Triage BOL DA1 Wegraking 1.2.6.

• MBO

TRIAGE

ONLINE : Wegraking

Les 6, week 50

Gemaakt door : Riëtte Koops

Lesdoelen

• Herhaling retrograde en anterograde amnesie
• Je weet wat de redenen kunnen zijn van wegraking
• Je weet de uitingen van deze soorten wegrakingen
• Je weet de triagecriteria te koppelen
  
• Je weet hoe je de gaat stellen vanuit de NHG Triagewijzer 
• Je weet de juiste (tussentijdse) adviezen te kunnen geven

Herhaling:
Wat bekent amnesie?

= geheugenverlies

Herhaling:
wat is retrograde amnesie?

Bij retrograde amnesie verlies je je geheugen van voordat je de aandoening kreeg die het geheugenverlies veroorzaakt heeft. 

Anterograde amnesie betekent dat je vanaf het moment dat je ziek wordt niks meer in je geheugen kunt opslaan.

Anterograde en retrograde amnesie

Nog even op een rijtje: 

Anterograde: vanaf het moment, niks meer op kunnen slaan/geheugenverlies

Retrograde: geheugenverlies, verlies je je geheugen van voordat je de aandoening/trauma kreeg.

voorbeelden noemen

Is wegraking hetzelfde als collaps/flauwvallen?

Licht gevoel in het hoofd of het gevoel bijna flauw te vallen

- Cardiovasculaire aandoeningen

- Psychische oorzaak/pijn

- Flauwvallen/syncope, 

   * vasovagale collaps

   * Orthostatische klachten

Wegraking – collaps

Een kortdurende bewusteloosheid, die vlug voorbij is en korter duurde dan 15 minuten, doorgaans hooguit 30 seconden.

waarom staat er in jullie boek bij wegraking Urgentie U1 `Pijn thorax`?

Door zuurstof tekort, vanuit een evt. hartinfarct krijg je te weinig zuurstof / of geen meer naar de hersenen. Dit geeft de uiting wegraking.

Wat is het verschil tussen Orthostatische klachten en Vasovagale klachten. 2 antwoorden zijn goed.

1. Orthostatische klachten kan door te lang staan en emotie gebeuren
2. Vasovagale klachten kan door te lang staan en emotie gebeuren
3. Orthostatische klachten kan door te snel opstaan gebeuren
4. Vasovagale klachten kan door te snel opstaan gebeuren

Bij een vasovagale collaps

Voelt de patiënt het flauwvallen aankomen, er is een misselijk gevoel, licht in het hoofd, transpireren, wazig zien, soms ook hartkloppingen. Wordt vaak uitgelokt door (hevige) emoties, lang staan of slecht eten.

Orthostatische klachten

Na het opstaan uit liggende of zittende houding. Vijf tot tien seconden na het opstaan ontstaat een licht gevoel in het hoofd. Na enkele seconden trekken de klachten weg. Ook bepaalde medicijnen, met name voor hoge bloeddruk, kunnen de klachten veroorzaken. Rustig overeind komen is belangrijk, eventueel met zich vasthouden om vallen te voorkomen.

 Mictiesyncope

•  Wegraking door combinatie van factoren. RR daalt in de nacht.
• Orthostatische klacht: Opstaan van liggende naar staande houding 
• Vagale prikkeling door blaaslediging
  

- Wegraking in combinatie met hartkloppingen is een U2.
Waarom?

Hartkloppingen of pijn op de borst vlak voordat een patiënt wegraakt kunnen te maken hebben met een hartprobleem.

met name ritmestoornis kunnen zuurstof tekort geven naar de hersenen toe

- Wegraking met een acuut begin is een U2.
Waarom?

Zomaar flauwvallen zonder dat je de signalen krijgt kan wijzen op een hartprobleem. Dit is anders dan wanneer je flauwvalt omdat je bijv. niet lekker zit, koorts grieperig of pijn hebt of te snel opstaat. 

- Wegraking met daarbij opeenvolgende wegrakingen is een U2
Waarom?

Het kan een symptoom zijn van een slechte hartfunctie-> hierdoor te weinig bloedtoevoer naar de hersenen. Het blijft komen, dus geen goed teken, moet beoordeeld worden.

wie kent er het woord vanuit de volksmond `wiegendood`?

1. ja
2. nee

ALTE

Apparent Life Threatening Event 

een kind van 0-2 jaar

ALTE is een vrij onbekende aandoening bij baby’s die erg angstaanjagend kan zijn om mee te maken. Bij een aanval ziet een baby er levenloos uit: hij is bleek of blauw, slap en lijkt niet te ademen. Toch is het meestal niet ernstig. Wel moet dit altijd  beoordeelt worden door de ha. om ernstige aandoeningen uit te sluiten.

vervolg ALTE

Op het moment dat je het kind prikkelt, bijvoorbeeld door hem op te pakken of op zijn rug te kloppen, gaat hij weer reageren. Soms is het nodig om het kind mond op mond beademing te geven hij weer reageert. Als een kind eenmaal is bijgekomen van een aanval, lijkt hij (in veel gevallen) al snel weer kerngezond, alsof er niets gebeurd is. 

