1.4 Het Romeinse rijk A

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Grieken en Romeinen

1.4 Het Romeinse rijk

Terugblik

Leg uit dat de Atheense democratie een militaire oorsprong kende.

Terugblik

Atheense burgers moesten meevechten met de verdediging van hun stad. Als tegenprestatie verlangden zij inspraak in het bestuur (waaruit de democratie ontstond). 

Terugblik

Denken over natuur

• Vóór 600 v.c. > Mythisch denken. 
• Na 600 v.c. > Filosofen zoeken naar antwoorden door goed naar de natuur te kijken. (Atomen, een oerstof.)
• Ontstaan van de wiskunde en geschiedenis. 

Terugblik

Denken over ethiek

• Wat is kwaad, wat is goed?
•  Wat is een goede manier om te leven? 
• Socrates

Terugblik

Denken over politiek

• Is iedereen in een democratie wel geschikt om te stemmen? 
•  Is één rechtvaardige leider niet beter? 
• De meerderheid heeft niet altijd gelijk.

Kenmerkende Aspecten

5 De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur

6 De groei van het Romeins imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde

0

0

Ontstaan Romeinse Rijk

Het ontstaan van een enorm Romeins Rijk was geen vooropgezet plan, maar een aaneenschakeling van gebeurtenissen:

• veroveren van gebieden (zoals Carthago, zie casus) voor veiligheid en roem/aanzien
• inkomsten namen toe (belasting innen)
• meer landbouwgrond en krijgsgevangenen (slaven)

Vanaf de 5e eeuw v.C. tot in de 2e eeuw n.C. ontwikkeling tot een imperium!

Diplomatie en oorlogvoering

• Bij de uitbreiding maakten de Romeinen gebruik van twee middelen:
  
• Diplomatie door het sluiten van bondgenootschappen met lokale heersers (bescherming in ruil voor soldaten)
• Militair geweld indien de diplomatie faalde!
  

Bijeenhouden van het Imperium Romanum

• Voor troepenverplaatsing en het verdedigen van grenzen werden verharde wegen en legerkampen aangelegd.
• Romeinse soldaten kregen na hun diensttijd een stukje veroverd gebied (Romeinse invloed versterken)
• Goede behandeling veroverde volken soms inclusief burgerrecht (verzet tegengaan)
  

Het bestuur van de republiek

• Uniek voor Rome was dat het werd geleid door magistraten (mensen met een tijdelijk hoog ambt) aangewezen door vergaderingen van burgers die de staat gemeenschappelijk besturen (republiek)
• Centraal stond de senaat met 300 leden uit de rijkste en machtigste families. Deze nam de belangrijkste besluiten. 
• Elk jaar werden 2 leden tot consul benoemd met elk vetorecht. Zij hadden militaire macht (generaals)!
  

Eind van de Republiek

• Terwijl het rijk steeds groter werd, bleek deze manier van besturen onhoudbaar.
• Sommige mannen wisten enorm veel macht naar zich toe te trekken waarbij ze zelfs de senaat konden passeren en soms alleen (of met zijn drieën) het rijk regeerden.
• Meestal was zo'n greep naar macht van korte duur, maar de Romeinse Republiek zou het niet overleven met de komst van Caesar!.......
  

Ontstaan en bestuur

• Vanaf 200 v.C. ontstonden grootschalige conflicten en burgeroorlogen
• Generaals (consuls) streden om de macht met gebruik van loyale legioenen
• De bekendste van deze mannen, Julius Caesar, zou een eind maken aan de Republiek. 
• Caesar veroverde Gallië en liet zich uitroepen tot dictator voor het leven.
• Dit riep weerstand op in de senaat en hij werd in 44 v.C. vermoord!
  

De nieuwe orde - Het Keizerrijk

• Vanaf keizer Augustus ontstond een periode van afgedwongen rust: de Romeinse vrede (pax romana). Deze duurde tot 180 n.C (dood van Marcus Aurelius)
• Voornaamste reden dat de Romeinse elite zich neerlegde bij heerschappij van een man was dat de republikeinse instellingen en functies bleven bestaan (hoewel de keizer vergaande invloed had op benoemingen van consuls en samenstelling van de senaat)
  

Verspreiding van Grieks-Romeinse cultuur:

Beeldhouwkunst

• Grieks-Romeinse cultuur is een klassieke cultuur (cultuur die als voorbeeld dient voor latere culturen en altijd gewaardeerd blijft) 
• Na de verovering van Griekenland werd er veel Griekse kunst naar Rome verscheept 
• In 5e en 4e eeuw v.C.: beelden met natuurlijke houdingen, levendige gezichten (perfecte schoonheid uitdrukken).

Hiernaast: Griekse discuswerper

• driedimensionaal 
• anatomisch correct 
• naakte beelden (ideaalbeeld) 

Bouwordes:

zuilen

Dorisch: 

- Strakke lijnen 

- Simpele versieringen kapiteel

Ionisch: 

- Smaller 

- Meer versieringen kapiteel

Korintisch: 

- Veel versieringen kapiteel (bladeren) 

Romeinse elementen

• Romeinen lieten Griekse kunstenaars en architecten naar Rome komen 
• Later gingen de Romeinen er ook hun eigen stijl aan toevoegen…. 
• Werken met bogen, gewelven en koepels (ronde vormen door gebruik beton en baksteen) 
• Bouw van: Fonteinen. triomfbogen, aquaducten, thermen, amfitheaters 
• Beeldhouwwerken meer realistisch en niet naakt!
  

Huiswerk

Maak paragraaf 4 t/m vraag 7.