Schrijven: column les 5: verschillende vormen en benaderingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Lezen

10 minuten

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

Aan het einde van deze les weet je ...

... dat je een column op verschillende manieren vorm kunt geven. 

... dat je een column op verschillende manieren kunt benaderen.

... weet je hoe het beoordelingsformulier en het bouwplan eruit zien.

Vorige les heb je geleerd...

...op welke manieren je de inleiding en het slot van je column kunt vormgeven.

...dat de eerste en de laatste zin van je column erg belangrijk zijn. 

...wat (in)formeel taalgebruik is en hoe je dat in je column kunt verwerken.

De inleiding

• Originele openingszin & Pakkende inleiding 
  

• Begin met een ongebruikelijk detail  
• Citeer een beroemd persoon
  
• Begin met een pakkende anekdote over het onderwerp 
  
• Start met een aantal vragen
  
• Start met een actualiteit
  
• Start met een stukje geschiedenis
  
• Start met een voorbeeld
  

Passend slot & Knallende slotzin

Passende afsluiting

Knallende slotzin

• Een voorspelling
  
• Een vraag of meerdere vragen
  
• Een aanbeveling, een advies, een aansporing
  
• Een samenvatting
  
• Een conclusie
  
• Een afweging
  

Informele taal

• Formeel betekent 'zakelijk, officieel, 
  

tot het publiek behorend', 

• informeel 'niet-zakelijk, ongedwongen, 
  

tot de privésfeer behorend'.

Columns in verschillende vormen

Vind je het lastig om een column te schrijven? Wellicht helpt dit!

Je kunt een column op verschillende manieren vormgeven. 

• Dialoog
• Mijmering
• Anekdote

Column in de vorm van een dialoog

‘Nou,’ zegt ze. ‘Ik hoorde je net praten over afvallen. Maar ik vraag me dan af waarom je niet gewoon een salade eet.’Ja, dit moet iemand van Theater zijn. Ze heeft een vershoudbak bij zich met daarin hüttenkäse, radijs en alfalfa. Ze eet het met een vork.‘Je moet überhaupt geen brood eten,’ zegt ze.Ik wil er serieus op ingaan, maar ik doe het niet. Ik glimlach.‘Wacht,’ zeg ik. ‘Ik ga het even noteren.’Ik pak mijn agenda.‘Het is helemaal niet zo moeilijk. Je moet gewoon je gezond verstand gebruiken.’‘Ja,’ zeg ik. ‘En hoe doe je dat precies?’‘Gewoon niks eten wat je oma niet als voedsel zou hebben herkend.’‘Ik denk niet dat mijn oma hüttenkäse en alfalfa als voedsel zou herkennen. Maar goed, ik heb ook heel oude ouders.’‘Nou ja,’ zegt ze. ‘Bij wijze van.”

Column in de vorm van een mijmering

We hadden de hele reis door teruggeblikt. Om en om anekdotes gedeeld van het afgelopen jaar, momenten waar we gelukkig waren geweest, herinneringen die we hadden gemaakt. We zijn nog in de fase dat alles wat we doen pril lijkt, dat elke herhaling een bevestiging is van een Groot Vermoeden. We zijn vissers op de beste hengeltrip van hun leven. We hebben iets aan de haak geslagen, maar weten nog steeds niet goed hoe groot dat spartelende dier aan onze lijn is. We halen elkaar langzaam omhoog.

Column in de vorm van een anekdote

Gisteren bezocht ik een middelbare school. Het waren twee groepen met 4 en 5 VWO leerlingen, geloof ik. Een rijke, witte school. De leerlingen waren verzameld in de gymzaal en zaten op stoeltjes en banken, begeleid en in toom gehouden door hun lerares Nederlands. Ik vertelde wat ik altijd vertel: over mijn eigen tijd op de middelbare school, en verder vanaf daar, tot nu, vanzelfsprekend toegespitst op dit schrijfgedoe.

