5H herhaling rekenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Basiskennis 

Molverhouding

De coëfficiënten in een reactievergelijking geven aan in welke molverhouding de deeltjes reageren.

Bijv.: (1) N2 + 3 H2 --> 2 NH3

1 molecuul stikstof reageert met 3 moleculen waterstof, tot 2 moleculen ammoniak.

1 mol stikstof reageert met 3 mol waterstof, tot 2 mol ammoniak.

Molverhouding 1:3:2

bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten?
A: Nee, B: Ja, C: Soms wel, D: Soms niet

1. nee
2. ja
3. soms wel
4. soms niet

bij een chemische reactie is het aantal mol links van de reactie-pijl gelijk aan het aantal rechts van de reactie-pijl

1. ja, altijd
2. nee
3. ja, dat kan maar meestal niet
4. nooit

Molverhouding

De coëfficiënten in een reactievergelijking geven aan in welke molverhouding de deeltjes reageren.

Bijv.: (1) N2 + 3 H2 --> 2 NH3

1 molecuul stikstof reageert met 3 moleculen waterstof, tot 2 moleculen ammoniak.

1 mol stikstof reageert met 3 mol waterstof, tot 2 mol ammoniak.

Molverhouding 1:3:2

Welke 7 elementen komen in de natuur voor als een diatomair molecuul?

Claire      

Fietst

In

Haar 

Ondergoed

Naar

Brabant

Ezelsbruggetje

De mol als kruispunt

Reminder: mol vs gasvolume

Tabel 7: constanten en grootheden

Tabel 98: molaire massa's van stoffen

Tabel 99: molaire massa van atomen

Handige tabellen bij rekenen

bereken hoeveel m3 waterstof vrijkomt wanneer 10 liter vloeibaar water wordt geelektrolyseerd

1. 1,24 m3
2. 0,124 m3
3. 12,4 m3
4. 124 m3

De mol als kruispunt

Bereken: 400,8 gram calcium komt overeen met:

1. 10 mol calcium
2. 1,0 mol calcium
3. 10 mol kalium
4. 1,0 mol kalium

Rekenen aan reacties

1. Geef de reactievergelijking (kloppend!).
2. Bereken het aantal mol van stof A.
3. Bereken het aantal mol van stof B m.b.v. de molverhouding.
4. Reken het aantal mol van stof B om naar het gevraagde (in het juiste aantal significante cijfers).

 

Voorbeeld

300 gram methaan wordt volledig verbrand. Bereken hoeveel gram zuurstof hiervoor nodig is.

1. Geef de reactievergelijking (kloppend!)

CH4 + 2 O2 --> 2 H2O + CO2

2. Bereken het aantal mol van stof A (methaan).

300 g / M 16,043 g/mol = 18,7 mol CH4

3. Bereken het aantal mol van stof B (zuurstof) m.b.v. de molverhouding.

molverhouding 1:2, dus 2x zoveel zuurstof nodig. 18,7*2=37,4 mol O2
4. Reken het aantal mol van stof B (zuurstof) om naar het gevraagde (massa in gram).

37,4 mol O2 * (16,00*2) g/mol = 1,20*103 g O2 (3 sig. cijfers)

Even oefenen

Hoeveel gram ijzer is nodig om 50 gram FeCl3 te produceren bij de reactie met chloor (T=273 K, p=p0)?

1. Geef de reactievergelijking (kloppend!)

2. Bereken het aantal mol van stof A.

3. Bereken het aantal mol van stof B m.b.v. de molverhouding.

4. Reken het aantal mol van stof B om naar het gevraagde.

Hoeveel gram ijzer is nodig om 50 gram FeCl3 te produceren bij de reactie met chloor (T=273 K, p=p0)? Geef je antwoord in 1 cijfer achter de komma

Re

Reken

Rekenen aan

het evenwicht

In een vat brengt men 45 mol H2 en 15 mol N2. Er stelt zich het volgende evenwicht in: 3 H2 + N2 ⇆ 2 NH3
Bij evenwicht is er 5 mol NH3. Hoeveel mol H2 en N2 zijn er nog over bij evenwicht?

uitwerking

stap 1  RV      3 H2 + N2  <=>  2 NH3

stap 2 en 3 BOE-tabel maken en gegevens uit de opgave invullen

Bedenk: aan het begin heb je alleen beginstoffen. De reactie is nog niet gestart, dus er is nog geen NH3

	H 2	N 2	NH 3
verhouding	3	1	2
B egin	45	15	0
O mzetting
E venwicht			5

uitwerking

stap 4 Bereken de omzetting. Begin met de stof waarvan Begin en Evenwicht gegeven is, gebruik de molverhouding uit de reactievergelijking om de omzetting van de andere stoffen te berekenen

3 H2 + 1 N2 <=> 2 NH3

3       :     1      :       2

7,5    :    2,5  :       5 

	H 2	N 2	NH 3
B egin	45	15	0
O mzetting	7,5	2,5	+ 5
E venwicht			5

uitwerking

stap 5  Bereken de gevraagde hoeveelheden (begin - omzetting = eind)

	H 2	N 2	NH 3
B egin	45	15	0
O mzetting	- 7,5	- 2,5	+ 5
E venwicht	37,5	12,5	5

0

In een vat van 5,0 L brengt men 0,60 mol stikstof en 1,60 mol waterstof. Bij evenwicht
blijkt er 0,70 mol ammoniak te zijn gevormd. Bereken de concentraties (in mol/L) van
alle stoffen bij evenwicht.

uitwerking

stap 1  RV                                                                                3 H2     +    N2     <=> 2 NH3

stap 2 BOEM-tabel

stap 3 gegevens invullen

TIP: kijk goed naar de 

eenheden en gebruik

de juiste rij!

	H 2	N 2	NH 3
B egin	1,60	0,60	0
O mzetting
E venwicht			0,70
M olariteit

uitwerking

stap 4 bereken omzetting.                                          3 H2       +   1  N2    <=> 2 NH3

begin met de stof

waarvan je de hoeveel-

heid weet bij begin en

evenwicht. Gebruik de

molverhouding om de

omzetting van de andere

stoffen te berekenen.

	H 2	N 2	NH 3
B egin	1,60	0,60	0
O mzetting	-1,15	-0,35	+0,70
E venwicht			0,70
M olariteit

uitwerking

stap 5 Antwoord geven

Bereken de hoeveel-

heden bij evenwicht.

Dit is je antwoord in mol.

Er wordt gevraagd om

concentratie (in mol/L =

Molariteit), dus je moet 

nog delen door het 

volume (5,0 L).

	H 2	N 2	NH 3
B egin	1,60	0,60	0
O mzetting	-1,05	-0,35	+0,70
E venwicht	0,55	0,25	0,70
M olariteit	0,11	0,05	0,14