4.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Eigen keuzes maken (4.1)

Veenendaal. P

18-03

Alleen boek op tafel

Programma

• Leerdoelen
• Praktische zaken 
• Lezen 4.1
• Uitleg 4.1
• Zelfstandig werken 

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen dat de Nederlandse samenleving tot in 1950 verzuild was 
• Ik kan drie jeugdculturen beschrijven die in de jaren 1950 en 1960 ontstonden
• Ik kan beschrijven hoe in de Nederlandse samenleving het individu meer centraal kwam te staan 

Toets & historisch dossier

• Toets
• Historisch dossier --> geschiedenis flexuur 

Lezen 4.1

Klaar? Beginnen HW opdracht  1 t/m 9

Verzuiling (1)

• Rond 1880 ontstond de verzuiling in Nederland: een verdeling van de samenleving in zuilen (groepen) met een eigen politieke of godsdienstige overtuiging

Leven binnen je eigen groep (1)

• Weinig contact met andere zuilen: boodschappen, sporten, school, radio etc
•  Bij de verzuiling hoorde een bepaalde mentaliteit --> luisteren naar leiders zuil
• Sterke sociale controle in de groep 

Terug naar het oude (1)

• Tijdens WO II minder zuilen, waarom? 
• Na WO II weer de 'normale' zuilen
• Groepen jongeren wilden na WO II niet meer terug naar de oude manier van leven 

Jeugdculturen (2)

• Vanaf 1950 meer jongeren die niet in de zuilen wilden leven en meer vrijheid wilde
• Oorzaken: meer welvaart & langer naar school
• Ontstaan jeugdcultuur: eigen stijl en mentaliteit van een groep jongeren (kleding, muziek etc)
• Er ontstonden drie grote jeugdcultuurgroepen

Nozems (2)

• Vanaf eind jaren 1950
•  Vooral werkende jongeren uit steden
• Leren jacks, vetkuiven en spijkerbroeken
• Geen verantwoordelijkheid, vooral lol trappen
• Meiden:  wijde rokken met hoog opgetrokken kapsels

Provo's (2)

• Midden jaren 1960
• Jongeren die studeerden aan de universiteit
•  Tegen het gezag: ouders, politiek, kerk etc
• Wilden samenleving veranderen: meer inspraak in democratie en aandacht voor milieuvervuiling 

Hippies (2)

• Ontstond eind jaren 1960 in Amerika
•  'love and peace'
• Tegen milieuvervuiling, tegen kernwapens en tegen oorlog
• Mannen en vrouwen hadden lang haar, kleurige kleding, kralenkettingen en bloemen
• Hekel aan 'burgerlijk bestaan'
• Rookten hasj, waren voor vrije seks en gingen naar popfestivals 
• Woonden in leefgemeenschappen, vaak in gekraakte panden

Zelfstandig werken aan huiswerk

HW donderdag: 1 t/m 9

HW maandag: 1 t/m 13

• Restant van de les: overleggen, mag met muziek. Mag werken dossier. 

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen dat de Nederlandse samenleving tot in 1950 verzuild was 
• Ik kan drie jeugdculturen beschrijven die in de jaren 1950 en 1960 ontstonden
• Ik kan beschrijven hoe in de Nederlandse samenleving het individu meer centraal kwam te staan 

Eigen keuzes maken

Veenendaal. P

Paragraaf 4.1

21-03-2024

Boek en laptop op tafel

Programma

• Leerdoelen
• Uitleg restant 4.1
• LessonUp
• Zelfstandig werken
• Afsluiting 

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen dat de Nederlandse samenleving tot in 1950 verzuild was 
• Ik kan drie jeugdculturen beschrijven die in de jaren 1950 en 1960 ontstonden
• Ik kan beschrijven hoe in de Nederlandse samenleving het individu meer centraal kwam te staan 

Zuilen verdwijnen

• Jongeren anders denken: geloof, politiek,  relaties en seks
• Ook bij anderen Nederlanders nam de verzuiling af 
• Voorbeeld voetbalclub
• Vanaf jaren 1960: ontzuiling (radio, politiek, krant etc.)
• Tegenwoordig bijna geen zuilen meer

De kerk loopt leeg

• Ontzuiling tegelijk met secularisatie  
• Jongeren: kerk heeft ouderwetse ideeën over samenleving seksualiteit, rolverdeling

Het individu centraal

• Steeds meer eigen keuzes, minder beïnvloeding door mening van anderen. 2 oorzaken:

1.  Door secularisatie leiders kerk minder gezag
2. Steeds meer mensen in steden, waar geen sociale controle was

• individualisering: niet de groep waar je bij hoort, maar het individu bepaalt wat goed is

Wat is niet één van de 4 zuilen?

1. Katholiek
2. Liberaal
3. Socialist
4. Confessioneel

Wat is verzuiling?

Maak de zin kloppend:
"Toen mensen in de zuilen leefden, was er veel (1) controle. Bij jouw zuil hoorde een bepaalde (2) die vaak werd vertelt door de leiders van de zuil. De (3) was de eerste jeugdcultuur die niet in de verzuiling mee ging.

Welke van deze vier jeugdculturen ontstond niet in de jaren 1950 of 1960?

1. Gabbers
2. Hippies
3. Provo's
4. Nozems

Neemt toe

Neemt 

af

Consumptie

maatschappij

Gastarbeiders

Amerikanisering

Verzuiling

Aantal gelovigen

Secularisatie

Jeugdculturen 

Noem één kenmerk van de hippies

Noem één van de twee oorzaken waarom mensen meer hun eigen keuzes gingen maken (individualisering)

Zelfstandig werken

Huiswerk: 

4.1; Opdracht 1 t/m 13

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen dat de Nederlandse samenleving tot in 1950 verzuild was 
• Ik kan drie jeugdculturen beschrijven die in de jaren 1950 en 1960 ontstonden
• Ik kan beschrijven hoe in de Nederlandse samenleving het individu meer centraal kwam te staan