H5: Kabinet en regering

• Voortgezet speciaal onderwijs

Thema Politiek

H5: Kabinet en regering

• Hoe wordt een kabinet gevormd?
• Welke taken heeft de regering en welke rol speelt de koning daarbij? 

Wat gebeurt er als een kabinet zijn ontslag aanbiedt?

Demissionaire kabinet Rutte III

verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken maar geen nieuw beleid

uitzondering: corona-beleid

verkiezingen normaal wel maar nu niet vervroegd

Coalitie en oppositie

• In Nederland is nog nooit voorgekomen dat één partij de meerderheid in de Tweede Kamer had.
  
• Om die meerderheid wél te hebben, moeten partijen dus samenwerken. 
• Partijen die in de regering samenwerken, heten de coalitie.
• Partijen die niet in de regering zitten, maar wel in de Tweede Kamer, heten de oppositie

Kiesdeler = zetelverdeling bepalen 

1. Aantal stemmen : 150 = kiesdeler
2. De kiesdeler is het aantal stemmen dat je nodig hebt voor één zetel
3. Voorbeeld:  11.000.000 stemmen : 150 zetels  = 73.333,33  
4. 11.000.000 = totaal aantal stemmers
5. 150 = aantal te verdelen zetels.
6. Kiesdeler= 73.333,33 stemmen nodig voor 1 zetel!

De partijen die willen gaan regeren, de coalitie,  hebben minimaal 76 zetels nodig om hun plannen door de Tweede Kamer te krijgen. 

Wat gebeurt er als er (maar) 8.000.000 mensen hun stem uitbrengen? 

Verloop van de kabinetsformatie

Wanneer de verkiezingen geweest zijn, begint  de kabinets- formatie. Dit heeft vier stappen: 

1. Onderzoek: welke partijen kunnen samen een kabinet vormen? Een informateur wordt benoemd, hij kijkt of er wel een coalitie mogelijk is. 
2. De Informatie:  Er wordt met een aantal partijen gesproken die met elkaar willen samenwerken. Er worden oplossingen en compromissen gezocht voor meningsverschillen. Als dit gelukt is, wordt het regeerakkoord opgesteld  
   

Kabinet en regering

Coalitiepartijen zijn dus de partijen die de leden van de regering en het kabinet  'leveren'.  

Regering => koning + minister president en de ministers

Kabinet=>  Alle ministers en staatssecretarissen

De ministers en staatsecretarissen maken geen deel uit van het parlement. Zo wordt voorkomen dat de controlerende taak van het parlement niet in gevaar komt. 

Taken van de regering

Het kabinet:

- bedenkt oplossingen voor maatschappelijke problemen.

- Heeft de dagelijkse leiding over het land en lossen dus de dagelijkse problemen op (staking, aanslag, virus enz.)

Ministers en staatssecretarissen

Er zijn verschillende ministeries bijvoorbeeld:

- onderwijs, cultuur en wetenschap

- Buitenlandse zaken

- landbouw, natuur en voedselkwaliteit.

Elk ministerie heeft 1 of 2 ministers en staatssecretarissen.

Zij zijn verantwoordelijk voor:

1. Het maken van wetsvoorstellen

2. Het uitvoeren van eenmaal aangenomen wetten

3. het jaarlijks opstellen van de rijksbegroting en deze aanbieden aan het parlement (op Prinsjesdag)

Monarchie

Nederland is een constitutionele monarchie:  een koninkrijk met een grondwet waar het staatshoofd zich aan moet houden. 

Ministeriële verantwoordelijkheid: kabinet is verantwoordelijk voor het bestuur van het land + wat de koning zegt en doet. 

Taken van de koning: 

1. Symbolische functie handtekening plaatsen onder alle wetten.
2. Ceremoniële functie troonrede voorlezen op prinsjesdag. 
3. Representatieve functie Nederland vertegenwoordigen in het buitenland. 

https:

Aan de slag!

Opdrachten 1, 4, 6, 8 en 9 t/m 19