Orthopedagogiek - Les 8 (Autisme deel 1)

• orthopedagogiek
• MBO
• Studiejaar 1

Orthopedagogiek

Lesplanning:

- Terugblik vorige les

- Instructie Autisme

- Zelfstandig werken

Wat is het verschil tussen ADHD en ADD?

Wat kunnen oorzaken zijn van het hebben van ADHD?

1. Geslacht & leeftijd, vroeg geboorte & laag geboortegewicht.
2. Drugsgebruik van vader en moeder in zwangerschap.
3. De familie waar je in opgroeit.
4. Het is niet aangeboren.

Wat kunnen kwaliteiten zijn van iemand met ADD?

1. Gefocust en alert
2. Creatief en humor
3. Eindeloze energie
4. Sympathiek

Autisme

Lesdoelen

Aan het einde van de les....

- Weet je wat autisme is en wat autisme juist niet is

- Weet je hoe een diagnose wordt gesteld

- Ken je de kenmerken van autisme

Wat weet je over autisme?

Autisme (ASS)

Kun je autisme aan de buitenkant zien?

Autisme is afgeleid van 'autos' dat 'zelf' betekent. Dat maakt dat het autismespectrumstoornis (ASS) in de kern gaat om; zeer sterk in zichzelf gekeerd zijn. 

Autisme is een aangeboren stoornis in de informatieverwerking in de hersenen, met als gevolg beperkingen in;

• De sociale contacten
• Communicatie
• Beperkte en herhaalde (stereotiepe) gedragspatronen en star gedrag 

Autisme (ASS)

Vroeger werd onderscheid gemaakt binnen Autisme

- Asperger

- Klassiek autisme

- PDD-NOS

- Stoornis van Rett

- McDD

Nieuwe DSM-5: alle kenmerken vallen onder ASS

'Oude' kenmerken wel kennen voor toets. Termen worden in praktijk nog wel gebruikt. 

Van alle mensen met ASS is +/- 20% 'normaal' begaafd en heeft +/- 80% een verstandelijke beperking.

Kenmerken autisme

3 gebieden

1. Beperking in de sociale interactie 

Inlevingsvermogen minder ontwikkeld 

2. Beperking in de communicatie

Afwijkende non-verbale communicatie - expressieve en receptieve communicatie

Onze communicatie -> te abstract! waarom?

Spraakafwijkingen - monotoon

3. Beperking in verbeeldingsvermogen

Gebrek aan fantasie -> wereld onveilig -> structuur extra belangrijk

Niet vooruit kunnen denken

samenhang en context

centrale coherentie (samenhangend beeld)

contextblindheid (geleerd in situatie 1 -> toepassen situatie 2)

01:25

Kun je executieve functies trainen?

1. Nee, dat kan niet
2. Ja, dat kan wel
3. Dat kan met 1 soort
4. Dat kan met een aantal soorten

Wat is autisme niet?

Autisme is GEEN defect. Het is een stoornis. Juiste begeleiding kan nog wel verbetering geven.

- autisme wordt niet veroorzaakt door opvoeding
- autisme is niet voorbijgaand (niet te genezen)
- autisme ontstaat niet door vaccinatie

Sterke kanten

Iemand met autisme... 

• Is eerlijk
  
• Heeft veel kennis van bepaalde zaken
  
• Begrijpt een schematische weergave goed
  
• Kan onverstoorbaar doorwerken
  
• Gebruikt speelgoed op een eigen manier
  
• Heeft een uitstekend visueel geheugen
  
• Merkt veranderingen snel op
  
• Is beleefd tegen anderen
  
• Heeft oog voor details
  
• Heeft een eigen gevoel voor humor
  
• Is goed in planmatig te werk gaan
  

Verschijnselen van ASS

ASS is een ernstige en gecompliceerde stoornis.

De cliënt verwerkt wat hij ziet, hoort en ruikt op een andere manier.

