module 2 les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

doelen module 2

- je leert hoe je stijlfiguren en beeldspraak in literaire teksten kunt herkennen en benoemen

- je leert wat de functie en het effect van stijlfiguren en beeldspraak kunnen zijn

-je leert hoe je op een gestructureerde manier betekenis aan de tekst kunt toekennen

lesdoel vandaag:

- je leert tegenstelling/antithese, herhaling/repetitio, paradox, opsomming en ironie herkennen

antithese = tegenstelling

tegenstelling/antithese

• stijlfiguur waarbij tegengestelde begrippen worden verbonden
• bepaalde eigenschap versterken of benadrukken
• Komt uit het Grieks (anti= tegen, these=stelling/plaatsing)
• Mooi lijkt immers mooier naast lelijk, goed beter naast slecht.
  
• vb: vrienden door dik en dun

Repetitio

Hierbij wordt er gebruik gemaakt van een herhaling van woorden om datgene wat je zegt te onderstrepen.

• Uur na uur bleef het stil
  
• Tijdens het kamp was het macaroni en nog eens macaroni wat we kregen
  
•  Plus geeft meer, veel meer
  

0

Paradox

• Schijnbare tegenstelling
  
• goed nadenken over wat de schrijver bedoelt
• tegengestelde begrippen worden toch aan elkaar verbonden. 
  

voorbeeld: elk nadeel heb zijn voordeel (Cruijf)

zeg nooit nooit

Enumeratio/opsomming

Een enumeratio is een lange opsomming.

Voorbeeld:

•  In de verte zag ik heuvels, bomen, bloemen, geiten en koeien.
• Merel houdt van aardbeien, kersen, frambozen en bessen.
  
• De docent was sloom, saai en slaapverwekkend.
  

Opsomming in drieën: drieslag

• er worden drie dingen opgesomd.
  
• dit is een vaste combinatie

Voorbeeld:

• Te land, ter zee en in de lucht.
  
•  Kwik, kwek en kwak
  
• met bloed...
  

0

ironie

• vorm van milde, niet kwetsende of beledigend bedoelde (zelf)spot
  
• bij verbale ironie wordt het tegenovergestelde gezegd van wat er wordt bedoeld

• voorbeeld: studenten, dat zijn echte keurige mensen
  

Antithese of paradox?
Zo snel als een slak.

1. Antithese
2. Paradox

Je hebt mensen en mensen.

Dit is een:

1. Paradox
2. Antithese
3. Repetitio
4. Enumeratio

Vroeger gold: verliefd, verloofd, getrouwd; maar hoe is dat tegenwoordig?

1. Repetitio
2. Enumeratio
3. antithese
4. Drieslag

Geen gezeur: je bord leeg eten, de spullen in de vaatwasser zetten en dan snel aan je huiswerk voor morgen.

1. Repetitio
2. Enumeratio
3. antithese
4. Drieslag

Om corona te stoppen moeten we testen, testen, testen.

1. Repetitio
2. Enumeratio
3. Climax
4. Drieslag

Welk stijlfiguur?

1. paradox
2. ironie
3. antithese
4. repetitio

0

Ze huilt, maar ze lacht

1. Antithese
2. Enumeratie
3. Paradox
4. Repetitio

Is het leerdoel behaald:?
- Ik kan tegenstelling/antithese, herhaling/repetitio, paradox, opsomming en ironie herkennen.
-Zo niet; wat vind je nog lastig?

bespreken

opdracht 2 blz 31

 2 t/m 6

opdracht 4 blz 34

huiswerk

• maak opdracht 1 (2; in tweetallen) blz31
  
• opdracht 3 blz 33, 
  
• opdr. 17 (fragment 1 én 2) blz 48 tm 52
  

antwoord opdracht 1

Door foregrounding wordt de nadruk gelegd op het taalgebruik zelf, de manier waarop iets “mooi” of “literair” verwoord wordt; de nadruk ligt daarbij niet op begrijpelijkheid en eenduidigheid. Deze nadruk op literair verwoorden kan de begrijpelijkheid of eenduidigheid bemoeilijken.

Opdracht 7

1 Het (gewenste) effect is dat de lezer een beeld voor zich ‘ziet’ van een vrouw die druk gebarend bezig is met heel veel papieren.

2 De man wordt aangeduid op basis van een uiterlijk kenmerk. De ik-verteller vindt dat kenmerk blijkbaar belangrijk. Het typeert de ik-verteller dat hij de man zo aanduidt, hij vindt het blijkbaar opvallend of raar dat de man een paardenstaart heeft.

3 Metafoor.

4 Metonymia.