Herhaling grammatica H5 H6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Herhaling 

Grammatica zinsdelen

Stappenplan zinsdelen
Noteer als in de zinsdelentrap
stap 1: Zoek de persoonsvorm
stap 2: Zoek het ww of ........ enz.
stap 3:

Persoonsvorm

Zinsdelen

Onderwerp 

Werkwoordelijk gezegde 

Naamwoordelijk gezegde 

Lijdend voorwerp 

Meewerkend voorwerp 

Bijwoordelijke bepaling

De zin van tijd veranderen. 

Verdeel de zin in zinsdelen. Alles wat voor de PV staat, is één zinsdeel. 

Wie of wat doet er iets? 

Alle werkwoorden uit de zin. Incl. PV. 

Werkwoorden + naamwoordelijk deel. 

Aan wie of voor wie + wg + ow + lv?

Alles wat je nog niet hebt benoemd

Wie of wat + wg + o 

Wie speelt de hoofdrol in die film? 

1. Wie=pv
2. Speelt=pv
3. Hoofdrol=pv
4. Film=pv

Juist of onjuist?
Het onderwerp is dikgedrukt.

Ik ben met de hond naar het bos geweest. 

1. Juist
2. Onjuist

Benoem de dikgedrukte gezegdes: werkwoordelijk of naamwoordelijk

Joy is een tijdje ziek geweest. 

1. Werkwoordelijk
2. Naamwoordelijk

Benoem de dikgedrukte gezegdes: werkwoordelijk of naamwoordelijk

Mevrouw Van Veen wordt geholpen door de leerlingen. 

1. Werkwoordelijk
2. Naamwoordelijk

Ontleed de zin: persoonsvorm, onderwerp en werkwoordelijk gezegde of naamwoordelijk gezegde.

Ik ben met de hond naar het bos geweest. 

Schrijfwijze antwoord

1. PV=

2. O= 
3. WG of NG= 
Maak zelf de keuze WG of NG aan het begin van het antwoord

Zoek het lijdend voorwerp
Je houdt de volgorde van het stappenplan aan, ook bij het geven van antwoord. Begin bij de PV, O, WG/NG, LV.

Voor komend weekend heeft de weerman een orkaan voorspeld. 

Lijdend voorwerp of naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde?

Een auto van de zaak lijkt goedkoop.

1. Lijdend voorwerp
2. Naamwoordelijk deel

Zoek nu ook het meewerkend voorwerp.
Je houdt de volgorde van het stappenplan aan, ook bij het geven van antwoord. Begin bij de PV, O, WG/NG, LV en MV.

De leraar heeft hem een onvoldoende gegeven. 

Ontleed de zin helemaal
Je houdt de volgorde van het stappenplan aan.
PV, O, WG/NG, LV, MV en BWB. Zet (x) als het er niet in zit.

Iedereen heeft weleens een kerstfilm gezien 

Herhaling

HOOFD- EN BIJZINNEN

Enkelvoudige en samengestelde zinnen; hoofd- en bijzinnen

Enkelvoudige zin: een zin met 1 persoonsvorm

Voorbeeld: In de vakantie gaan wij altijd naar Spanje.

Samengestelde zin: een zin met meerdere persoonsvormen

Voorbeeld: In de vakantie gaan wij altijd naar Spanje, want daar woont mijn tante.

Wilma ging naar huis omdat ze moe was.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

De winkel op de hoek van de Hoogstraat is gisteren geopend.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Hoofd- en bijzinnen

Hoofdzin: 

1. Het onderwerp en de persoonsvorm staan naast elkaar. 
2. Er kunnen geen andere zinsdelen tussen staan.
3. De persoonsvorm staat in de hoofdzin vooraan (op de 1e of 2e plaats).

Bij samengestelde zinnen kun je onderscheid maken in hoofd- en bijzinnen.

Hoofd- en bijzinnen

• Omdat mijn tante in Spanje woont, gaan wij daar ieder jaar naartoe. 
• Omdat mijn tante in Spanje woont, gaan (niet) wij daar ieder jaar naartoe. 

