Tussen koning en kiezer.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Introducties

Jaap van der Sterren

Regels!

1. Zeg wat je wilt, maar zorg dat je het kan beargumenteren.

2. Als een ander praat, wacht tot die uitgesproken is.

3. Als je wat wilt zeggen, steek je vinger op.

4. Kom op tijd en voorbereid.

5. Wees respectvol.

Account

Je gaat naar www.tijdvoorgeschiedenis.nl

Dus niet via Somtoday.

Daar maak je met deze gegevens een account aan.

Wat leren we bij het vak geschiedenis?

Wat is macht?

Wie heeft de meeste macht?

1. 
2. 
3. 
4. 

Wie is de baas van Nederland?

Tussen koning en kiezer.

Nederland, een constitutionele monarchie.

1. Willem I (1815-1840)

2. Willem II (1840-1849)

3. Willem III (1849-1890)

4. Wilhelmina (1890/1898-1948)

5. Juliana (1948-1980)

6. Beatrix (1980-2013)

7. Willem-Alexander (2013-)

Een analyse (10 minuten)

1. Je krijgt een nummer toegewezen, samen met je buurman/buurvrouw.

2. Dit nummer hoort bij een koning of koningin van Nederland.

3. Door middel van Google & Tijd Voor Geschiedenis ga je samen op onderzoek.

4. Heeft jouw koning veel of weinig macht? Zoek bepaalde momenten op waarin je dit ziet. Beargumenteer of dit macht is.

Beantwoord deze vragen:

Welke politieke taken had hij/zij?

Hoe veranderde de macht van deze vorst in de loop van zijn/haar heerschappij?

Welke belangrijke gebeurtenissen of ontwikkelingen beïnvloedden zijn/haar macht?

Willem I

Wat zijn dingen die Willem I mocht doen en Willem-Alexander niet mag doen?

Tussen Koning en Kiezer.

Wie had de macht in Nederland in 1815?

Huiswerk!

Lees de tekst van 2.1 Tussen koning en kiezer, 1815 - heden

Maak opdracht 2 tot en met 6 en lever deze in.

Vragen over het huiswerk?

In 1815 werd Napoleon verslagen.

• Napoleon/Frankrijk had meermaals een grote Europese oorlog veroorzaakt.
• Frankrijk had een sterke en machtige buur nodig.
• Sterk en machtig? Dan heb je een koning nodig!
• Nederland en België worden samen "Verenigd Koninkrijk der Nederland.
• Machtige en sterke koning wordt gezocht; Willem, prins van Oranje.  
• Logisch. Want de Oranje familie was al belangrijk in de Nederlanden.

Wat staat er in onze Grondwet?

Een grondwet! 1814-1815 editie!

• Willem krijgt veel macht. 
• Vrijheid van godsdienst.
• Gelijkheid voor de wet.
• Onafhankelijkheid der rechterlijke macht.

Veel macht voor de koning

• Volgens de grondwet:

Volk heeft inspraak via een parlement. (Een volksvertegenwoordiging gekozen door het volk.)

• Staten-Generaal (Parlement) heeft twee kamers.
• Eerste en tweede kamer = Wetgevende macht.
• Tweede kamer gekozen door bestuurders uit provincie.
• Eerste kamer gekozen door Willem I.

Uitvoerende macht

• Parlement maakt besluit -> Regering voert uit.  
• Regering bestaat uit ministers.
• !! Willem I mag ministers benoemen en ontslaan !!

Klopt de grondwet?

Volgens de grondwet:

Volk heeft inspraak via een parlement. (Een volksvertegenwoordiging gekozen door het volk.)

Onze zuiderburen

• We missen België!
• België was rijker, voelde zich achtergesteld en wilden hun eigen bestuur doen.
•  1830 -> Opstand!
• 1839 -> Erkenning!
• 1840 -> Willem zegt doei!

Grondwet 1815 is niet perfect.
Wat moet er veranderen?

Opdrachten!

Lees de tekst van 2.2.1

Maak opdrachten:

1 tot en met 12.

Een verandering in 1 nacht, 1848.

--> Aan het einde van de les kun je 2 kenmerken van het liberalisme benoemen.

--> Aan het einde van de les kun je 2 kenmerken van het conservatisme benoemen.

--> Aan het einde van de les kan je uitleggen waarom de grondwetswijziging van 1848 historisch significant is.

Wat betekent historisch significant?

Grondbeginselen!

1840 --> Willem II volgt Willem I op.

Willem II --> Conservatieve koning.

Waar ligt de macht?

Liberalisme

Oorsprong in de verlichting.

Denkwijze/politieke stroming.

"Ieder mens heeft verstand en kan een rol spelen in het bestuur."
--> Geboorte en afkomst maakt niet uit!

Liberalisme is onder rijke burgers populair. Waarom?

Problemen in Nederland

Rijke burgers zijn niet blij. 

--> overwegend liberaal.

--> betalen veel belasting.

--> mogen niet bepalen waar het belastinggeld naartoe gaat.

Het revolutiejaar 1848!

Een revolutie gebeurt niet als mensen vrolijk en gelukkig zijn.

Hongersnood, ziektes en strenge winters.

Europa wordt liberaal.

Franse koning wordt afgezet.

Sommige stukken van Europa krijgen te maken met bloedig geweld.

Een keuze.

Liever koning met minder macht dan helemaal geen koning zijn.

In 1 nacht van conservatief naar liberaal.

Wat moet er veranderen in de grondwet?

Opdrachten

Lees 2.3.1 & 2.3.2
Maak opdracht 1 t/m 6.

1848 Grondwet

Koning heeft niet meer alle macht. --> dit ligt bij het parlement.

Tweede kamer wordt vanaf nu gekozen door het "volk".

"Recht van initiatief" --> Tweede kamer mag wetsvoorstellen doen.

"Rechts van amendement" --> wetsvoorstelling aanpassen.

Regering legt niet langer verantwoording af bij de koning maar bij de eerste en tweede kamer.

1 ding dat de koning leuk vindt!

Koning is onschendbaar.

Ministeriële verantwoordelijkheid. 

Opdrachten

Lees de rest van de paragraaf.

Maak de resterende opdrachten.

Noem 2 kenmerken van het liberalisme.

Noem 2 kenmerken van het conservatisme.

Was de grondwetswijziging van 1848 belangrijk?

1848 & Willem III

"Mijn vader heeft het verpest, mijn opa deed het goed."

--> Was het niet eens met de grondwet.

--> Stuurde parlement meermaals weg.

Censuskiesrecht

"Je kan goed voor het land zorgen als je goed voor jezelf kan zorgen."

23 jaar, man & veel belasting.

ARP tegen de liberalen

Confessionele partij.

Anti-Revolutionaire Partij

Schoolstrijd