

1. Het ene volk verjoeg het andere volk
2. Het Romeinse rijk beschermde niet meer
3. Mensen zochten een veilige woonplaats
4. Alle antwoorden zijn goed

Een nieuw 

tijdvak

Vraag

Hoe zou dit tijdvak kunnen heten?

Indeling van deze tijd

De Middeleeuwen: de tijd van de Ridders en de Monniken. 

We delen de Middeleeuwen in in de Vroege en de Late Middeleeuwen. 

Donkere tijden...

De Middeleeuwen noemt men ook wel de donkere Middeleeuwen. Niet omdat het altijd donker was, maar omdat er veel ruzie was.

Het leek een tijd zonder hoop. De adel en de kerk hadden de macht, er was altijd ruzie tussen kasteelheren en de armen moesten al het werk doen. Het geloof was het enige wat hoop gaf. 

2

Vroeg of Laat

Vòòr de Vroege Middeleeuwen waren de Romeinen de baas. 

Aan het einde (de Late) Middeleeuwen zijn de ridders (adel) de baas. 

1

Waarom noemde ze de Middeleeuwen ook wel de Donkere Middeleeuwen?

1. Er was nog geen elektriciteit dus het was donker
2. De monniken droegen donkere kleren
3. De mensen waren vies door het haardvuur en de toortsen
4. Er was veel kennis vergeten en het was een angstige tijd om in te leven

Wat weet jij nog over de vroege middeleeuwen?

Het christendom in de Middeleeuwen.

De germaanse goden

- Germanen (en veel Franken) geloofden in eigen goden.

- Heilige eik

Het jaar 500

- Romeinse rijk valt uit elkaar

- Meer mensen worden christelijk

- Staatsgodsdienst

- Germanen worden heidenen genoemd.

De Franken probeerden de Germanen over te halen om christelijk te worden. Hoe zouden ze dat hebben gedaan?

Bekeren tot christendom. 

- Heilige eiken omhakken

- Van heilige plekken christelijke plekken maken

- Mensen dwingen te bekeren

- Germaanse feesten overnemen

- Missionaris sturen (Willibrord)

Feesten van de Germanen!

Waarom wilde Willibrord dat iedereen zich bekeerde tot het christendom? Wat vinden jullie hiervan?

De paus in Rome

- Baas van de Christenen.

- Edelen in Rome willen hem niet als paus.

- Karel de Grote helpt de paus

- Karel de Grote wordt keizer.

Je leert:

• Wat een grootgrondbezitter is;

• hoe karel de Grote zijn rijk bestuurd;

• waarom deze periode de donkere middeleeuwen heer.

Begrippen:

• de grootgrondbezitter
• het landgoed
• de leenheer en de leenman
• de palts
• het verval
• de donkere middeleeuwen
• de horigen

Blz 52 en 53

Wij lezen samen blz 52 en 53 en maken opdracht 1 en 2.

Belangrijk in deze tijd:

Adel

Adel, rijke mensen die een titel hebben, zoals een graaf of een koning hebben ook geld en macht. Ze konden een goed huis bouwen, zoals een kasteel. Ze konden zo ook andere mensen beschermen.

Ridders

Rijke mannen van adel, konden ridder zijn. Ze leefden erg vroom (volgens godsdienstregels) en konden goed vechten. Een ridder draagt een harnas ter bescherming. Ridders oefenden vechten in toernooien, maar gingen soms ook oorlog voeren in een kruistocht. (Godsdienstoorlog)

Monnik

Monniken zijn gelovige mensen. Ze leven in het klooster. Daar leven ze hun leven lang. Ze kunnen lezen en schrijven. Arme mensen kunnen dit niet. 

Godsdienst

De kerk wil vrede en veel volgers van hun godsdienst. Ze sturen missionarissen naar wilde volken om ze te bekeren. Overal worden kerken gebouwd. Monniken schrijven de bijbel over. Een zorgvuldig en precies werkje (soms saai) noemen we een monnikenwerkje. 

(Wat wilde Romeinse keizer Constantijn ook alweer?)

Missionaris

De kerk stuurt gelovige monniken naar de 'wilde volken' als de Franken, Germanen en Friezen. De monniken hebben een opdracht, een missie. Ze moeten de mensen bekeren en ze in het Christendom laten geloven. Als een monnik die opdracht krijgt heet hij een missionaris. 

Veilig wonen in de Middeleeuwen (1)

(filmpje 01:15)

0

Veilig wonen in de Middeleeuwen (2)

(filmpje 01:15)

0

Veilig wonen in de Middeleeuwen (2)

(filmpje 01:15)

0

Keizer, leenheer en leenman?

• Karel de Grote heeft land en verdeelt het land in stukken
  
• Belangrijke mannen krijgen zo'n stuk land te leen en spelen de baas.
  
• De leenman lenen ook weer stukken land uit en worden leenheer. Zij lenen dat land dan weer aan ridders die leenmannen worden genoemd.
  
• 
  

Koning Clovis

Ik ben koning Clovis, koning van de Franken. Weet je ook weer waar Frankrijk vandaan komt... Ik bezit dit roze koninkrijk. Dit is teveel land om te besturen, dus ik verdeel mijn land in streken. 

Landheren

Wij zijn landheren. We 'lenen' een stuk land van koning Clovis. Wij worden ook leenheren genoemd. Wij zijn van adel, zijn soms een graaf of een hertog en soms een ridder. Wij wonen in kastelen.

Horigen

Ik ben een boer. Ik wordt een horige genoemd. Ik 'leen' een stuk land om te verbouwen maar veel oogst geef ik aan mijn leenheer. In ruil daarvoor mag ik hier wonen en werken en kan ik in het kasteel vluchten als het moet. (Wat vind je hiervan?)

De leenheer

De boer

 Wat zijn horigen?

Horigen waren in de Middeleeuwen de armste mensen. Ze waren het laagste in de maatschappij.

1

Horigen waren arme boeren en werklui die een stukje land van een rijke adellijke kasteelheer pachten (huurden.) Dat gebied mochten zij bewonen, in ruil voor een deel van hun oogst dat zij aan hun landheer afstonden ieder jaar.

2

Een horige was weinig meer dan een slaaf. Hij moest veel van wat hij bezat afstaan aan zijn heer, en eigenlijk was hij maar eigendom. 

3

Horigen werden vaak slecht behandeld. Als hun kasteelheer in strijd had met een ander moesten zij voor hem vechten. Ook bepaalde de kasteelheer met wie ze trouwden, wat ze geloofden en wat ze deden.

4

Leg uit horigen zijn.

Paltsen

Karel bezocht zijn leenmannen. Tijdens zijn reis verbleef hij in een palts, een soort burcht/kasteel.
Karel liet bijvoorbeeld in Aken en Nijmegen een palts bouwen.
Wanneer hij in de plats woonde, dan was die palts tijdelijk de hoofdsta van het rijk.

Blz 54 en 55

Wij lezen samen blz 54 en 55 en maken opdracht 3 en 4.

Wat weet jij nu over de donkere Middeleeuwen?

Blz 56 en 57

Wij lezen samen blz 56 en 57 en maken opdracht 5 en 6.