In het eerste deel staat een zinsdeel tussen persoonsvorm en onderwerp. Dat is dus een bijzin. 

In het tweede deel kan er niks tussen persoonsvorm en onderwerp, dus is het een hoofdzin. 

Als we in Parijs zijn, wil ik graag wat kledingwinkels bezoeken.

1. Hoofdzin-hoofdzin
2. Hoofdzin-bijzin
3. Bijzin-hoofdzin

Wat is het voegwoord in de volgende zin?
Vroeger laadden ze een accu niet op, maar gooiden ze hem weg.

1. vroeger
2. laadden op
3. gooiden weg
4. maar

Voegwoorden

• Voegwoorden zijn een soort cement.
  
• Je kunt met voegwoorden zinnen aan elkaar plakken.

Nevenschikking voegwoorden

• En
• Of
• Maar
• Dus
• Want
  

Onderschikking voegwoorden

• Aangezien
• Als
• Dat
• Doordat
• Terwijl
• Toen
  
• enz.

Startopdracht

Benoem het voegwoord (onderschikkend, nevenschikkend)

Hij gaat morgen op vakantie en hij neemt wat lekkers mee. 

Doordat hij op vakantie was, gingen wij naar de bioscoop

Hij werkt of hij werkt niet. 

antwoord

Hij gaat morgen op vakantie en hij neemt wat lekkers mee.

en = nevenschikkend voegwoord   

Doordat hij op vakantie was, gingen wij naar de bioscoop

Doordat = onderschikkend voegwoord

Hij werkt of hij werkt niet. of = nevenschikkend voegwoord

 

of

werkwoorden benoemen in samengestelde zinnen

Lesdoel

Je kan zelfstandige werkwoorden, koppel- en hulpwerkwoorden herkennen in samengestelde zinnen.

Is 'willen' een hww of zww?
Wopke en Ab willen dagelijks een gezond ontbijt.

1. zww
2. hww

Is 'zijn' een zww of kww?
De sieraden van deze jonge edelsmid zijn heel bijzonder.

1. zww
2. kww

Voorbeeld - stap 1: splits samengestelde zinnen in enkelvoudige zinnen

Als scholieren blijven klagen over hun loon bij de supermarkt, zal de directie de lonen moeten verhogen, zodat de winkel weer een aantrekkelijke werkgever wordt.

Stap 1. Splits de samengestelde zin in enkelvoudige zinnen.

1. Als scholieren blijven klagen over hun loon bij de supermarkt, / 

2. zal de directie de lonen moeten verhogen, /

3. zodat de winkel weer een aantrekkelijke werkgever wordt.

Voorbeeld - stap 2 :  Stel van elke enkelvoudige zin het gezegde vast:

1. Als scholieren blijven klagen over hun loon bij de supermarkt,

 wg = blijven klagen

wg met twee werkwoorden -> blijven = hww en klagen = zww

2. zal de directie de lonen moeten verhogen,

wg = zal moeten verhogen

3. zodat de winkel weer een aantrekkelijke werkgever wordt.

ng = wordt [een aantrekkelijke werkgever]

Voorbeeld - stap 3

1. Als scholieren blijven klagen over hun loon bij de supermarkt,

wg = blijven klagen

wg met twee werkwoorden -> blijven = hww en klagen = zww

2. zal de directie de lonen moeten verhogen,

wg = zal moeten verhogen

wg met drie werkwoorden -> zal = hww, moeten = hww en verhogen = zww

3. zodat de winkel weer een aantrekkelijke werkgever wordt.

ng = wordt [een aantrekkelijke werkgever]

ng met één werkwoord -> wordt = kww

Wanneer je met een auto in het water terechtkomt, moet je snel een raampje openen, opdat je daardoor kunt ontsnappen.

Doorloop de stappen en benoem de werkwoorden (kww, zww, hww)

Oefen ook deze woordsoorten nog een keer

zn                   

blw     en      olw     

bn 

aanw.vnw              vr.vnw              pers.vnw              bez.vnw

 bw                                                      tw