Hoe ik altijd achterin de klas zat, ongeïnteresseerd, vaak stoned, en de logo’s van punkbands op mijn agenda en schriften kladde of met een passer in mijn huid kerfde. Hoe ik nooit boeken las. Hoe het nooit in mijn eigen lerares Nederlands zou zijn opgekomen dat ik later schrijver zou worden. (Ik sprak haar een paar jaar geleden omdat ik haar toevallig was tegengekomen in de trein, toen ze me verbitterd vertelde dat kinderen van nu niets meer lezen en totaal verloren zijn. Waarop ik antwoordde: ‘Maar mevrouw B.,  ik was toch ook zo?’) 

Je onderwerp benaderen

Je kunt ervoor kiezen om je column vanuit een specifiek persoon en/of een specifieke situatie te benaderen.

• Hulpverlener
• Jezelf
• Willekeurig persoon
• Vanuit de verkiezingen
• Met het doel ergens grip op te krijgen

Verschillende benaderingswijzen

Thema: aanslagen, misdaad

• Benadering vanuit een hulpverlener: hoe zou het zijn om daar als hulpverlener bij te zijn   (geweest)?
• Benadering vanuit willekeurig persoon: hoe zou het zijn om dat te hebben meegemaakt?
• Benadering vanuit mijzelf: hoe is het voor mij? Wat doet het met mij dat dit gebeurt/is   gebeurd?
• Benadering vanuit de verkiezingen: hoe wordt er door de verschillende campagneleiders   gebruik/misbruik van gemaakt?
• Benadering snelle verklaring/duiding om grip te krijgen: hoe wordt de informatievoorziening   naar het volk toe vormgegeven en waarom?

Bouwplan

• Net als bij vorige schrijfopdrachten maak je ook nu weer gebruik van een bouwplan. 
  
• Op de toets vul je deze in.
  

Gesproken column

• We gaan zo luisteren naar een column van Marcel van Roosmaalen
  

• Vraag jezelf de volgende punten af. 
• Is het een mijmering, een anekdote of dialoog?
• Wat is de boodschap van het verhaal (hoofdgedachte)?
• Hoe begint Marcel van Roosmaalen zijn column?
• Welke beeldspraak gebruikt Marcel van Roosmalen.

Wat is de boodschap van Marcel van Rosmaalen?

Hoe begint Marcel van Roosmalen zijn column en hoe sluit hij af?

Welke beeldspraak komt terug in deze column?

Aan de slag!

Lees nu zelf ten minste 4 van onderstaande columns, maak daarna de vraag op de volgende slide.

1. https://www.nrc.nl/nieuws/2023/02/04/lobbyend-liegbeest-a4156172 

2. https://www.telegraaf.nl/vrouw/1357650013/een-vierdaagse-schoolweek-laat-leraren-fulltime-gaan-werken

3. https://www.nrc.nl/nieuws/2023/02/13/laat-zien-dat-fossiele-bedrijven-niet-ongrijpbaar-zijn-a4156912

4. https://www.telegraaf.nl/vrouw/2116277295/eerste-jeugdliefde-is-tot-mislukken-gedoemd

5. https://www.telegraaf.nl/vrouw/1167324393/levenswijsheden-worden-in-bakken-over-ons-uitgestort

6. https://www.nrc.nl/nieuws/2023/02/09/schuif-misbruikte-kinderen-niet-opzij-maar-luister-naar-hen-a4156743

Tips van Rosanne Hertzberger

https://www.schrijfvis.nl/column-schrijven/?fbclid=IwAR3FCsIZCNsuQFFugdJxv

Wat valt je op aan de columns?
Qua onderwerpen en opbouw.

Huiswerk

• Maak nu zelf een column over iets dat jij gaat doen in de voorjaarsvakantie, hebt gedaan in de kerstvakantie of iets dat nu in het nieuws speelt van 200 - 250 woorden.
  

• Maak in je column gebruik van bijvoeglijke naamwoorden en beeldspraak.
  

• Lever je column voor maandag in via de inleveropdracht op SomToday.