Livius (historiografie)

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

HISTORIOGRAFIE

HISTORIOGRAFIE

1. Wat is historiografie?

2. Livius

        a) Romulus en Remus

        b) De Bacchanalia 

3. Tacitus

       a) Keizer Nero

Historiografie?

Geschiedschrijving

Geschiedenis?

1. Wat is historiografie?

Geschiedschrijving of historiografie is de geschreven interpretatie van het verleden. Een heel groot gedeelte van het verleden is volledig onbekend doordat het letterlijk en figuurlijk spoorloos verdwenen is. Geschiedschrijving is altijd een interpretatie. De historicus maakt een keuze uit het tot zijn beschikking staande materiaal, ook en vooral om niet de zogeheten omgevallen kaartenbak te publiceren, een oeverloos geheel zonder enige structurering.

Een zekere mate van subjectiviteit is onvermijdelijk, omdat de geschiedschrijver de materie vanuit zijn eigen wereld, vanuit zijn eigen opvattingen en zijn eigen maatschappelijke situatie benadert (standplaatsgebondenheid).

Naar: Wikipedia

Hoe denken de Romeinen over geschiedschrijving?

1. Objectief & gebaseerd op bronnen
2. Subjectief & gebaseerd op meningen
3. Verhalen die dienen als les voor de toekomst
4. Middel in de propaganda van het Rijk

1. Wat is historiografie?

Cicero, De Oratore:

Historia [est] testis temporum, lux veritatis, vita memoriae, magistra vitae.

Tacitus, Annales:

Tiberii Gaique et Claudii ac Neronis res florentibus ipsis ob metum falsae, postquam occiderant, recentibus odiis compositae sunt. Inde consilium mihi [est] pauca de Augusto et extrema tradere, mox Tiberii principatum et cetera, sine ira et studio, quorum causas procul habeo.

1. Wat is historiografie?

Opdracht:

Lees de praefatio van Livius' Ab Urbe Condita (Vanaf de stichting van de Stad) en maak bijbehorende vragen (p.17-19).

Huiswerk: samenvatten Hoofdstuk 1 (Livius als historicus)

Wat valt je op aan de Romeinse opvatting van historiografie?

POSTMODERNISM & HISTORIOGRAPHY

Wat weet je (via bijv. FLE) over het modernisme?

Modernisme

> Stroming eerste helft 20e eeuw

> Maatschappij verandert snel (techniek)

> Kunst is weerspiegeling van de veranderde maatschappij

> Geloof in ''de objectieve / rationele waarheid'' , die te vinden is

    in de ''big stories'' (religie, communisme, ...) begint te

    wankelen

Architectuur

vorm volgt functie

Futuristische kunst

Dinamismo di un automobile

Postmodernisme

> Radicale doordrijving modernisme

> DE waarheid bestaat niet meer: ''big stories'' kunnen de

    verschrikkingen van WOII niet verklaren

>  Wat is nog het verschil tussen goed en kwaad?

Postmodernisme

Postmodernism takes many forms, but generally, it is the philosophical view that objective truth does not exist and that it is largely impossible to understand reality, in any sort of objective sense. The postmodern mantra is basically: ''Everyone has their own truth,'' or perhaps ''Truth is what you make it.''

Postmodernisme
in het nieuws?

Postmodernisme in de kunst / architectuur (foto+uitleg)

Und jetzt?

> Is er nog ruimte voor een universele waarheid?

> Wat zijn de gevolgen van postmodernisme voor

    historiografie?

> Welke rol kan historiografie (het narratief) spelen in een

    postmoderne samenleving?

>  Kunnen we met een postmoderne bril naar de portrettering van Romulus door Livius

     kijken?

Opdracht

Lees het artikel uit de Volkskrant en beantwoord onderstaande vragen:

1. Welke functie hadden / hebben verhalen in ons leven?

2. Waarom leven we voor ons gevoel in ''chaos''?

3. Welk gevolg heeft deze tijd voor historiografie?

4. Welke positieve werking kan historiografie dan juist spelen?

Postmodernisme & historiografie

Geschiedschrijving brengt structuur aan in de werkelijkheid, maar: het is de mens die oorzaak-gevolg toedicht aan gebeurtenissen! Geschiedschrijving is altijd een interpretatie van het verleden.

Denkopdracht

1. Gaat Romeinse historiografie uit van een universele waarheid?

2. Welke elementen maken het bewijzen van een universele, historische

     waarheid rond Romulus en Remus moeilijk?

3. Welke rol speelt het narratief van Romulus in Livius' tijd?

4. Wijs drie elementen aan in het verhaal van Romulus & Remus

     waarin Livius literaire keuzes maakt t.b.v. het narratief ''Romulus''

In welke periode leeft Livius?

1. Koningstijd
2. Overgang koningstijd-Republiek
3. Overgang Republiek-Keizertijd
4. Keizertijd

Hoe heet het geschiedwerk van Livius
in het Latijn? Geef ook een vertaling.

Wat is geen vast onderdeel van geschiedschrijving in de Oudheid?

1. De verhalende vorm
2. Ingelaste redevoeringen
3. De moralistische les
4. Herinnering aan glorieuze daden

Geef een korte omschrijving van ''exempla''?

EXEMPLA
personen / gebeurtenissen

DOELSTELLINGEN

A) Geschiedschrijving als genre

> Definitie en kenmerken van het genre

> Ontstaan en ontwikkeling van het genre

> Centrale thema's en structuur:

      - Ab Urbe Condita (Livius)

      - Annales (Tacitus)

> postmoderne opvatting van historiografie

        

DOELSTELLINGEN

B) Cultuurhistorische context

> Leven en werken van Livius (64 v.Chr. - 17 n.Chr.)

> Historische context einde Republiek / begin Keizerrijk

        

DOELSTELLINGEN

C1) Talige bijzonderheden (Livius)

> Periode & lactea ubertas

> Invoering (in)directe rede (visualisering & dramatisering)

> 3e pers. mv. perf. op -ere i.p.v. -erunt (fuere = fuerunt)

        

DOELSTELLINGEN

C2) Stijl (Livius)

> Alliteratie              > Litotes

> Anafoor                 > Paradox

> Antithese             > Parallellisme

> Asyndeton          

> Chiasme

        

DOELSTELLINGEN

C3) Narratologische middelen (Livius)

> Prospectie / retrospectie

> Verteltempo (verteltijd, vertelde tijd, versnelling, vertraging)

> Vertellerscommentaar