Hoofdstuk 1: De Nederlandse samenleving (1945 - 1978)

De Nederlandse maatschappij (1948 - 1978)
  • Hoofdvragen:
  • 1.  Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van 1948 - 1978?
  • 2. Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van 1978 - 2008?
  • Kenmerkende Aspecten:
  • De verdeling van de wereld in 2 ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
  • De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
  • De eenwording van Europa.
  • De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren '60 van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-economische veranderingensprocessen.
  • De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.
1 / 31
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

Cette leçon contient 31 diapositives, avec diapositives de texte et 7 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 120 min

Éléments de cette leçon

De Nederlandse maatschappij (1948 - 1978)
  • Hoofdvragen:
  • 1.  Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van 1948 - 1978?
  • 2. Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van 1978 - 2008?
  • Kenmerkende Aspecten:
  • De verdeling van de wereld in 2 ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
  • De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
  • De eenwording van Europa.
  • De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren '60 van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-economische veranderingensprocessen.
  • De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.

Slide 1 - Diapositive

Nederland in de wereld
  • Buitenlandse koers tot WO II:
  • neutraliteit
  • Na WO II > actieve rol in de wereldpolitiek door:
  • Koude Oorlog >
  • angst voor opdringende communisme >
  • hulp Marshallplan geaccepteerd (1947)
  • lid van de Navo (1949) 
  • meedoen aan Europese samenwerking: EGKS , EEG en EU; Doel oa:
  • voorkomen van oorlogen tussen Europese landen. 

Slide 2 - Diapositive

Economische veranderingen
  • Na WO II: jaren van Wederopbouw 
  • Gunstig beìnvloed door:
  • 1. Marshallhulp en beleid Nederlandse regering:
  • 2. Rooms - Rode samenwerking (KVP en PvdA) > Drees
  •     'Maakbare samenleving'
  •      Geleide loonpolitiek >  lage lonen,
  •      minder werkloosheid + Nederlandse producten goedkoop in buitenland
  • 3. Economisch herstel Duitsland
  • 4. Vondst aardgasbel in Groningen

Slide 3 - Diapositive

Van wederopbouw naar stormachtige groei
  • Vanaf jaren '60 enorme economische groei >
  • Opbouw verzorgingsstaat krachtig ter hand genomen:
  • - lessen geleerd van crisisbeleid jaren '30 (bezuinigen > opkomst extreme partijen > WO II)
  • - steeds meer geld beschikbaar > AOW (1957) en Bijstandswet (1965)
  • - einde geleide loonpolitiek (eind jaren '50)
  • Gevolg: ontstaan van een consumptiemaatschappij

Slide 4 - Diapositive

Na WO II sterke bevolkingsgroei door:
  • 1.  Babyboom
  • 2. Migratie:
  •      - aanvankelijk vooral emigratie (Australië, Amerika, Canada, Nieuw-Zeeland)
  •       - Vanaf jaren '60 meer immigratie door gastarbeiders > gezinshereniging 
  •       - Dekolonisatie 
  •          Nederlands-Indië  (1945/49), veel geweld (militair ingrijpen door Nederland)
  •         Suriname (1975) zonder geweld. 

Slide 5 - Diapositive


Situatie in de kolonie voor WO II
  • Nederland al actief in Azie vanaf 1602 (VOC)
  • relatie met Indonesie liep van handelspartner naar kolonie
  • In de 19e eeuw verstevigde Nederland haar greep op de kolonie
  • verzoeken om meer onafhankelijkheid werden afgewezen
  • Soekarno, leider nationalisten, streed voor zelfstandigheid

Slide 6 - Diapositive

Slide 7 - Diapositive

gevolgen WO II

Nederland wordt verslagen door Dld (mei 1940)


Nederlands-Indie wordt door Japan ingenomen (begin 1942)

Slide 8 - Diapositive

Houding van Soekarno mbt Japan
  • Soekarno zegt steun toe:
  • Hij hoopt hiermee onafhankelijkheid te krijgen
  • Japan wil de grondstoffen (olie, voedsel) en
  • traint Indonesische jeugd (Pemoeda's) ter voorbereiding op hun gevechten tegen de kolonisator 
  • moment van machtsoverdracht wordt door de Japanners steeds uitgesteld totdat de Japanse verliezen toenemen (Amerika)

Slide 9 - Diapositive

1945
  • Japan zegt toe de macht op 17 augustus over te zullen dragen 
  • 6 en 9 aug: atoombommen
  • 15 aug: Japanse capitulatie
  • 17 aug: Soekarno roept zelf de onafhankelijkheid uit
  • Nederland is tegen >
  • stuurt militairen