Het lukt vaak niet om informatie samen te voegen. Dat leidt veelal tot de volgende beperkingen/ verschijnselen;

• Allerlei beperkingen waarmee extreme en onlogische angsten leiden tot vreemd gedrag. 
• Moeite hebben met veranderingen
• Over zichzelf praten in de derde persoon ('Henk moet ...'  ipv 'Ik moet...'.)
• Vreemde obsessies
• Een ander niet aankijken
• Erg egocentrisch
• Moeite hebben met veranderingen
• Stereotiep gedrag

Verschijnselen van ASS

Meestal geldt: hoe ernstiger de autismespectrumstoornis, hoe meer verschijnselen er zijn en hoe ernstiger die zijn. 

Maar onderschat lichtere vormen niet, deze kunnen ook voor veel problemen zorgen. 

00:00

Oefening: Prikkelverwerking

Wat is er concreet zichtbaar?

Wat zou er onzichtbaar aan de hand kunnen zijn?

We gaan de context bekijken:

Communicatie 

Communicatie is gebrekkig omdat men onvoldoende aanvoelt.

• Wat er in de ander omgaat
  
• Moeite met concentreren
  
• Moeite met begrijpen van taal
  
• Taalontwikkeling kan goed zijn maar communicatie is lastig
  
• Gebrek aan voorstellingsvermogen
  
• Taaleigenaardigheden (echolalie of zelfgemaakte woorden)
  

Beperkte interesses en activiteiten 

• Om zich staande te houden in een voor hen onveilige wereld:
  
• Kenmerkende bewegingen (wiegen, fladderen, tollen)
  
• Pre-occupatie voor één activiteit of onderwerp Soms neiging tot verzamelen (spullen zonder emotionele waarde)
  
• Gewoontevorming, weerstand tegen verandering
  

Koppel de theorie aan het fragment van A-typical.

Wat zie je aan theorie terug? Neem hier de volgende aspecten in mee:

Beperking in inbeeldingsvermogen, beperking in de communicatie, contextblindheid en specifieke interesses

Belevingscircuit 

Wat gebeurt er in je hoofd als je allerlei prikkels tegelijk te verwerken krijgt?

Hoe is het als je zó vol zit dat je niet meer goed na kan denken, maar tóch iets af moet ronden?

Hoe krijg je iets voor elkaar als je het overzicht mist? 

Wat ervaar je als het niet lukt? 

Oefeningen

Oefening 1: Doolhof in het donker

Geen context

Wat moet je doen? Waar moet je heen? 

Wat als er geen duidelijk antwoord is?

Oefening 2: Spiegelbeeld

Route met pen 

Hoe is het om verwarring te ervaren? 

Wat als iets niet goed lukt?

Oefening 3: Plaatjes 

Hoe krijg je het voor elkaar zonder duidelijke context? (WAT/HOE)

Geen overzicht? 

Executieve functies: plannen, organiseren

TIPS

- Voorspelbaarheid. Zeg wat je doet, doe wat je zegt!
- Zaken ordenen: werk, vrije tijd, huishouden, huiswerk
- Structuur bieden (hoe doe je dat?)

- Geduldig 
- NIET doen: overnemen van taken en beslissingen. 

- Spreek duidelijk. Gebruik niet teveel emotie
- Zorgvuldigheid in contact. Aanpassing (de ander kan dit moeilijk!)
- Check of je elkaar snapt (ontspanning kan voor jou iets anders betekenen)

Klassiek autisme

PDD-NOS

Asperger

weinig wederkerigheid

milde vorm van ASS

neiging tot 'ouwelijk' praten

Aan de slag!

Check? Is H17 afgerond in de online leeromgeving? 

Bekijk individueel de kijkopdracht Romijn (zie film op de volgende dia)

Kijk de film van Romijn en schrijf op wat je herkent uit de theorie. 

Inleveren voor de volgende les in teams.