Het duurt vaak enkele tot ong 10 min. 

Herhaling: waar denk je aan bij de oorzaak van een koortsstuip?

Koortsstuip: Plotseling snel stijgend temperatuur. 6 Mnd. tot 6 jaar. Trekkingen armen en benen bij een kind met koorts, enkele minuten durend, daarna erg suf en niet goed te wekken. Niet te voorkomen Beangstigend voor ouders.

Leidt niet tot hersenbeschadiging

Een stuip duurt niet langer dan 15 minuten. Koortsstuipen staan niet in relatie tot epilepsie.

Adviezen:

Koortsstuip:

- Leg het kind op de buik of zij, hoofdje

  naar beneden

- Maak met een vinger de mond van uw

   kind leeg

- Stop niets in de mond

- Voorkom dat het kind zich bezeert

  (objecten wegzetten)

Hier gaan we verder op in bij het onderwerp Insult

Waar denken we aan bij epileptisch insult?

- Epileptisch insult: Plotselinge bewusteloosheid gepaard gaande met trekkingen

- ‘kortsluiting in de hersenen’. Kan gepaard gaan met tongbeet, schuim op de mond en urineverlies. Enkele minuten, daarna gevolgd door ernstige vermoeidheid.

adviezen:

Als patiënt niet ligt, zo snel mogelijk neerleggen. Stop niets in zijn mond. Voorkom dat patiënt zich bezeert. Als de trekkingen verminderen of stoppen en patiënt is nog bewusteloos: bij voorkeur in stabiele zijligging leggen.

hersenschudding is een verouderd begrip. Hoe heet dit nu?

Hoofdkneuzing/ Hoofdtrauma/ Commotio

Mogen wij als assistente zelf de wekadviezen geven?

Nee. Dit moet altijd iom de ha.

In de vorige les hebben jullie wekadvies gehad. Wie weet hier de regels nog van?

1. ja
2. nee

Is een observatieadvies om tijdig geïnformeerd te zijn over een (eventueel in de slaap) intracraniale drukverhoging door bloeding of oedeem. 

De patiënt moet de eerste 24 uur in de gaten worden gehouden. Een hersenbeschadiging blijkt binnen 24 uur. Een wekadvies wordt altijd pas gegeven na beoordeling door de huisarts. Het advies is als volgt: controleer de patiënt de eerste zes uur elk uur, daarna om de twee uur, ook 's nachts. Zet de wekker en laat de patiënt niet alleen. Controleer bij kinderen, die na een schedeltrauma vaak in slaap vallen, regelmatig of zij gewekt kunnen worden.

24 uur --> 6-1-2.

De eerste 6uur elk uur, daarna om de 2uur

wekadvies

24 uur --> 6-1-2.

 

De eerste 6 uur elk uur, daarna om de 2 uur wekken

wat was ook al weer hyperventilatie?

Ademhalen doen we vanzelf. We ademen zuurstof in en koolzuur uit.

Bij angst en spanning raakt uw ademhaling in de war. Vaak zonder dat u het zelf beseft. Ook moeheid en stress kunnen de ademhaling verstoren.

Het lichaam gaat dan stresshormonen maken, zoals adrenaline. Het is dan alsof het lichaam zich voorbereidt op actie. U gaat vanzelf sneller ademhalen en uw hart gaat sneller kloppen. Je zit bijvoorbeeld in een stoel, maar ademt alsof je aan het hardlopen bent. Ook je hart klopt alsof je een hardloopt.

Als we inademen, brengen lucht met veel zuurstof (O2) het lichaam in en als we uitademen, blazen we blazen we lucht die rijk is aan koolzuurgas (CO2) naar buiten.

Bij een verkeerde ademhaling verversen we de lucht te vaak en verliezen daardoor te veel koolzuurgas.

Hierdoor blijft er te weinig koolzuurgas in het bloed, waardoor we lichamelijke klachten kunnen krijgen

Tips voor als u een paniekaanval krijgt:

- Probeer rustig te ademen.

- Neem bijvoorbeeld 3 seconden om in

  te ademen en 6 seconden om uit te

  ademen.

- In een papieren of plastic zakje ademen

  helpt niet.

- Doe iets waardoor u minder let op uw

  hartslag en ademhaling:

- Neem bijvoorbeeld een slok water.

- Loop even naar buiten.

- Doe een paar kniebuigingen.

- Ga hardop lezen.

- Praat even met iemand.

- Ga iets actiefs doen: een eind fietsen,

  rennen of wandelen.

- Het helpt om te weten dat de paniek

  na 60 tot 90 minuten vanzelf minder

  wordt.

zijn er nog vragen?

Onderwerpen deze week + huiswerk

• Deze week gaan jullie bezig met de beoordelingen van

      `casus hoofdpijn`

•  volgende week: pijn thorax + herhaling casussen

•  Zorg dat jullie de opdracht pijn thorax gemaakt hebben voordat je de fysieke les in komt. Niet af en ROOD in Rapid