Slide 10 - Diapositive


Houding Amerika:
  • Amerika kiest zijde Soekarno omdat hij een bondgenoot is tegen communisme.
  • Koude Oorlog speelt hier dus
  • VS dringen aan op onderhandelingen
  • Deze leidden tot niets


Slide 11 - Diapositive


Gevolg: 2 politionele acties
  • Militair ingrijpen in 1947 en '48
  • Doel: orde en rust herstellen en de kolonie voor Nederland behouden.
  • Amerika dwingt Ned om de macht over te dragen (dreigement: Marshallplan intrekken)
  • 1949: soevereiniteitsoverdracht

Slide 12 - Diapositive

Slide 13 - Diapositive

Slide 14 - Diapositive

Documentaire over de geschiedenis van Indonesië (15 minuten)

Slide 15 - Diapositive

Slide 16 - Vidéo

Documentaire over de dekolonisatie van Indonesië en Suriname.
Mooi overzicht vanaf tijdvak 5!!
 (Geschiedenis tv, 14 minuten)

Slide 17 - Diapositive

Slide 18 - Vidéo

Verzuiling: het leven van ieder individu wordt bepaald door de 'zuil' (RK/Prot/Lib/Soc) waarin hij of zij is opgegroeid.
  • Eerste aanzet door Abraham Kuyper (1837-1920):
  • Oprichting ARP (1879) en:
  • - eigen krant (de Standaard)
  • - eigen universiteit (VU)
  • - eigen 'Scholen met den Bijbel'
  • - eigen detaillisten
  • - eigen koren en muziekverenigingen
  • - jongerenvereningen, geitenfokvereningen .....
  • Ook partners moesten in de eigen kring worden gevonden

Slide 19 - Diapositive

Andere uitingsvormen van 'Verzuiling':

Slide 20 - Diapositive

Documentaire over Verzuiling
(2 minuten)
en Jort Geschiedenis (10 minuten)

Slide 21 - Diapositive

Slide 22 - Vidéo

Slide 23 - Vidéo

Verzuiling: het leven van ieder individu wordt bepaald door de 'zuil' (RK/Prot/Lib/Soc) waarin hij of zij is opgegroeid.
  • Eerste aanzet door Abraham Kuyper (1837-1920):
  • Oprichting ARP (1879) en:
  • - eigen krant (de Standaard)
  • - eigen universiteit (VU)
  • - eigen 'Scholen met den Bijbel'
  • - eigen detaillisten
  • - eigen koren en muziekverenigingen
  • - jongerenvereningen, geitenfokvereningen .....
  • Ook partners moesten in de eigen kring worden gevonden

Slide 24 - Diapositive

Sociaal-culturele veranderingen
  • Na WO II nog steeds Verzuiling in Nederland
  • In jaren '60 sprake van Ontzuiling, door:
  • komst tv, deconfessionalisering, komst verzorgingsstaat,
  • Jongeren hadden niets met verzuiling
  • Ontzuiling te merken aan o.a.
  • Nieuwe politieke partijen (D'66), radiozenders 
  • Radio Noordzee en Veronica >>>video-impressie

Slide 25 - Diapositive

Jeugdcultuur
  • Mogelijk door: meer onderwijs en meer geld
  • Kenmerken levensstijl nozems:
  • niet echt maatschappijkritisch
  • spijkerbroeken, haardracht (kuiven), brommers, popmuziek
  • Kenmerken levensstijl Provo's en Hippies:
  • Maatschappijkritisch (oa anti-Vietnam oorlog)
  • kledingstijl (flower power), drugs, muziek
  • Vooral ook: verzet tegen gezag.

Slide 26 - Diapositive

 Beeldmateriaal over: 
1. de jeugdcultuur van de jaren '60.
(10 minuten)
2. digitale les over de jeugdcultuur in de jaren '60 
(17 minuten)
3. de Ontzuiling (9 minuten)

Slide 27 - Diapositive

Slide 28 - Vidéo

Slide 29 - Vidéo

Slide 30 - Vidéo

Positie van de vrouwen
  • Vrouwen waren achtergesteld aan mannen > oa.
  • tot 1956 'handelingsonbekwaam'
  • Man was kostwinner, de vrouw moeder en huishoudster
  • Jaren '60: tweede feministische golf
  • - Dolle Mina oa vrije abortus 
  • - MvM gelijke rechten dmv regeringsbeleid (o.a. onderwijs, scheiding)
  • Belangrijk: anticonceptie-pil >
  • meer invloed van de vrouw

Slide 31 - Diapositive