H10.5 ongeslachtelijke voortplanting deel 1 les 11

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

• terugblik vorige les
• Uitleg 10.5  deel 1   
• huiswerk volgende les

H10.5  ongeslachtelijke voortplanting

terugblik vorige les

Leren 10.4 (blz 55)

Maken opdrachten 17, 18, 20, 22, 24, 25, 26

lesdoelen

• weten wat wordt bedoeld met geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting
  
• verschillende vormen van ongeslachtelijke voortplanting bij planten kennen

Ongeslachtelijke voortplanting bij planten

Als uit een deel van een plant een nieuwe plant groeit, is dit ongeslachtelijke voortplanting.

Er is GEEN eicel, GEEN stuifmeelkorrel voor nodig.

De nieuwe plant is genetisch 100% gelijk aan de moederplant

Ongeslachtelijke voortplanting bij planten

Voorbeelden:

• deling           (vb eencellige alg)
  
• wortelstok  
  
• uitloper
  
• stekken
  

Bij planten komt zowel geslachtelijke als ongeslachtelijke voortplanting voor.

Bij ongeslachtelijke voortplanting groeit een deel van een plant uit tot een nieuwe plant.

Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn er géén twee ouderplanten nodig.

Ongeslachtelijke voortplanting kan op verschillende manieren plaatsvinden.

Bij ongeslachtelijke voortplanting groeit een deel van een plant uit tot een nieuwe plant.

Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn er géén twee ouderplanten nodig.

Ongeslachtelijke voortplanting kan op verschillende manieren plaatsvinden.

Wortelstok

Wortels groeien naar de zijkant. 

Een stukje verderop groeit er uit de wortel een nieuwe plant

Stekken

Uit een afgebroken deel van de plant groeit een nieuwe plant.

De mens gebruikt dit ook om planten snel en goedkoop te vermeerderen

Uitlopers

Er komen speciale stengels uit  de plant.

Waar deze stengels de grond raken groeit een nieuwe plant.

knollen en bollen

Uit een knol (bijvoorbeeld aardappel) groeit een nieuwe plant

Uit een bol (bijvoorbeeld ui) groeit een nieuwe plant

knollen en bollen

ongeslachtelijk

Ook ongeslachtelijk

Je ziet een lelietje-van-dalen,
Kan het lelietje-van dalen zich ongeslachtelijk voortplanten?
Kan het lelietje-van dalen zich geslachtelijk voortplanten?

hint

Zie je een bloem/zaad/vrucht?  Dan is het geslachtelijk

Zie je wortelstokken/uitlopers/stekken/knol/bol?  Dan is het ongeslachtelijk

1. ja, ongeslachtelijk en ja, geslachtelijk
2. ja, ongeslachtelijk en nee, niet geslachtelijk
3. nee, niet ongeslachtelijk en ja, geslachtelijk
4. nee, niet ongeslachtelijk en nee, niet geslachtelijk

1. Alle dieren kunnen zich geslachtelijk voortplanten
2. Alle dieren kunnen zich ongeslachtelijk voortplanten
3. Alle planten kunnen zich geslachtelijk voortplanten
4. Alle planten kunnen zich ongeslachtelijk voortplanten

hint

Kijk goed of de bewering ALTIJD klopt!

hint 2

Kunnen alle planten zich geslachtelijk voortplanten?? Eencellige planten niet!

Denk zo ook na over de andere opmerkingen

1. alle beweringen zijn waar
2. 1 en 2 zijn waar 3 en 4 zijn niet waar
3. 1 en 3 zijn waar 2 en 4 zijn niet waar
4. alle beweringen zijn niet waar

Oeverkruid plant zich voort door uitlopers en door zaden.
Geef bij elk van deze manieren van voortplanting aan of die geslachtelijk of ongeslachtelijk is.

1. uitlopers = geslachtelijk zaden = geslachtelijk
2. uitlopers = ongeslachtelijk zaden = geslachtelijk
3. uitlopers = geslachtelijk zaden = ongeslachtelijk
4. uitlopers = ongeslachtelijk zaden = ongeslachtelijk

Bij ongeslachtelijke voortplanting heb je twee planten nodig

1. Waar
2. Niet waar

In de afbeelding is een krokusknol met enkele scheuten getekend. De scheuten kunnen van de knol worden gehaald en verder groeien als afzonderlijke planten.
Is dit een voorbeeld van geslachtelijke voortplanting of ongeslachtelijke voortplanting?

1. geslachtelijke voortplanting
2. ongeslachtelijke voortplanting

Wat is geen voorbeeld
van ongeslachtelijke voortplanting bij planten?

1. Deling en stekken
2. Bollen en knollen
3. Uitlopers en wortelsstokken
4. Stuifmeelkorrels en eicellen

Mensen eten delen van planten. Deze planten noem je voedingsgewassen. Ze zijn door mensen gekweekt. Vaak eten mensen een deel of een paar delen van de plant.

Door het duizenden jaren kweken van planten, zijn de planten steeds groter en lekkerder geworden.

Sommige delen van planten zijn giftig. 

Bieten: je  eet de wortel

1

Asperge: je  eet de stengel

2

Andijvie: je  eet het blad (de bladeren)

3

Aubergine: je  eet de vrucht

4

Pinda: je  eet de zaden

5

Saffraan: je  eet de stamper van de bloem.

Saffraan bevat smaak- en kleurstof en wordt gebruikt in bijv.  het gerecht paella (een spaans gerecht met kip, vis, groente en rijst.

6

lesdoelen gehaald?

• weten wat wordt bedoeld met geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting
  
• verschillende vormen van ongeslachtelijke voortplanting bij planten kennen

Huiswerk volgende les

• Leren 10.5 (blz 62-65)
• Maken 10.5  opdrachten 4 t/m 9